با این وجود شاید اطلاع مشتریان از قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان خودرو زمینهای برای مطالبه این حقوق باشد. برخی از مواد این قانون به شرح زیر است: براساس ماده 2 قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان خودرو، مصوب23 خرداد1386، عرضهکننده موظف به رعایت استانداردهای ابلاغی در مورد ایمنی، کیفیت، سلامت خودرو و مطابقت آن با ضمانت ارائه شده به مصرفکننده است.
مطابق تبصره1 همین ماده، دوره تضمین نمیتواند کمتر از یک سال از زمان تحویل خودرو به مصرفکننده یا کارکردی برابر با 30هزارکیلومتر(هر کدام زودتر به پایان برسد) باشد. براساس ماده 3قانون یاد شده نیز عرضهکننده در طول مدت ضمانت مکلف به رفع هر نوع نقص یا عیب (ناشی از طراحی، مونتاژ، تولید یا حمل) است که در خودرو وجود داشته یا در نتیجه استفاده معمول از خودرو، بروز کرده و با مفاد ضمانتنامه و مشخصات اعلامی به مصرفکننده مغایر بوده یا مانع استفاده مطلوب از خودرو یا نافی ایمنی آن یا موجب کاهش ارزش معاملاتی خودرو شود.
هزینه رفع نقص یا عیب خودرو در طول مدت ضمانت و جبران همه خسارات وارده به مصرفکننده و اشخاص ثالث، اعم از خسارات مالی و جانی و هزینههای درمان ناشی از نقص یا عیب (که خارج از تعهدات بیمه شخص ثالث باشد) هزینههای حمل خودرو به تعمیرگاه و تأمین خودروی جایگزین مشابه در طول مدت تعمیرات(چنانچه مدت توقف خودرو بیش از 48ساعت باشد) برعهده عرضهکننده است.
مطابق تبصره1 همین ماده، تعهدات عرضهکننده بهطور مستقیم یا از طریق واسطه فروش یا نمایندگی مجاز ایفا میشود. همچنین عرضهکننده مکلف به ایجاد شبکه خدمات پس از فروش یا نمایندگیهای مجاز تعمیر و توزیع قطعات یدکی و تأمین آموزشهای لازم متناسب با تعداد خودروهای عرضه شده در سطح کشور بوده و نمیتواند مصرفکننده را به مراجعه به نمایندگی معینی اجبار کند.
براساس تبصره2 همین ماده نیز درصورت بروز اختلاف بین طرفین موضوع ماده فوق، موضوع اختلافی حسب درخواست طرفین ابتدا در هیأت حل اختلاف مربوطه، متشکل از نماینده عرضهکننده خودرو، کارشناس رسمی دادگستری و کارشناس نیروی انتظامی به ریاست کارشناس رسمی دادگستری طرح و رأی لازم با اکثریت آراء صادر خواهد شد. درصورت اعتراض هر یک از طرفین به رأی صادره، خواسته در دادگاه صالحه قابل پیگیری خواهد بود.
دادگاه صالحه باید خارج از نوبت و حداکثر ظرف 2ماه انشای رأی کند. علاوه بر این تعویض خودروی معیوب نیز تحت شرایطی جزو تعهدات عرضهکنندگان خودرو محسوب میشود. این موضوع هر چند در قانون صراحت دارد اما باور آن برای عرضهکنندگان و مشتریان خودرو زیاد آسان نیست.
براساس ماده4 این قانون نیز چنانچه نقص یا عیب قطعات ایمنی خودرو در طول دوره ضمانت پس از 3بار تعمیر همچنان باقی باشد یا درصورتی که نقص یا عیب قطعاتی که موجب احتمال صدمه جسمی یا جانی اشخاص شود و با یک بار تعمیر برطرف نشده باشد یا خودرو بیش از 30روز بهدلیل تعمیرات غیرقابل استفاده بماند، عرضهکننده مکلف است حسب درخواست مصرفکننده خودروی معیوب را با خودروی نو تعویض یا با توافق، بهای آن را به مصرفکننده مسترد دارد.
نکته دیگر آنکه بسیاری از مشتریان از حقوق خود آگاهی ندارند و شرکتهای خودروسازی نیز با وجود تکلیفی که قانونگذار در ماده9 قانون مذکور بر عهده آنان گذاشته، اقدام شایستهای برای افزایش آگاهی مشتریان از حقوق خود انجام ندادهاند.
براساس ماده9 این قانون، عرضهکننده مکلف است تعهدات موضوع این قانون را بهصورت کتبی در اوراق ضمانتنامه قید کرده و در زمان تحویل خودرو، به نحو مقتضی موضوع این قانون را بهطور صریح و روشن به مصرفکننده اعلام کند.