پیش از این هم گفته شده بود که مجلس از 25 بهمن ماه تا 14 اسفندماه که مهلت تبلیغات نامزدهای انتخابات پیش روست، جلسه علنی ندارد، یعنی از نهم تا 25 بهمن مجلس 3 هفته کاری و به عبارت دیگر تنها 8 جلسه، فرصت خواهد داشت تا طرح و لوایحی را که در کمیسیونها ماندهاند بررسی کند، آماری که اخیرا از عملکرد مجلس هشتم منتشر شده، نشان میدهد 73 طرح و 77 لایحه در نوبت بررسی کمیسیونها باقی ماندهاند. ارائه با تاخیر لایحه بودجه از سوی دولت هم مزیدی بر علت شده است تا در چنین فرصتی ضیق، مجلس بعد از پایان انتخابات تنها مجال بررسی لایحه بودجه را تا قبل از عید پیدا کند و تا 7 خرداد سال 91 که زنگ آخر این مجلس به صدا در میآید، حجمی از طرحها و لوایح، ارمغان این مجلس به مجلس نهم خواهد بود. تنها طرحها ولوایح نیستند که در مجلس هشتم ممکن است فرصتی برای بررسی آنها باقی نماند؛ شاید 28 مورد طرح تحقیق و تفحصی که برخی از آنها رفته رفته 2 ساله میشوند، برای همیشه بایکوت شوند.
در میان طرح و لوایحی که در کمیسیونها در نوبت بررسی هستند، بعضی اینقدر جنجالی و مهم هستند که در مقاطعی جلسات علنی مجلس را به حاشیههایی گره زدهاند. از جمله اینها میتوان به طرح نظارت مجلس بر نمایندگان اشاره کرد که 7 خرداد سال89 رهبر معظم انقلاب از نمایندگان خواستند سازوکاری برای نظارت مجلس بر مجلس تدوین شود و نهایتا در مهر سال 90 به تصویب نمایندگان رسید. طرحی که خردادماه سال 90 (یک سال بعد) رهبر انقلاب تعبیر «کارکی» را برای عملکرد مجلس درباره این طرح به کار برده و گفتند درباره طرح نظارت مجلس بر نمایندگان کارکی شده است. این طرح بعد از تصویب در شورای نگهبان با ایراداتی همراه شد که اکنون در کمیسیون مشترکی که برای تدوین و بررسی همین طرح تشکیل شده بود در وضعیت «اعاده شده» یا رفع ایرادات شورای نگهبان است.
ارمغانی از مجلس هفتم به مجلس نهم
اما در میان این همه طرح و لوایح، یک لایحه مهم هست که ارمغان مجلس هفتم به مجلس هشتم بود و حالا مجلس هشتم آن را به مجلس نهم میدهد. لایحه بلند بالای تجارت که در دولت خاتمی به مجلس تقدیم شد و پس از بررسی نزدیک به700 بند آن، دولت احمدینژاد در مقطعی بهصورت چراغ خاموش خواستار استرداد آن شد اما با وجود انصراف دولت از استرداد این لایحه، شاید و تنها شاید نوبت آن در مجلس نهم برسد.این لایحه 1028 مادهای حدود ۶ سال پیش و در مرداد ماه سال ۸۴ بهمنظور اصلاح قوانین حوزه تجارت کشور تقدیم مجلس شورای اسلامی شد.
انشاءالله بهزودی بررسی میشود
لایحه حمایت از خانواده که در بیرون از مجلس بین مردم به لایحه تعدد زوجین معروف شده بود، بنا به3 ماده جنجالیاش چند باری بین صحن و کمیسیون در رفتوآمد بود، سرنوشتی نامعلوم پیدا کرده است. اخیرا زهره الهیان یکی از نمایندگان عضو فراکسیون بانوان مجلس که پیگیر این لایحه بودهاند در گفتوگویی درباره سرنوشت لایحه حمایت از خانواده گفته است بعد از آنکه از این ماده لایحه سوءاستفادههای سیاسی و تبلیغاتی شد، این دو ماده از این لایحه حذف شدند و فقط یک ماده از لایحه مانده که انشاءالله بهزودی بررسی و در همین مجلس این لایحه به تصویب میرسد. «انشاءالله بهزودی بررسی میشود» این جمله را ولی اسماعیلی عضو کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی هم درباره طرح اصلاح قانون احزاب هم که ماهها روی آن کار شده است میگوید. این همان جملهای است که اعضای کمیتههای تحقیق و تفحص هم وقتی از آنان درباره زمان ارائه گزارششان پرسیده میشود هم به زبان میآورند: انشاءالله بهزودی قرائت میشود.
هر دقیقه 15 میلیون
به چنین طرحهای مهمی، طرح حجاب و عفاف، لایحه اصلاح جداول حوزههای انتخابیه که به لایحه افزایش تعداد نمایندگان تا 310 نفر معروف شده است، طرح نظارت بر رفتار و عملکرد قضات، طرح تمدید اجرای مواد اصلاحی 147 و 148 قانون ثبت اسناد و املاک کشور و طرح و لایحههای دیگری را هم اضافه کنید که با یک حساب سرانگشتی درباره حجم این طرحها و زمانی که برای مجلس باقی مانده است میتوان به این نتیجه رسید که مجال برای بررسی همه آنها وجود نخواهد داشت.
علی لاریجانی رئیس مجلس هشتم در گفتوگویی درباره ارزیابی خود از عملکرد مجلس بر بعد نظارتی این مجلس صحه گذاشته و گفته است ارزیابیها از عملکرد مجلس متفاوت است و این هم امری طبیعی است؛ به هر حال گروهها با سلایق مختلف پدیدههای اجرایی و سیاسی را از منظر خودشان کالبدشکافی میکنند. در یکی از جلسات بعدازظهر مجلس یکی از نمایندگان آماری جالب توجه از هزینههای مجلس داد. او گفت که مجلس در هر دقیقه بالای 10 تا 15 میلیون تومان هزینه دارد. این هزینه را برای تحقیق و تفحصهایی هم که 18 ماه از زمان تصویبشان میگذرد و طرح و لوایحی که در کمیسیونهای مجلس ساعتها کار کارشناسی روی آن شده است و ممکن است بایکوت شوند در نظر بگیرید.