به گزارش همشهری، ماجرای عرضه نفت خام در بورس که بیش از یک دهه از نوشته شدن طرح اولیه آن میگذرد این روزها به مشکل برخورده، چرا که در طول چند ماه گذشته هر بار که نفت خام در بورس کالا عرضه شده هیچ خریداری نداشته است.
نزدیک به 100سال است که نفت ایران به روشهای سنتی در جهان فروخته میشود اما 10سال پیش طرحی با الگو برداری از بورسهای نفت دنیا نوشته شد که براساس آن روش فروش نفت ایران از قالب سنتی به روش مدرن و از طریق بورس تغییرکند ولی در طول 10سال گذشته هیچ اقدام مؤثری در این باره انجام نشد تا اینکه اواخر سال گذشته، ماجرای تشکیل بورس نفت به سوژه اصلی جلسه هیأت دولت تبدیل شد و در آن نشست، رئیسجمهور با تعیین یک ضربالاجل به وزرای نفت و اقتصاد تا 12 فروردین امسال مهلت داد تا بورس نفت را راهاندازی کنند.
هرچند این تاریخ نیز گذشت و از عرضه نفت خام خبری نبود اما در نهایت ظرف چند ماه گذشته عرضه نفت در بورس کالا برای نخستین بار کلید خورد ولی این تازه آغاز راه بود چرا که داستان عرضه نفت یک سر داستان بود و ماجرای نحوه عرضه یک سر دیگر داستان. از زمانی که شرکت ملی نفت برای نخستین بار نفت را در بورس عرضه کرد تاکنون چند ماه میگذرد و در طول این مدت بیش از 9 بار نفت خام در بورس عرضه شده اما خریداری نداشته است.
برهمین اساس، مسئولان شرکت نفت معتقدند که توانایی لازم برای خرید نفت در مجموعه بورس کالا وجود ندارد اما در مقابل، مسئولان بورس کالا دلیل ناکامی عرضه نفت خام در بورس را مقاومت شدید بدنه میانی شرکت ملی نفت و مطابق نبودن استانداردهای عرضه محصولات نفتی با مکانیسم بازار رقابتی عنوان میکنند. به عقیده مسئولان بورس کالا، تا شرایط رقابتی نباشد هیچ خریداری حاضر به خرید نفت نمیشود و قیمت محصول عرضه شده از دید خریداران گران است.
این اختلافات باعث شد تا عرضه نفت خام در بورس کالا ظرف یک ماه گذشته متوقف شود. بر همین اساس هفته گذشته بورس کالا با ارسال نامهای پیشنهاد خود را برای آغاز دوباره عرضه نفت در این بورس مطرح کرد اما شرکت نفت میگوید چنین نامهای به دستش نرسیده است، گویا شرکت ملی نفت، خود راسا راهکاریی در این زمینه دارد که قرار است ظرف روزهای آینده اعلام شود.
راهکارهای شرکت ملی نفت
در همین رابطه محسن قمصری، مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران در گفتوگو با همشهری درباره نامه بورس کالا و پیشنهادهای ارائه شده گفت: نامهای در این زمینه به دست ما نرسیده است، اما شرکت ملی نفت نیز راهکارهایی در این زمینه دارد که بهزودی اعلام میشود.
وی در پاسخ به این پرسش که پیشنهاد بورس کالا این است که در گام نخست بخشی از مجموع کل نفت بهطور مثال 5 تا 10درصد در بورس عرضه شود افزود: تا به امروز روش عرضه ما به همین سبک بوده و ما فقط بخشی از نفت را در بورس عرضه کردهایم که خریداری نداشته است؛ بنابر این پیشنهاد بورس کالا عملیاتی نیست و قطعا نمیتواند قابل اجرا باشد.
وی تأکید کرد: مشکل ما میزان عرضه نیست بلکه مشکل اصلی بر سر روش و نحوه عرضه است. بر همین اساس شرکت ملی نفت بهزودی راهکارها و پیشنهادهای خود را ارائه خواهد کرد. به گفته وی شرکت ملی نفت آماده عرضه نفت خام در بورس است و اگر بر سر شیوه و روش عرضه توافق انجام شود، بهزودی نفت در بورس عرضه خواهد شد.