وابستگی به درآمدهای ناپایدار به‌ویژه در کلانشهر تهران به‌سبب عدم‌کمک‌های دولتی به‌همراه ساختار ناکارآمد نظام مالی در گذشته باعث می‌شد تا وابستگی به درآمدهای ناپایدار همواره جزئی جدایی‌ناپذیر از نظام مالی شهر باشد و مدیران مالی را هرچه بیشتر در جهت اتکا به اینگونه درآمدهای ناپایدار سوق دهد. در دوره جدید مدیریت کلانشهر، مدیریت مالی با بینش عمیق و نگاه آسیب‌شناسانه به وضعیت نابسامان درآمدهای شهرداری به یک اصلاح ساختاری در نظام مالیه شهر اقدام کرد.
واقعیت این است که مدیریت مالی کلانشهر با تغییرات در سیستم مالی و درآمدی، بسترسازی مناسبی برای انضباط مالی و تحقق بودجه نقدی شهرداری از طریق درآمدهای پایدار کرده و بسیاری از روندهای ساخت‌وساز و هزینه‌ای را مدیریت و اصلاح کرده است. زمانی درآمد شهرداری از کمیسیون ماده100، 10درصد و حتی بیشتر بود اما امروز این میزان به کمتر از 5درصد رسیده است و روندها نیز به سمت کاهش تخلفات و سامانمند کردن درآمدها - هزینه‌ها بوده است. امروز شهرداری یک چشم‌انداز اجرایی در حوزه مالی و درآمدی کلانشهر دارد و این رویه قابل درک و رصد برای عموم شهروندان و نهادهای مسئول است. شاید مهم‌ترین خواسته و دغدغه مدیران مالی شهر، استقرار ساختاری کارآمد برای پاسخگو کردن نظام مالی به همگان و نظارت‌پذیری بیشتر بر روندهای مالی و هزینه‌ای بوده است؛ ساختاری که به‌صورت تدریجی و با اصلاحات بیشتر می‌تواند آینده حوزه مدیریت اقتصادی را به‌عنوان یک حوزه تأثیرگذار در توسعه پایدار و بابرنامه فراهم کند.
شهرداری با ورود به اصلاحات ساختاری در نظام مالی شهر یک ریسک و چالش چندگانه را پذیرفته و با نگاه بلندمدت به‌دنبال اصلاحات اساسی در مالیه شهر برآمده است. هدف اصلی از چنین ساختارسازی و اصلاحات گسترده از یکسو شناساندن و تضمین روند افزایشی درآمدهای پایدار بوده است به‌طوری‌که مدیریت مالی شهر خود را مکلف و ملزم به تحقق منابع درآمدی پایدار به‌صورت افزایش تدریجی 5درصدی در تأمین درآمدهای پایدار به‌طور سالانه کرده است؛ درآمدهای پایداری که خصیصه تداوم‌پذیری و سالم بودن (مطلوب بودن) را دارا باشند. از سوی دیگر با ساختارسازی و اصلاحات مالی زمینه‌ای فراهم شده تا تحقق عدالت درآمدی و هزینه‌ای و افزایش درآمدهای پایدار متناسب با سهم گروه‌های مختلف شهری باشد.
طبیعی است که افزایش درآمدهای پایدار و اصلاح ساختاری در اقتصاد شهر و دریافت عوارض شهری منطبق بر قابلیت‌های مناطق و ارزش افزوده هر منطقه و کاربری می‌تواند مدیریت مالی را در جهت افزایش بودجه سالانه شهرداری و به‌تبع آن اختصاص سهم بیشتری از درآمدهای حاصله برای رونق و پویایی اقتصادی کلانشهر و هزینه‌کرد افزون‌تر و مناسب‌تر در پروژه‌های شهری کمک شایانی کند. مدیریت مالی سعی بر آن داشته تا میزان افزایش بودجه سالانه شهرداری را از طریق تأمین درآمدهای پایدار و بهره‌گیری از فرصت‌های اقتصادی کلانشهر و به‌ویژه اجرای صحیح طرح تفصیلی جبران کند.
امروز با اتخاذ سیستم تمرکز بر بودجه‌های پایدار و غیرنقدی، بدون افزایش فشار هزینه‌ای بر مردم از یکسو زمینه افزایش 30درصدی درآمدهای پایدار اجرایی شده است و از سوی دیگر این منابع مالی در خدمت مردم و برای پاسخگویی به نیازهای آنان و بهبود استانداردهای شهری به‌کار گرفته شده است.
*معاون مالی و اداری شهرداری تهران
