مثلاً همین تلویزیون، یا امکانی مثل ایمیل زدن؛ آنقدر به بودنش عادت کردهایم که دیگر به اینکه چهطور این اتفاق میافتد فکر نمیکنیم.
اما بیایید برای چند لحظه روند ارسال و دریافت نامههای الکترونیکی را مرور کنیم. این نامهها کجا هستند؟ چهطور جابهجا میشوند؟ اصلاً چگونه اطلاعات داخل آنها را میبینیم؟ این دادهها در فضایی که همهچیز مجازی است، کجا ذخیره میشوند؟
از اولین ایمیل یا نامه الکترونیکیای که بشر فرستاد، بیش از 40 سال میگذرد. در این مدت آنقدر وبسایتهای ارائهدهنده ایمیل و امکاناتشان پیشرفته شدهاند که اصلاً با روز اول قابل مقایسه نیستند.
هر یک از ما که از یکی از این سایتها استفاده میکنیم یا در اصطلاح ایمیل داریم، به یکی از سِروِرهای بیشمار آن متصل هستیم. به عبارتی ما در یکی از سرورهای مربوط به آن سایت مثلاً «یاهو» فضایی داریم که تا پُر شدنش میتوانیم از آن استفاده کنیم. چیزی مثل همین «هارد»های خانگی که اگر آنها را با حجم زیادی عکس، موسیقی و... پر کنیم، بعد از مدتی دیگر نمیشود در آن اطلاعاتی ذخیره کرد. حافظه هر یک از این سرورها میلیاردها گیگابایت است که درصد خیلی کمی از آن (2 گیگابایت برای «جیمیل») بهصورت مجانی در اختیار ماست.
وقتی دوستی برای شما ایمیل میفرستد، اطلاعاتش مثل متن یا عکس، روی حافظه سرور خودش (در بخش sent یا ارسالشدهها) ذخیره میشود. به همین ترتیب همان اطلاعات در سرور دیگری و در بخش صندوق (inbox) -که مربوط به شماست و فقط شما میتوانید به آن دسترسی داشته باشید- ذخیره میشود. این اتفاق در کمتر از یک ثانیه اتفاق میافتد.
بعد هر وقت که شما وارد ایمیلتان شوید، سرور بلافاصله به شما نشان میدهد که نامه جدیدی دارید و شما با کلیک کردن روی inbox خود، ایمیل جدید را میبینید. ساز و کار ذخیرهشدن اطلاعات روی این سرورها بسیار پیچیده است؛ چرا که از کدها و الگوریتمهای بسیار پیچیده برای انتقال، نگهداری و امنیت این اطلاعات استفاده میشود.
جالب است بدانید سایت «گوگل» که خدمات بیشماری از جمله جستوجو و ایمیل را به کاربران خود ارائه میدهد، بیش از 900 هزار سرور دارد که تمام این سرورها در 24 ساعت شبانهروز روشن هستند و میلیاردها گیگابایت اطلاعات را ذخیره و جابهجا میکنند. جالبتر این که این تعداد سرور یکدهم درصد از برق کره زمین را مصرف میکنند.
حالا بگویید ببینم تا به حال فکر کردهاید وقتی با دوستتان چت میکنید، اطلاعات چهطور جابهجا میشوند؟
برای گفتن یک کلمه «سلام» اطلاعات هزاران کیلومتر را میپیمایند تا به سروری در آنطرف دنیا برسند و بعد دوباره همین مسیر را طی میکنند تا به خانه دوستتان -که شاید همسایهتان باشد- برگردند. حالا حتماً به نظرتان عجیب و پیچیده میآید، نه؟