پیشرفت در امر متروسازی به آنجا رسیده است که شهردار تهران در حاشیه مراسم بهره‌برداری از ۴۹دستگاه واگن جدید مترو در آخرین روزهای شهریورماه، گفت: این آمادگی وجود دارد که درصورت نبود مشکل مالی سالانه 50کیلومتر مترو در تهران ساخته شود. مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه نیز حتی فراتر از این، تأکید می‌کند که اگر بودجه درخواستی شرکت مترو در 3سال متوالی و در زمان مقرر تخصیص یابد می‌تواند شبکه مترو مصوب تهران را به پایان برساند. مرد شماره یک متروی تهران و حومه، با آرامش و اطمینان خاصی درباره این موضوع صحبت می‌کند. گفت‌وگوی ما با هابیل درویش را در ادامه بخوانید تا بدانید که توسعه مترو در کلانشهر تهران به کجا خواهد رسید.
- ساخت متروی تهران به کجا رسیده و چه آینده‌ای برای آن پیش‌بینی شده است؟
روند کاری ما در متروی تهران به 2فاز کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم شده است. دلیل این امر هم این است که اعتبارات مالی ما در اندازه‌ای نیست که بتوانیم یک پروژه را تا آخر به انجام رسانده و بعد سراغ مسیر و پروژه دیگر برویم. در این وضعیت مجبوریم پروژه‌های خود را فاز به فاز و در مراحل مختلف به بهره‌برداری برسانیم؛ از همین روست که کارهای کوتاه‌مدت را به‌صورت دوساله و پروژه‌های بلندمدت را نیز به‌صورت پنج‌ساله برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
یکی از چشم‌اندازهای کاری ما نیز مصوبه‌های شورای‌عالی ترافیک است. خطوط یک، 2، 3، 4، 5، 6 و7 جزو مصوبات ما و برنامه‌ها قرار دارند. الان خط5 به‌طور کامل به بهره‌برداری رسیده است. خط یک به جز یک ایستگاه و طول مسیر 2کیلومتر، کامل به بهره‌برداری رسیده است. خط2 هم تقریبا تکمیل شده است. خط4 هم تا پایان امسال به‌طور کامل در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد. خطوط 3، 6و 7 نیز کار کلان مترو در سال‌های آینده است.
- برنامه کاری شرکت متروی تهران و حومه برای سال‌جاری چه بوده و این شرکت چه دستاوردهایی داشته است؟
کاری که ما در سال90 باید به انجام می‌رساندیم بهره‌برداری از 15کیلومتر مترو و نیز ساخت 20کیلومتر مسیر لازم برای راه‌اندازی در سال‌های آینده است. از مقدار مصوب برای بهره‌برداری در سال‌جاری نیز می‌توان به مسیر 2کیلومتری در جنوب خط یک، 2کیلومتر و یک ایستگاه در شمال این خط، 4کیلومتر با 4ایستگاه در خط 4 و 7کیلومتر در خط 3 اشاره کرد. تا الان 2کیلومتر در جنوب خط یک به بهره‌برداری رسیده است و 2کیلومتر در بخش شمالی این خط نیز به‌زودی آماده استفاده می‌شود. خط‌های4 و3 نیز که به آنها اشاره کردم تا پایان سال آماده خواهند شد. باقیمانده ایستگاه‌های خط4 نیز تا پایان امسال به‌صورت کامل
به بهره‌برداری می‌رسند؛ یعنی وعده‌ای که داده‌ایم به امید خدا تا پایان امسال آماده بهره‌برداری شهروندان می‌شود. در کنار این موارد 20کیلومتر هم تونل مترو ساخته خواهد شد که تا‌کنون با گذشت 6ماه از سال، نیمی از این مقدار را ساخته‌ایم؛ یعنی به‌طور کلی کار ما در سال‌جاری شامل ساخت و بهره‌برداری از 35کیلومتر مترو خواهد بود. البته باید به این مورد هم اشاره کنم که 20کیلومتر تونل هم در خطوط 3، 6 و 7 ساخته شده که در سال‌های آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
- آیا احتمال افزایش برنامه‌های در نظر گرفته برای توسعه مترو نیز وجود دارد؟
هنوز برنامه‌ها قطعی نشده است اما اگر اعتبارات لازم را اختصاص دهند، این دانش فنی در شرکت مترو وجود دارد که بتوانیم خط3 را به‌طور کامل در سال91 به بهره‌برداری برسانیم. این را هم بگویم که اگر اعتبارات را مانند امسال تخصیص دهند فاز اول یا همان بخش جنوبی این خط را به طول 12کیلومتر با 10ایستگاه که از بزرگراه آزادگان شروع شده و تا چهار‌راه‌ولیعصر ادامه دارد، به بهره‌برداری خواهیم رساند. اما اگر تمام اعتبار درخواستی ما مورد تأیید قرار گرفته و تخصیص دهند تمام این خط را به طول 35کیلومتر آماده استفاده شهروندان خواهیم کرد که شامل 28ایستگاه می‌شود و تا شمال شرق تهران ادامه خواهد داشت. البته باید به این نکته نیز اشاره کنم که تا‌کنون 19کیلومتر از کل مسیر خط3 حفاری شده است. خط6 هم با 10ایستگاه از دولت‌آباد شروع شده و تا میدان سپاه ادامه دارد. اگر اعتبار مورد نیاز این خط را هم بدهند می‌توانیم فاز اول این خط را نیز در سال92 به طول 12کیلومتر به بهره‌برداری برسانیم.
