صادقی در سی‌امین دوره این جشنواره نیز با اثری به نام «خاطره‌ای نداشتم حتی اگر هزار سالم بود» را در بخش مهمان به صحنه می‌برد. او از جمله استادانی است که ضمن مؤثرشمردن جشنواره تئاتر فجر، به شیوه عملکرد این جشنواره انتقاد دارد و بارها اعلام کرده که جشنواره تئاتر باید فرصتی برای ارائه تجربه‌های تازه تئاتری باشد. در آستانه برگزاری سی‌امین دوره جشنواره تئاتر فجر با او درباره عملکرد و روند این جشنواره گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
- 29 دوره جشنواره تئاتر فجر برگزار شده، به اعتقاد شما این جشنواره چقدر توانسته بر تئاتر کشورمان تاثیر داشته باشد؟
مهم‌ترین تاثیرش این بوده که برخی گروه‌های خارجی به واسطه این جشنواره در کشورمان حضور پیدا کردند. اما متأسفانه در بخش آثار داخلی کمتر شاهد حضور آثار خوب و قابل توجه بوده‌ایم. مشکل اینجاست که بسیاری از هنرمندان خوب ما دوست ندارند در جشنواره تئاتر فجر شرکت کنند.
- جشنواره تئاتر فجر در این سال‌ها با رویکردهای متفاوتی برگزار شده، به اعتقاد شما در هیچ دوره‌ای عملکردش مؤثر نبوده است؟
معتقدم جشنواره نمی‌تواند یک معیار باشد. در برخی دوره‌ها این جشنواره برای جوانان شهرستانی یک فرصت مغتنم محسوب می‌شده و ایده‌آل آنها در کارشان بوده است چون این فرصت را داشتند که توانایی‌هایشان را به نمایش بگذارند، آثار هنرمندان دیگر نقاط کشور را ببینند و از آثار خارجی جشنواره استفاده کنند.
- تغییر رویکردها را نمی‌توان رشد تدریجی جشنواره تئاتر تلقی کرد؟
البته جشنواره در این سال‌ها روند رو به رشد داشته است. در دوره‌های اول، تعدادی اثر خاص، همه چیزی بود که در جشنواره شاهد بودیم. به مرور با تغییر شرایط کشور و تمام شدن جنگ، کمی شرایط جامعه تغییر کرد و به تبع آن آثاری که در جشنواره به اجرا درآمدند هم تغییر پیدا کردند. در این دوران آثار متنوع‌تر و متاثر از جریان‌های متعدد فکری جامعه را در جشنواره شاهد بودیم. اگر آثاری که امروز در جشنواره شرکت می‌کنند را با آثار دوره‌های اول جشنواره مقایسه کنید متوجه می‌شوید امروز در تئاتر ما آثار تئاتری تولید می‌شود؛ آثاری که هنری‌تر هستند و متاثر از هنر تئاتر ساخته شده‌اند.
اما تغییراتی که در جشنواره تئاتر فجر رخ داده متاثر از فضای جامعه بوده و هرگز تعریف درست و مشخصی از این جشنواره وجود نداشته است. هر جشنواره‌ای باید تعریف و هدف داشته باشد. تغییراتی که در جشنواره تئاتر رخ داده نشان‌دهنده هدف یا تعریف خاصی نیست.
- منظور شما از تعریف و هدف چیست؟ چرا معتقدید جشنواره تئاتر فجر تعریف ندارد؟
هر جشنواره‌ای باید یک عنوان مشخص داشته باشد و متاثر از همان عنوان فعالیت کند. به‌عنوان مثال جشنواره تئاتر عروسکی، جشنواره‌ای برای تئاتر عروسکی و رشد و رونق این نوع تئاتر است یا مثلا جشنواره تئاترآیینی کارش دفاع از تئاترآیینی است، اما روشن نیست جشنواره تئاتر فجر چه تعریفی دارد و قرار است چه بکند. متأسفانه این تنها آسیب جشنواره تئاتر فجر نیست. یکی دیگر از آسیب‌های جشنواره آن است که بسیاری از هنرمندان ما چندان علاقه‌ای به حضور در جشنواره ندارند و متأسفانه در آسیب‌شناسی جشنواره، همانطور که سال گذشته هم شاهد بودیم به تعداد آثار رسیده و کمیت حضور هنرمندان اهمیت داده می‌شود نه کیفیت آثار. مدیران جشنواره در آسیب‌شناسی آن به آمار و ارقام بیشتر توجه کرده و کمتر کیفیت آثار را مد نظر قرار داده‌اند.
- جشنواره تئاتر فجر یک جشنواره ملی است. فکر می‌کنید این عنوان برای این جشنواره کافی نیست؟
چرا. اما باید تعریف داشته باشد. من می‌دانم در ژاپن 85 جشنواره عروسکی برگزار می‌شود که هرکدام از آنها هم تعریف خاص خودش را دارد و با جشنواره‌های دیگر تداخل پیدا نمی‌کند. همه جشنواره‌های دنیا نتیجه تبدیل یک رویداد تاریخی، جغرافیایی و اجتماعی به یک جشن فرهنگی هستند. این تبدیل در عصر حاضر زمانی رخ می‌دهد که با نوآوری همراه باشد. جشنواره تئاتر، یعنی گروه‌هایی در طول سال کار کرده و شیوه‌ها و تکنیک‌های مختلف بازیگری، نویسندگی، کارگردانی و... را تجربه کنند و بعد نتیجه این تجربه را در جشنواره اجرا کنند تا تاثیر تلاش و تجربه‌های آنها به جریان تئاتر کشور تزریق شود و فضای تئاتر خلاق‌تر و تکنیکی‌تر شود. اما چنین چیزی در جشنواره تئاتر فجر رخ نمی‌دهد. متأسفانه جشنواره تئاتر فجر به یک جشن سیاسی بدل شده است و چون می‌خواهند این جشن سیاسی در تئاتر تجلی پیدا کند نتیجه این‌شده که جشنواره تئاتر فجر معلوم نیست چه کاری باید انجام بدهد. تا مدت‌ها این جشنواره برای حمایت از تئاتر شهرستان‌های کشور برگزار می‌شد اما حالا این هم نیست.
به اعتقاد من جشنواره تئاتر فجر از 2مسئله مهم آسیب دیده است. یکی اینکه تعریف روشن و درستی ندارد و دوم اینکه آثار با کیفیت به دلایل مختلف در این جشنواره حضور ندارند و مدیران جشنواره بهتر است به جای پذیرفتن 100اثر در جشنواره 20اثر را بپذیرند اما این بیست اثر از کیفیت لازم برخوردار باشند و بتوانند بر جریان‌های تئاتری کشورمان تاثیر بگذارند؛ اما این اتفاق نخواهد افتاد چون متأسفانه تئاتر در کشور ما دولتی است و تمرکز و نظارت دولت بر تئاتر قطع نمی‌شود. درنتیجه جشنواره‌های تئاتری هم متاثر از اهداف دولتی و نگاه آماری برگزار می‌شوند.
