این جشنواره که بنا به گفته دستاندرکاران آن، به قصد «تبدیل دشمنیها به دوستیها» و برگزاری یک جشنواره بدون شائبه باند بازی، گروهگرایی و فیلترهای بسته و دگم برپا شد، دیروز در حالی در تالار وحدت برگزیدگان خود را معرفی کرد که ادعا شده است 2 هزار نامه الکترونیکی فراخوان شرکت در جشنواره برای شاعران کشور ارسال شده است، علاوه بر این که در هر استان دبیرخانههای جشنواره، با رایزنی نخبگان و شعرای هر استان فهرستی از برگزیدگان خود را برای شرکت در این جشنواره به تهران معرفی کردهاند.
نامزدهای نهایی و برگزیده هر بخش از بخشهای دهگانه این جشنواره دیروز در تالار وحدت معرفی شدند.
در بخش شعر امام و انقلاب، مرحوم استاد مهرداد اوستا، علی معلم دامغانی، قیصر امینپور، محمدعلی بهمنی، زکریا اخلاقی نامزد نهایی بودهاند که در نهایت مرحوم مهرداد اوستا به عنوان شاعر برگزیده این بخش معرفی شد.
در بخش شعر آیینی، از میان مرحوم سید حسن حسینی، قیصر امینپور، خسرو احتشامی، قادر طهماسبی و سعید بیابانکی دو شاعر اول مشترکا برگزیده شدند.
در بخش جوان جایزه مشترک به فاضل نظری و محمدسعید میرزایی رسید.
دیگر نامزدهای این بخش، علی محمد مودب و گروس عبدالملکیان بودند اما داوران بخش طنز از میان ناصر فیض، رضا رفیع، سید عبدالرضا موسوی و ابوالفضل زرویی نصرآباد، شاعر اخیر را به عنوان شاعر برتر طنزپرداز معرفی کرد.
در بخش شعر کلاسیک مرحوم حسین منزوی، محمد علی بهمنی، خسرو احتشامی، قیصر امینپور و مرحوم نصرالله مردانی، نامزدهای نهایی بودند که رای داوران مشترکا به حسین منزوی و محمدعلی بهمنی تعلق گرفت.
بیژن ترقی و علم معلم دامغانی برگزیدگان بخش ترانه بودند و در کنار آنها اسامی نامزدهای دیگری چون قیصر امینپور، معینی کرمانشاهی و محمدعلی بهمنی به چشم میخورد.
در مهمترین و معاصرترین بخش جشنواره یعنی اشعار سپید و نیمایی، از میان شاعرانی چون شمس لنگرودی، بیژن نجدی، احمدرضا احمدی و سید علی موسوی گرمارودی، جایزه به طاهره صفارزاده تعلق گرفت.
در بخش کودک و نوجوان افسانه شعباننژاد و افشین علاء مشترکا اول شدند، در حالی که شکوه قاسمنیا، مصطفی رحماندوست و ناصر کشاورز در این بخش نامزد شده بودند.
اما در بخش کاملا مبهم جشنواره، بخشی که علیالقاعده رقابتی در آن در کار نبوده است، یعنی بخش فارسیزبانان خارج از کشور به چهار نفر جایزه تعلق گرفت: محمد کاظم کاظمی و لطیف پدرام از افغانستان، محمدعلی عجمی از تاجیکستان و دکتر ظهیر احمد صدیقی از پاکستان و سرانجام در بخش ملی و میهنی، بهترین و به جاترین جایزه جشنواره شعر فجر به شاعر فقید مهدی اخوان ثالث، تعلق گرفت.
دیگر نامزدهای این جایزه عبارت بودهاند از: حسین منزوی، رحیم معینی کرمانشاهی، سلمان هراتی و یدالله بهزاد کرمانشاهی.
این جشنواره که به این ترتیب و با مرور اسامی برگزیدگان و نامزدها، بیش از یک مسابقه رقابتی، یک گرامیداشت شاعران فعال در این بیست و هفت سال به نظر میآید، برگزیدگان استانی نیز داشت، که به این ترتیب معرفی شدند:
1 - محمد خلیل جمالی (فارس) 2- بهمن صالحی (گیلان) 3- محمدعلی بهمنی (هرمزگان) 4- محمدعلی مجاهدی (قم) 5- محمد جواد محبت (کرمانشاه) 6- خسرو احتشامی (اصفهان) 7- غلامرضا شکوهی (خراسان) 8- سیاوش دیهیمی (همدان) 9- غلامحسین یوسفی (خراسان جنوبی) 10- صالح عاصم اردبیلی (اردبیل) 11- عباس باقری (سیستان و بلوچستان) 12- محمود اکرامی (خراسان شمالی) 13- مجید زمانی اصل (خوزستان) 14- ایرج قنبری (مازندران) 15- شاهرخ اورامی (کردستان) 16- محمدعلی حضرتی (قزوین) 17- زکریا اخلاقی (یزد) 18- محمد کاظم علیپور (لرستان) 19- حمید واحدی (ارومیه) 20- همایون علیدوستی (چهارمحال و بختیاری) 21- جلال محمدی (آذربایجان شرقی) 22- علی هوشمند (بوشهر) 23- سید علی میرافضلی (کرمان) 24- حبیبالله بخشوده (ایلام) 25- هادی وحیدی (زنجان) 26- عباس محمدی (استان مرکزی) 27- سارا حیدری (سمنان)
با وجود تاکید مکرر دستاندرکاران جشنواره بر عدم فیلترگذاری در داوری، اسامی بسیاری از شاعران بزرگ این بیست و هفت سال حتی در میان نامزدهای نهایی هم نیست. همچنین کیفیت شرکت شاعران در جشنواره معلوم نیست.
آیا کتابها ملاک بودهاند یا شعرها و آیا شاعرانی که به فراخوان پاسخ دادهاند و شعر فرستادهاند در جشنواره در کنار پیشکسوتانی که تقریبا به یقین میشود گفت که هیچگونه شرکتی در جشنواره نداشتهاند، داوری شدهاند؟و...
البته تکتک این ابهامات، به حکم یقین جوابهایی دارد که به موقع و در مجالی مبسوط به آنها پاسخ داده میشود و بنا به قاعده دیکته ننوشته غلط ندارد و نیز با عنایت به بیسابقهبودن چنین جشنوارهای، همچنین با لحاظ مهلت زمانی بسیار ناچیز برای اجرای چنین برنامه وسیعی باید چنین نقایصی را با دیده اغماض نگریست و امید داشت که در سالهای آینده این جشنواره ادامه یابد و شعر جایگاه واقعی خود را به عنوان هنر ملی بیابد.