در زمانهای قدیم که ظرفیت خیابانها و کوچههای شهر این اندازه کادر بندی شده و محدود نبود، میشد تاخیر در انجام کارهایی از قبیل کندهکاریهایی جهت لولهکشیهای مربوط به آب و فاضلاب را تحمل کرد اما امروزه که شهر به سرعت رو به پیشرفت است و کمبود فضا از جدیترین معضلات پیشروی آن به شمار میرود، معطل ماندن کارهایی از این دست که در عکس میبینید، جز محدود کردن رفت و آمد شهروندان و ایجاد مزاحمت برای آنها بهویژه در روزهای سرد و بارانی زمستان چه پیامد دیگری میتواند داشته باشد؟ در این عکس که آقای محسن حسینی، آن را از خیابان نبردشمالی، کوچه علیان گرفته، کوچهای را نشان میدهد که برای لولهکشی آب در آن کندهکاری انجام شده و با گذشت چند روز، هنوز از پایان کار خبری نیست. این مسئله باعث شده تا آمد و شد ساکنان کوچه با مشکل روبهرو شود. ظاهرا از چندی پیش، شرکت پیمانکاری آب و فاضلاب طی قراردادی با ساکنان کوچه اقدام به کندن کوچه برای انشعاب و لولهکشی آب به خانهها کرده است.
طبق توضیحی که شهروند یاد شده زیر این عکس نوشته است در شروع کار، کارگران به کندهکاری در کوچه پرداختند و آنگاه به هر دلیلی، بدون آنکه لولهکشی داخل کوچه را به اتمام برسانند- آن را به شکلی که میبینید- به حال خود رها کرده و پس از توافق پیمانکار با خانوارهای کوچه، مشغول لولهکشی داخل خانهها و ساختمانها شدند. حال آنکه برای پیشبرد مناسبتر کار و جهت پرهیز از مزاحمتها و مشکلات پیش آمده حین کار، بهتر بود که پیمانکار، نخست تکلیف لولهکشی کوچه را مشخص میکرد و سپس دست به کار لولهکشی داخل خانهها میشد. اگر این کار به طریق اصولی و درست خود صورت میگرفت، هیچگاه شاهد این همه تاخیر و معضلات پدید آمده نمیبودیم.
شهروندان مسئول
زندگی در شهر، شهرنشینان را در ارتباط نزدیک با یکدیگر قرار میدهد و به همین خاطر کسی نمیتواند بدون توجه به دیگران رفتار خود را تنظیم کند. علاوه بر این شهروندان نمیتوانند نسبت به مسائلی که در شهرشان میگذرد بیتفاوت بمانند؛ چرا که بهخوبی میدانند که هر اتفاق و حادثهای-اگر چه کوچک- تاثیر آنی یا آتی خود را بر زندگی آنها خواهد گذاشت. این مسئولیت پذیری حاصل تعلق خاطر مشترکی است که شهر در ساکنانش پدید میآورد. از همین روست که شهر را خانهای بزرگ میدانند و هر کس به میزان توانایی و به نسبت جایگاهی که در آن دارد، در برابر همشهریانش مسئول است.
البته این مسئولیتپذیری ابعاد گوناگونی دارد و میتواند شکلهای متنوعی بهخود بگیرد. از این حیث، شهروندی مجموعه گستردهای از فعالیتهای فردی و اجتماعی است که برآیند آنها به پیشرفت وضعیت اجتماعی مدد میرساند. جدای از مشارکت فعال شهروندان در امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، از طریق سازمانهای دولتی یا غیردولتی، نظارت بر سلامت و حفظ بدنه فیزیکی شهر از قبیل بناها، ساختمانها، مکانها و فضاهای عمومی، مبلمان شهری و... از جمله وظایف نانوشته شهروندان است. اگر شهروندان به هر دلیلی نسبت به این موارد بیتفاوت باشند، زندگی خود را به مخاطره خواهند افکند. صحنههایی نظیر آنچه در عکس دیده میشود-به هر دلیلی که پدید آمده باشند- پیش از هر چیز همت شهروندان مسئولی را طلب میکند تا نسبت به رفع آنها اقدام کنند.