حجتالاسلام محمدجواد رودگر، رئیس پژوهشکده دینپژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) در مورد فقه عزاداری و شیوههای مورد تأیید ائمه(ع) برای عزاداری گفت: در باب عزاداری برای امام حسین(ع) و در باب رنجهایی که بر این امام همام رفت از ابتدا یعنی از زمان آدم ابوالبشر و در ذیل آیه «فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ کَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ» روایات که هنگامی که اسماء خمسه برای حضرت آدم بیان شد وقتی که به نام امام حسین(ع) رسید، قلبش را حزنی فراگرفت و برای امام حسین(ع) گریست.
وی ادامه داد: روایات زیادی در مورد گریستن پیامبران برای امام حسین(ع) به دست ما رسیده است و این مسئله نشان میدهد پیامبران زمینه تاریخی و مناسبی را با توجه به فلسفه گریه برای امام حسین(ع) و نقشی که آن حضرت در اسلام داشتهاند برای عزاداری برای آن حضرت ایجاد کردهاند.
رئیس پژوهشکده دینپژوهی با اشاره به روایت پیامبر(ص) که فرمودند: «حسین منی و انا من حسین»اظهار کرد: عزاداری پیامبران با استفاده از این روایت تفسیر پذیر میشد به این معنا که اسلام محمدی الحدوث و حسینی البقا است.
درودگر با اشاره به اینکه پیامبر اسلام (ص) هم برای امام حسین(ع) گریستند بیان کرد: منطق اسلام به وسیله قیام کربلا بیمه میشود و لذا گریه بر امام حسین(ع) و بیان مصائب آن حضرت ارتباط مستقیمی با بقا مکتب نبوی دارد که بعثت اگر به وسیله پیامبر (ص) در قار حرا آغاز شد و تکون پیدا کرد و در طول 23 سال استمرار پیدا کرد در سرزمین کربلا و در روز عاشورا بیمه شد.
وی با اشاره به زمینههای حادثه کربلا گفت: بعد از نیم قرن جامعه نبوی دچار استحاله فکری و فرهنگی شد و انحرافها و دروغپردازیها اتفاق افتاد و روی چهره اصیل و حقیقی اسلام گرد و غبارهایی نشست و جنگ حق با باطل و جنگ توحید و شرک تبدیل شد به جنگ حق با نفاق!
رئیس پژوهشکده دینپژوهی تصریح کرد: نفاق فکری با استفاده از نقاب دارانی که نقاب اسلام بر چهره خود زده بودند در حال از بین رفتن بود و بار دیگر حادثه کربلا نقابها را کنار زد و مردم را هدایت کرد و بار دیگر جنگ حق با نفاق تبدیل شد به جنگ حق و باطل و این فلسفه قیام امام حسین (ع) است.
وی با اشاره به سیره ائمه (ع) در گریه برای امام حسین(ع) اظهار کرد: امیرالمومنین(ع) برای امام حسین(ع) گریستند، امام حسن مجتبی(ع) هم برای ایشان گریستند و عبارت «لایومک کیومک یا ابا عبدالله» از آن حضرت است و در واقع خود این عبارت پرده برداری از قیام امام حسین(ع) است.
رئیس پژوهشکده دینپژوهی ابراز کرد: امام سجاد(ع) 30 سال برای پدر مظلوم خود گریست؛ امام باقر(ع) که چهار ساله بودند و در واقعه کربلا حضور داشتند بعدها در هر مناسبتی که پیش میآمد قیام کربلا را زنده میکردند.
وی با اشاره به اینکه گریه برای امام حسین(ع) صرفا گریه عاطفی نیست تصریح کرد: این گریه گریستنی نیست که در آن صرفا دل بسوزد؛ در این واقعه باید از گریه عاطفی به گریه عقلانی و از گریه عقلانی به گریه عرفانی و از مجموع گریه عاطفی، عقلانی و عرفانی به گریه جهادی و حماسی و عدالتخواهانه و ظلمگریزانه برسیم و در متن جامعه حرکت ایجاد کنیم.
رئیس پژوهشکده دینپژوهی با اشاره به اینکه در واقع این گریه باید گریه حرکتزا و تعهد آفرین باشد و مسئولیت برای انسان تولید کند عنوان کرد: این نوع گریستن گریهای بوده است که ائمه ما آن را احیا میکردند و فراوان هم بر آن تاکید داشتند.
وی بیان کرد: عبارت«کل ارض کربلا کل یوم عاشورا و کل شهر محرم» از امام صادق(ع) اگر به درستی تفسیر شود روایت بسیار عجیبی است و نشان از این واقعیت دارد که ما در هر لحظه باید به دنبال احیا نام امام حسین(ع) باشیم.
درودگر با اشاره به اینکه حضرت زینب(س) آنچنان در مدینه برای امام حسین(ع) عزاداری کردند که بنا به روایات مجبور شدند که آن حضرت را تبعید کنند ادامه داد: این امر نشان میدهد این عزاداریها این قدرت را دارد که پایههای حکومت ظلم را بلرزاند.
وی با اشاره به عزاداری موسى بن جعفر(ع)، على بن موسى (ع) و سایر ائمه(ع) برای امام حسین(ع) تصریح کرد: در زیارت مقدسه ناحیه حضرت حجت بن الحسن، قائم آل محمد(ص) واقعه عاشورا را به تفضیل بیان میکند و میفرماید اگر اشک چشمانم تمام شود برای شما خون گریه میکنم!
درودگر اظهار کرد: تمامی انبیا از حضرت آدم(ع) تا خاتم و از امیرالمومنین(ع) تا خاتم الاوصیا(ع) تلاش میکردند که این جریان زنده بماند و تحریفی در آن صورت نگیرد و اهداف آن در جامعه زنده بماند.
وی با اشاره به عزاداریهای امروز بیان کرد: عزاداری باید عاطفی، عقلانی و عرفانی باشد و ما نباید اجازه بدهیم که عزاداریها با خرافات آمیخته شود و یا از شیوهها و سبکهای غیر متعارف برای عزاداری استفاده شود.
رئیس پژوهشکده دینپژوهی در پایان گفت: شیوههای عزاداری برای امام حسین(ع) یک امر عرفی است و ممکن است هر منطقه و قومی به شیوهای خاص برای آن حضرت عزاداری کنند اما در عزاداریها باید این قاعده کلی که هیچ فعل حرامی نباید انجام شود مد نظر قرار بگیرد.