براساس پژوهشهای انجام شده روی دود حاصل از قلیان، پژوهشگران کشیدن آن را چندین برابر زیانبارتر از سیگار تشخیص دادهاند. با وجود اعلام خطرات آشکار و نهفته بر دود حاصل از قلیان از سوی رسانهها، انتظار میرفت که سازمانهای ذی ربط دولتی در این زمینه همکاری خوبی ارائه دهند؛ حال آنکه مصوبه اخیر دولت در مورد خارج شدن قهوهخانهها از شمول اماکن عمومی، زمینه ساز رواج و گسترش استعمال بیشتر قلیان در میان شهروندان شده است. هیچ مشخص نیست که چرا مکانهایی از قبیل قهوهخانهها از این قانون منع قلیانکشی، مستثنی شدهاند؟ این در حالی است که بسیاری از شهروندانی که خواستار استفاده از فضای قهوهخانه جهت مراودات اجتماعی خود هستند، همچنان در معرض آسیبهای ناشی از دود قلیانها قرار دارند.
خودت هم چند دقیقه پیش در صف بودی!
بارش پیوسته برف و باران در این روزها در جاهای مختلف کشور، پدیده بیسابقهای در طول سالهای اخیر گزارش شده است؛ پدیدهای که برخی اقلیم شناسان از آن با عنوان تغییرات خوب و امیدوارکننده اقلیمی در کشورمان یاد کردهاند.بارش برف و باران، گذشته از اینکه اندوختههای زیرزمینی آب را افزایش میدهد، با پرآب کردن رودخانهها نوید سالی خوش و سرسبز را میدهد.جدای از همه اینها، این بارشها برای ساکنان کلانشهرها که به نسبت دیگر شهرها از نعمت محیطهای طبیعی محروم هستند و از آن بدتر در معرض انواع آلایندهها قرار دارند، لذت نفسکشیدن در هوایی پاک و عاری از دود و ریزگرد را به ارمغان میآورد.
با این حال پدیدههای طبیعی از این دست، همیشه با غافلگیری و احیانا ایجاد بحران و معضلاتی در سطح شهرهای بزرگی چون تهران همراه هستند.یکی از معضلاتی که شهروندان با بارش ناگهانی باران و برف با آن مواجه میشوند، پر شدن ظرفیت اتوبوسهای شهری از انبوه مسافرانی است که میخواهند هرچه زودتر به خانه خود برسند.در این وضعیت، بسیار دیدهشده که عدهای سرگردان، خیس و لرزان از سرما، در صفهای طویل اتوبوس ایستادهاند و برخی با خیال راحت از اینکه سوار شدهاند، در جای خود در اتوبوس میخکوب ماندهاند و قصد حرکت به سمت انتهای اتوبوس را ندارند تا همشهریان دیگرشان - بهویژه افراد سالخوردهای که در این روزها نیازمند توجه و مراقبت بیشتری هستند-هم بتوانند سوار شوند؛ حال آنکه همین شهروندان، دقایقی قبلتر خودشان در انتظار رسیدن اتوبوس بودند و توقع داشتند که آندسته از همشهریانی که سوار اتوبوس هستند، رعایت حال آنها را بکنند.این توقع کاملا طبیعی و بجایی است اما به شرط اینکه یکطرفه نباشد و هر کس در چنین مواقعی به نوبهخود در برآوردن انتظارات و توقعات همشهریانش بکوشد.این عکس را که محمد توکلی عکاس روزنامه گرفته است، شهروندان مسنی را نشان میدهد که در انتظار سوارشدن به اتوبوس به سر میبرند.رعایت حال یکدیگر و کمک به سالخوردگان بهخصوص در چنین روزهایی غیر از آنکه از سرگردانی همشهریانمان در سطح شهر میکاهد، بر سرمایه اعتماد عمومی و پشتوانه اخلاق شهروندی میافزاید.
فرهنگ استفاده از مترو
اکنون چند سالی است که مترو درسامانه حملونقل شهری ما جای خود را باز کرده و روز به روز هم گسترش بیشتری پیدا میکند.آمارها حکایت از این دارند که شهروندان روزانه بهطور میانگین یک میلیون و 450هزار سفر درون شهری با مترو دارند.از همین رو، فرهنگ استفاده از مترو بهتدریج در جامعه ما جا افتاده و شهروندان خود را ملزم به رعایت آن میدانند.از سوی دیگر در تمام دنیا فرهنگ عمومی براساس چگونگی نگهداری از اموال عمومی نظیر اتوبوس و مترو سنجیده میشود و این شاخصی است تعیینکننده برای با فرهنگ بودن جامعه، بنابراین حفظ اموال عمومی و مشترک شهری و تلاش در پاکیزه نگهداشتن و استفاده درست و مناسب از آنها، از جمله وظایفی است که تکتک شهروندان ملزم به انجام آن هستند.
هنگامی که مترو برای نخستین بار در تهران راه افتاد، چهرهای تمیز و چشم نواز داشت اما هماکنون که سوار برخی از واگنهای آن میشویم، متأسفانه با مسائلی درخصوص نظافت و چگونگی استفاده از وسایل درون مترو روبهرو میشویم که پیامد هریک از آنها در درجه اول متوجه خود شهروندان است. گفتنش دشوار است اما واقعیت این است که بسیاری از صندلیهای مترو به خط یادگارنویسان آراسته شده! و برخی صندلیها با اشیای تیز و برنده پاره شدهاند و با آنکه ماموران نظافت بهطور مرتب فضای داخل واگنها را پاکیزه میکنند اما صندلیها و راهروی واگنها همچنان در محاصره کارتهای بلیت، پوست تخمه و آشغال شکلات و سایر خوراکیها قرار دارند. به این همه، خط انداختن درهای ورود و خروج و تراشیدن رنگ میلههای داخل واگنها را هم بیفزایید. این در حالی است که در میان وسایل حملونقل شهری، مترو ایمنترین و راحتترین آنها شناخته شده است اما خودتان قضاوت کنید که با تداوم این وضعیت در مترو یعنی عدممراعات برخی شهروندان در پاکیزه نگهداشتن مترو و تبدیل شدن آن به محیطی آلوده و کثیف، آیا بازهم میتوان رغبتی به استفاده از آن پیدا کرد؟