تحلیلگران این دیدار را آغاز دور جدیدی از روابط میان واشنگتن بغداد توصیف کرده‌اند. زیرا نظامیان آمریکایی تا چند روز دیگر به‌طور کامل عراق را ترک می‌کنند و 9سال اشغال این کشور رسما به پایان می‌رسد. درباره رابطه میان آمریکا و عراق و نقش عراق در ماجرای سوریه با صباح زنگنه، کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه گفت‌وگو کرده‌ایم.
- نوری المالکی نخست‌وزیر عراق از سفر به آمریکا چه اهدافی را دنبال می‌کرد؟
با توجه به موافقت‌نامه‌هایی که میان عراق و آمریکا منعقد شده، پیگیری این موافقت‌نامه‌ها و نقطه پایان گذاشتن بر حضور نیروهای آمریکایی در عراق، مهم‌ترین هدف این سفر تلقی می‌شود. با توجه به اینکه عراق در آینده پروژه‌ها و طرح‌هایی برای دریافت تسلیحات هوایی و زمینی دارد، چنین به‌نظر می‌رسد که آمریکا تأمین‌کننده اینگونه تسلیحات خواهد بود و لذا انجام مذاکراتی میان دو طرف در این زمینه هم پیش‌بینی می‌شود.
- با توجه به اینکه قرار است نیروهای آمریکایی در پایان سال‌جاری میلادی از عراق خارج شوند. با این تفاصیل، روابط جدید آمریکا و عراق از سال آینده چگونه خواهد بود؟
پیش‌بینی می‌شود روابط این دو کشور در حد روابط آمریکا با یکی از کشورهای همسایه عراق مانند عربستان یا احیانا کویت و یا حتی ترکیه تنظیم شود. گرچه سیاست کلی و استراتژی آمریکا در منطقه برپایه حضور شکل می‌گیرد، اما نه با استفاده از بودجه و تسلیحات خود بلکه با استفاده از بودجه و تسلیحاتی که کشورهای منطقه از آمریکا تهیه می‌کنند، و در نتیجه هزینه‌های نظامی آمریکا به این ترتیب کاهش می‌یابد.
- آیا ممکن است عراق مانند ترکیه نوعی نقش میانجی بین کشورهای منطقه و آمریکا ایفا کند یا خیر؟
این نقش اگر زمینه‌ای داشته باشد، تنها در مورد سوریه و ایران قابل تصور است. اما به‌نظر می‌رسد در وهله نخست، قدرت و توان سیاستمداران عراقی در چنین فرایندی به بوته آزمایش گذاشته خواهد شد و از طرف دیگر، باید دید آمریکا و ایران از یک‌سو و آمریکا و سوریه از سوی دیگر، تا چه حد می‌توانند به انتظار چنین میانجیگری‌ای بنشینند. اما نکته محوری سومی که در این معادله خواهد بود، استراتژی ایران و یا سوریه و همچنین عراق نسبت به موجودیت یا حضور اسرائیل در منطقه خواهد بود که به‌نظر می‌رسد این نقطه چالش اصلی هرکدام از این معادلات باشد.
متأسفانه آمریکایی‌ها همچنان بر محوری بودن تفوق و برتری نظامی اسرائیل در منطقه تأکید دارند و به این مسئله پایبندند و آمریکایی‌ها و دست‌کم جناحی از آنها، هرگونه معادله‌ای را که به عدم تفوق اسرائیل منجر شود گرچه به منافع اصلی آمریکا لطمه بزند، نمی‌پذیرند، مگر اینکه تمام کشورهای منطقه بر آمریکا فشار آورند و آنگاه آمریکا مثبت نبودن این معادله را لمس کند. اما تا زمانی که کشورهای عربی نظیر عربستان، یا بحرین و یا قطر به روابط پیدا و پنهان خود با اسرائیل ادامه می‌دهند و هیچ‌گونه فشاری بر تجاوزات اسرائیل اعمال نمی‌کنند، طبعا آمریکا هم احساس آرامش بیشتری خواهد کرد.
- عراق در ماجرای سوریه چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟
با توجه به مراودات مردم دو کشور و حضور شمار زیادی از شهروندان عراقی در این کشور، عراق می‌تواند به سوریه کمک زیادی بکند؛ گرچه در گذشته نه چندان دور شاهد رفتارهای ناشایستی از برخی مقامات یا جریان‌های سوریه به عراق بوده‌ایم اما به‌نظر می‌رسد عراق مواضع اصولی‌تری نسبت به رویدادهای سوریه دارد و در گذار سوریه از مقطع فعلی کمک کرده و کمک خواهد کرد.