- بودجه درخواستی شرکت مترو برای امسال چقدر بوده است؟
کل بودجه درخواستی ما برای مترو در سال‌جاری 1800میلیارد تومان بوده است که از این مقدار فقط 700میلیارد تومان مصوب شده است و از این مقدار نیز دولت تا‌کنون 110میلیارد تومان و شهرداری 144میلیارد تومان از بودجه‌های عمرانی را پرداخت کرده‌اند. اما اجازه دهید تا یک وعده بزرگ بدهم. اگر دولت و شهرداری به‌مدت 3سال اعتبار درخواستی ما را که 1800میلیارد تومان است در زمان لازم به مترو بدهند، ما نیز می‌توانیم تمام خطوط مصوب متروی تهران را تا پایان سال93 به شهروندان تهرانی تحویل دهیم. این امر ابتدا، نیازمند همت دولت و شهرداری است. با انجام شدن این موضوع دستاوردهای مهمی محقق می‌شود. باید عرض کنم که اگر این امر محقق شود تعداد سفر با مترو روزانه به 6میلیون نفر خواهد رسید. اگر هزینه مورد نیاز برای تهیه بنزین این تعداد سفر را در نظر بگیریم روزانه حدود 2میلیارد تومان صرفه‌جویی حاصل می‌شود که تمام فایده آن به جیب دولت خواهد رفت. در کنار این امر 25دقیقه صرفه‌جویی در زمان ناشی از سفرهای مترو را در نظر بگیرید که چه تأثیری در افزایش بهره‌وری و کارایی خواهد داشت. اینها جدای از کاهش آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا، ترافیک بزرگراه‌ها و معابر و استهلاک وسایل نقلیه و غیره است که همه موجب کاهش هزینه‌های دولت می‌شود.
- برای تحقق این خواسته شرکت مترو، چه کاری باید کرد؟
راهکار ما برای این امر نیز بسیار ساده است؛ یعنی پیشنهادی داریم که طی آن نه به کسی فشار می‌آید و نه باید کار فوق‌العاده‌ای کرد. راهکار ما این است که دولت مشکل فاینانس مترو را برطرف کند. در حال حاضر فاینانس مورد نیاز مترو با بدهی‌های سال‌های قبل گره خورده که حتی سابقه آن به حدود 30سال پیش بازمی‌گردد. این انتظار زیادی نیست. ما انتظار داریم دولت فاینانس مورد نیاز مترو را به نهادهای مسئول ابلاغ کرده و همزمان نیز بدهی مترو پیگیری شود.
- اگر بودجه‌ای مانند 2میلیارد دلار مصوب مجلس مربوط به 2سال پیش به مترو داده می‌شد چه پیشرفت‌هایی حاصل می‌شد؟
دولت اگر همان 2میلیارد دلار مصوب مجلس را که بعد از گذشت 2سال هنوز اجرایی نشده است به مترو اختصاص می‌داد الان کار مترو بسیار جلوتر از وضعیت فعلی بود. خواسته‌های ما موارد غیرمعمولی و نشدنی نیست؛ البته در کنار مصوبات شورای‌عالی ترافیک برای مترو به امور متروی شهرهای اقماری تهران هم رسیدگی می‌کنیم.
- درباره ساخت متروی شهرهای اقماری تهران توسط شرکت متروی تهران توضیح دهید. گویا دیدارهایی با رئیس‌جمهور و دیگر مسئولان داشته‌اید. نتایج این دیدارها به کجا رسید؟
ما علاقه داریم که به توسعه مترو کمک کنیم اما در کنار این مورد بحث فنی هم داریم. ما همیشه مطرح کرده‌ایم که متروی تهران و حومه، این یعنی اینکه همه این مجموعه باید یک مدیریت داشته باشد. در این حالت نیز هیچ نهادی بهتر از شرکت متروی تهران وجود ندارد که چنین تجربه و دانش فنی داشته باشد. البته به دستور رئیس‌جمهور اعلام شده که عملیات اجرایی متروی برخی از شهرهای اقماری مانند اسلامشهر، ورامین، پرند و فرودگاه امام(ره) به متروی تهران واگذار شود. در همین ارتباط هم ما بررسی‌ها و کارشناسی‌های لازم را انجام داده‌ایم. طبق بررسی‌های انجام‌شده اگر 400میلیارد تومان اعتبار تخصیص داده شود در مدت 18ماه از زمان دریافت اعتبار، خط متروی فرودگاه امام(ره) را به بهره‌برداری می‌رسانیم. با وزارت راه و شهرسازی هم توافقاتی صورت گرفته و این مورد از سوی آنها نیز پذیرفته شده است اما هنوز کاری برای تخصیص اعتبارات انجام نداده‌اند. ما نیز همچنان منتظریم و باز هم اعلام می‌کنیم از فردای دریافت اعتبار آمادگی داریم که کار اجرایی را آغاز کنیم. این موضوع درباره متروی ورامین هم مصداق دارد.
