آنکارا با پیروی از قانون نانوشته خاورمیانه مبنی بر به دست آوردن محبوبیت از طریق مقابله با تل‌آویو، از یک سال پیش این رویارویی را شدت بخشید. این قانون تا حد مشخصی اختلاف اخیر ترکیه با اسرائیل را توضیح می‌دهد.با وجود این، در مورد ترکیه عنصر دیگری هم به چشم می‌خورد: دولت آنکارا در سیاست خارجیاش به‌خصوص در مورد سوریه با شکست‌هایی روبه‌رو شده اما در دکترین حزب حاکم عدالت و توسعه به این صورت قید شده است: «ترکیه نباید هیچ مشکلی با همسایگانش داشته باشد».
شروع قیام‌های مردمی در سوریه از همان ابتدا رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه را با چالشی جدی مواجه کرد. واشنگتن اخیرا سیاست‌هایش را در مورد سوریه تغییر داده و خواستار تغییر رژیم در آن کشور شده است اما تا قبل از این ماجرا، آمریکا و اتحادیه اروپا هنگامی که می‌خواستند در مورد دمشق دست به اقدامی بزنند با ترکیه مشورت می‌کردند و به تصمیم‌گیری‌های دولت آنکارا در این خصوص احترام می‌گذاشتند.آمریکا و اتحادیه اروپا به این دلیل در سال‌های اخیر در تحولات خاورمیانه روی آنکارا حساب می‌کردند که دولت آنکارا نفوذ زیادی بر رژیم سوریه داشت و این در نتیجه سیاست‌هایی بود که اردوغان در مورد بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه دنبال می‌کرد؛ حتی ترکیه زمانی میانجی روابط دمشق و تل‌آویو بود اما اکنون این نفوذ و رابطه نزدیک میان ترکیه و سوریه از بین رفته و ترکیه یکی از مهم‌ترین ابزارهای راهبردی خود را در منطقه خاورمیانه از دست داده است. ترکیه از «قدرت نرم» و «تأسیس حکومت با مدل ترکیه‌ای» زیاد تعریف و تمجید می‌کرد. سولی اوزیل، یکی از مقامات دانشگاهی ترکیه در مصاحبه‌ای که در ماه آوریل با نشریه «تایم» انجام داد، موضوع افزایش نفوذ ترکیه در خاورمیانه را رد کرد و گفت:مشخص شده است که ترکیه تأثیر و نفوذ اندکی بر مسائل خاورمیانه دارد.سیاست خارجی ترکیه اکنون با شکست مواجه شده است.
ابراهیم کالین، مشاور سیاست خارجی اردوغان وجود بحران در دولت ترکیه را رد کرد و گفت که آنکارا با شکستی مواجه نشده است بلکه سیاست حزب «عدالت و توسعه» باعث شده که ظرفیت «قدرت نرم» ترکیه در جهان عرب افزایش یابد.هواداران سیاست ترکیه هم می‌گویند که این دقیقا همان سیاستی است که اکنون آنکارا را قادر ساخته است با دمشق مذاکره و گفت‌وگو و با اسد مشورت کند تا او هر چه زودتر دست به اجرای اصلاحات در سوریه بزند. این نظریه تا همین 2 هفته پیش هم قابل‌دفاع بود اما اکنون دیگر نیست؛ ترکیه و سوریه اکنون در فاز تقابل با یکدیگر قرار گرفته‌اند؛ نخست‌وزیر ترکیه در نیویورک و بعد از دیدار با باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا از پایان مذاکراتش با دولت اسد سخن می‌گوید و خبر از آغاز تحریم علیه سوریه می‌دهد.
دولت سوریه هم به تلافی این اقدام ورود همه کالاهای ترکیه‌ای به کشورش را ممنوع می‌کند؛ این به غیر از تقابل چه معنای دیگری دارد؟6 ماه از وقوع ناآرامی‌ها و شورش‌ها در سوریه و صدور اولتیماتوم‌های بی‌شمار ترکیه می‌گذرد.اکنون مشخص شده که «ظرفیت قدرت نرم» دولت آنکارا با یک شکست تحقیرآمیز روبه‌رو شده است. نه‌تنها اردوغان و احمد داووداوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه که معمار سیاست «ترکیه نباید هیچ مشکلی با همسایگانش داشته باشد» به‌حساب می‌آیند بارها مورد تحقیر قرار گرفته‌اند و گیج و متحیر شده‌اند بلکه سوریه و ایران که از متحدان ترکیه به حساب می‌آیند حملاتشان علیه دولت آنکارا را افزایش داده‌اند و به مشکل ترکیه با کردها اشاره کرده‌اند.شکست سیاست «ترکیه نباید هیچ مشکلی با همسایگانش داشته باشد» فقط محدود به سوریه نیست؛ دولت آنکارا به تصمیم بخش یونانی‌نشین قبرس مبنی‌بر انجام عملیات اکتشاف میادین نفت و گاز که با همکاری نزدیک با اسرائیل صورت می‌گیرد معترض است.
شکست سیاست‌های ترکیه در سخنان اردوغان به خوبی دیده می‌شود.دولت آنکارا اعلام کرده است که نقش متخاصم‌تری در منطقه شرق مدیترانه برعهده خواهد گرفت و تهدید کرده که ناو ترکیه را در آنجا مستقر می‌کند تا جلوی اکتشافات نفتی قبرس را بگیرد. ما اکنون شاهد آن هستیم که موضع ترکیه نسبت به نقش میانجیگرانه اش که ابتدا با شکست مواجه شد، تغییر کرده و حالتی خصمانه به‌خودش گرفته است.یکی از کارشناسان مسائل ترکیه در این باره در ماه آوریل گفت: یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیاست خارجی در خاورمیانه قدرت اجرایی و تحریک‌کننده است. او افزود: ترکیه نمی‌تواند در این راستا به اندازه کافی پیشرفت کند به خاطر اینکه این کشور از ابزارهای قدرتمند سیاسی یا ژئوپلیتیک برخوردار نیست.سیاست‌های کشورهای خاورمیانه شاهد تغییرات بسیار زیادی خواهد بود.نبود سیاست‌های مشخص آمریکا در این راستا بدین معناست که تمام کشورهای خاورمیانه‌ای که از قدرت متوسط برخوردار هستند به‌شدت برای رسیدن به جایگاهی مهم با هم به رقابت می‌پردازند. در این میان ممکن است در دوره‌ای شاهد درخشش کشوری مانند ترکیه باشیم اما به‌دلیل آنکه این کشور ابزارهای سنتی اعمال قدرت در منطقه را ندارد، تب ترکیه زود سرد می‌شود.
nowlebanon.com
