دکتر حسن آقاجانی، متخصص قلب‌وعروق و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران که در حال حاضر سمت مشاور ارشد وزیر بهداشت‌ودرمان و مدیرکل دفتر وزارتی را نیز داراست درگفت‌وگو با همشهری هدف از راه‌اندازی سامانه ثبت سکته‌های قلبی را بالابردن کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران ذکر کرد و گفت: این سامانه پس از جمع‌آوری و سطح‌بندی اطلاعات، خروجی آن با سطح‌بندی تعیین شده در اختیار مراکز دانشگاهی و معاونت درمان وزارت بهداشت قرار میگیرد تا برحسب اهداف، این اطلاعات را به کار گیرند که از اسفند امسال در کشور راه‌اندازی می‌شود.
وی خاطر نشان می‌کند که طرح ثبت موارد سکته‌های قلبی به‌صورت پایلوت در حال انجام است که این امر موجب اطلاع‌یافتن از استانداردهای درمانی و عیب‌یابی و نقاط ضعف و فاکتورهای خطر است که می‌توان یک برنامه‌ریزی جامع و منسجمی را برای کنترل این بیماری ارائه داد.این متخصص می‌افزاید: هرچند که راه‌اندازی این سامانه می‌تواند ابزار مؤثری در دستیابی به اطلاعات جامع در این خصوص باشد اما مهم‌تر از این، اطلاع‌رسانی و فراهم‌کردن شرایط زندگی مساعد برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی اولویت نخست ماست.
وی افزود: در کشورهای در حال توسعه چون زندگی شهرنشینی را زودتر تجربه کردند و زودتر هم بامشکلات آشنا شدند توانستند اصلاحات لازم را انجام دهند و زیرساخت‌های مناسبی را برای این نوع زندگی فراهم کنند. به‌طور مثال استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی الکتریسیته می‌تواند کمک شایانی به حفظ هوای پاک داشته باشد، یا نهادینه‌کردن فرهنگ استفاده از دوچرخه و مهیا‌کردن فضای شهری مناسب برای آن و توسعه فضاهای ورزشی قابل دسترس برای همه در کنار اصلاح الگوی تغذیه می‌تواند گام مؤثری در پیشگیری از بیماریهای قلبی باشد.
دکتر آقاجانی با تأکید بر نظارت کافی متولیان بهداشتی در محدودکردن عرضه مواد غذایی با اسیدهای ترانس بالا و اشباع یا موادی که در آنها افزودنی‌ها، نگه‌دارنده‌ها و همچنین مواد غذایی فرآوری شده مضر با نمک بالا داشته باشند و با افزایش آگاهی مردم آنها را به سمت افزایش سرانه مصرف سبزیجات و غذاهای دریایی و پرهیز از فست‌فودهای شور و چرب می‌توان به میزان قابل توجهی از بار ابتلا به بیماریهای قلبی کاست.
وی عوامل ژنتیک و مزمن، چاقی و اختلالات لیپید و کم‌تحرکی و پرفشاری خون را از عوامل مؤثر در پیدایش حوادث قلبی- عروقی برشمرد و تأکید کرد که فشار خون در ۵۰درصد موارد به بیماریهای کرونری قلب منجر می‌شود. به گفته این متخصص، پروسه آترواسکلروز از زمان بچگی آغاز‌شده و چربی رسوب می‌کند. این رسوب در ابتدای زندگی با اینکه تنگی قابل توجهی ایجاد نکرده ولی بستر ساز تنگی بعدی است. توسعه آترواسکلروز از سن ۲۵سالگی آغاز می‌شود که به‌صورت پلاک در داخل رگ منجر به برجستگی شده و منجر به تنگی در رگ مورد نظر می‌شود لذا توجه به تحرک و تغذیه کودکان اهمیت زیادی در پیشگیری اولیه این بیماری داراست.
مشاور ارشد وزیر بهداشت، کنترل پرفشاری خون افراد بالای ۳۰سال، برنامه جامع کنترل و پیشگیری از بیماریهای عروق کرونر و راه‌اندازی پایگاه‌های تندرستی را از برنامه‌های وزارت بهداشت ذکر کرد و گفت: برای کنترل بیماریهای قلبی در کشور باید از الگوهای جهانی استفاده کنیم و از یک برنامه همه‌جانبه برای کنترل بیماریهای قلبی بهره بگیریم که این امر مستلزم مشارکت تمامی نهادها و سازمان‌های مرتبط در حوزه سلامت است.
با توجه به آخرین آمار وزارت بهداشت، سالانه 103درصد هزار نفر مرگ ناشی از سکته‌های قلبی در کشور صورت میگیرد. در ایران هم هر روز ۳هزار سال عمر مفید مردم بر اثر بیماریهای قلبی- عروقی از میان می‌رود. با راه‌اندازی این سامانه در تمامی CCUهای بیمارستانها هر سکته قلبی که بر اساس معیارهای مشخص شده محرز شود، ثبت می‌شود.
پیگیری آنلاین وقوع سکته
در حال حاضر ثبت سکته‌های قلبی از طریق سامانه در 4بیمارستان به صورت پایلوت اجر می‌شود که پس از بررسی نتایج سامانه، این برنامه در کل کشور گسترش خواهد یافت. پرسشنامه‌هایی به صورت برنامه تهیه و تدوین شده و روی کامپیوترهای CCU بیمارستانها نصب می‌شود، به‌طوری که می‌توان گفت اطلاعات وارد شده در پرسشنامه به صورت آنلاین به مرکز اطلاعات وزارت بهداشت منتقل می‌شود و پس از سطح‌بندی مورد استفاده قرار میگیرد. دکتر آقاجانی معتقد است که ثبت الکترونیک سکته‌های قلبی به کارشناسان و متخصصان این امکان را می‌دهد که بتوانند به آماری دقیق‌تر درباره سکته‌های قلبی دسترسی داشته باشند و با دسترسی به این آمار مستند، می‌توان سن افراد هنگام وقوع سکته و سایر اطلاعات را ثبت کرد.
