تصمیمگیری در مورد آنکه کدامیک از خصوصیات و ویژگیهای منحصر بهفرد این ماهی را باید قابلتوجهترین ویژگی بهشمار آورد، بسیار دشوار است.
حدود 80 گونه مختلف از طوطیماهی شناسایی شده است. طول آنها از 30 تا 120 سانتیمتر متغیر است و در اطراف صخرههای دریایی در آبهای گرم تمام اقیانوسهای جهان زندگی میکنند.
رژیم غذایی طوطیماهیها به صورت عمده از جلبکهای موجود در مرجانهای جدا شده از تپهها و صخرههای مرجانی تشکیل میشود. طوطیماهیها با دندانهایشان این مرجانها را میسایند تا به جلبکهای درون آنها دسترسی پیدا کنند. به همین دلیل معمولا محدودهای که این ماهیها زندگی میکنند پر از شن و ماسه است. این شن و ماسهها در واقع بقایای هضم نشده مرجانهای ساییده شده با دندانهای طوطیماهی هستند.
علاوه بر تغییر جنسیت مداوم در تمام طول زندگی، این ماهیها میتوانند رنگ و طرح خود را به دفعات تغییر دهند. این خصوصیات نهتنها در ماهیهای بزرگسال، بلکه در ماهیهای نوجوان نیز وجود دارد.
داشتن لباس خواب، دیگر ویژگی جالب این گونه از ماهیهاست. برخی گونههای طوطیماهی هر شب خود را در یک پیله شفاف قرار میدهند. این پیله از مخاطی ساخته میشود که از یک عضو موجود در سر ماهی ترشح میشود.
دانشمندان بر این باورند که این پیله از ژخش شدن بو و عطر بدن طوطیماهیها جلوگیری میکند و در نتیجه پیدا کردن این ماهیها برای شکارچیان شبانه دریاها مانند مارماهیها سختتر میشود.