موافقان این طرح بیشتر ترجیح میدهند در سخنرانیها نظرات خود را مطرح کنند تا در گفتوگو با مطبوعات؛ از این رو ما موفق نشدیم با موافقین این طرح به گفتوگو بنشینیم. طبیعتا حمیدرضا حاجیبابایی، وزیر آموزش و پرورش، یکی از مدافعان جدی تغییر نظام آموزشی است و برای اجرای آن تلاش زیادی به خرج داده است. گزارش زیر مجموعه سخنان وی در دفاع از این طرح است که از نظرتان میگذرد.
تغییر نظام آموزشی در واقع بخشی از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که در آذرماه امسال رونمایی شد و بر اساس آن تغییرات زیادی در آموزش و پرورش رخ خواهد داد که از تغییر نظام آموزشی تا تغییر کتابهای درسی را در بر خواهد داشت. حمید رضا حاجیبابایی، وزیر آموزش و پرورش درباره این سند میگوید: آموزش و پرورش در این سند بهعنوان مهمترین نهاد مولد سرمایه اجتماعی و نهاد حاکمیتی تعریف شده و هیچ نکتهای را امروز در آموزش و پرورش پیدا نمیکنیم که در این سند به آن بیتوجهی شده باشد. یکی از برنامههای این سند تحول بنیادین در ساختار محتوای نظام تعلیم و تربیت است که طی 6 سال همه کتابها و ساختار نظام آموزشی تغییر خواهد کرد و برای این کار ستادها و کارگروههای مختلفی شکل گرفته است.
به گفته او همه برنامهها و طرحهای آموزش و پرورش براساس این سند صورت میگیرد و از یک پشتوانه کارشناسی شده برخوردار است.
شرح ماجرا
وزیر آموزش و پرورش در توضیح تغییر نظام آموزشی کشور میگوید: کلیات طرح تبدیل نظام آموزشی به 2 دوره ششساله بر اساس تحقیقات چهارساله و بررسی و تحقیق نظام آموزشی تقریبا اکثر کشورهای دنیا و با جمعبندی صاحبنظران این حوزه مصوب شده است.
به این ترتیب مقطع ابتدایی از 5سال به 6سال افزایش خواهد یافت و 3سال مقطع راهنمایی بهعنوان دوره اول مقطع متوسطه خواهد بود و دوره دوم مقطع متوسطه نیز همان 3سال متوسطه فعلی است که در گرایشهای نظری، فنی- حرفهای و مهارتی خواهد بود.
تقویت دانشآموزان
یکی از نکاتی که وزیر آموزش و پرورش به آن اشاره کرده پیشبینی برنامههایی برای تقویت بنیه علمی دانشآموزان است و به گفته او کاهش افت تحصیلی دانشآموزان یکی از برنامههای اصلی نظام آموزشی است که در تمام مقاطع دنبال میشود. جلوگیری از افت تحصیلی و ارتقای سطح آموزش و جایگاه دانشآموزان از نظر کیفیت یادگیری و یاددهی که در مدرسه شکل میگیرد از موارد بسیار مهمی است که تمام برنامهریزیهای آموزش و پرورش بر همین اساس طراحی میشود. در همین راستا برگزاری آزمون پیشرفت تحصیلی برای مقطع متوسطه با هدف سنجش و ارزیابی توانایی تحصیلی دانشآموزان دوره راهنمایی برای ورود به سال اول متوسطه نیز یکی از برنامههای آموزش و پرورش برای جلوگیری از افت تحصیلی دانشآموزان است.
اول راهنمایی نداریم
حمیدرضا حاجیبابایی میگوید: سال آینده پایه اول راهنمایی نخواهیم داشت.وی در پاسخ به این سؤال که آیا پیشدانشگاهی نیز طی سال تحصیلی آینده حذف خواهد شد؟ گفت: خیر. 6سال دوم، 5 سال طول میکشد تا جابهجاییها در آن صورت گیرد؛ به این شکل که یک سال پایه اول راهنمایی نداریم، سال بعد پایه دوم و سال بعد از آن پایه سوم و بهترتیب در سالهای بعد پایههای تحصیلی بعدی را نداریم تا اینکه پیشدانشگاهی حذف شود.
محتوای آموزشی
منتقدان نظام آموزشی جدید معتقدند که برای تدوین کتابهای درسی مقطع ششم دبستان فرصت کافی وجود ندارد و این کمبود وقت باعث خواهد شد تا دانشآموزان آسیب ببینند.
وزارت آموزش و پرورش اعلام کردهاست که آموزش 110هزار نفر، تولید محتوای کتابهای درسی، آموزش ضمن خدمت معلمان و فراهم کردن کلاسها و فضای آموزشی لازم ازجمله تدابیری است که بخش اعظم آن تاکنون صورت گرفته و مابقی آن در حال انجام است.
حاجیبابایی با تأکید بر اینکه برنامه تدوین کتابها بر اساس زمانبندی پیشبینی شده انجام شدهاست توضیح میدهد: از برنامه زمانبندی شده جلو افتادهایم.
حدود 60هزار نفر در زمستان سالجاری دوره عمومی ابتدایی را پشتسر خواهند گذاشت و حدود 50هزار نفر هم در فصل بهار سال آینده دوره عمومی ششم ابتدایی را آموزش میبینند. بعد از تعطیلات نوروز با برگزاری دورههای آموزشی ضمن خدمت معلمان کتابها نیز به چاپ خواهد رسید.برای این برنامه در مجموع 5سال کار مطالعاتی صورت گرفته که 3سال آن پیش از وزارت حاجیبابایی بوده و 2سال هم در زمان تصدی او بر وزارت آموزش و پرورش بوده است.
مهر 1391
وزارت آموزش و پرورش آمادگی خود را برای اجرای این برنامه از مهر ماه سال آینده اعلام کرده است. بر این اساس اعلام شده که نظام 3-3-6 پس از تصویب در شورایعالی انقلاب فرهنگی بهعنوان یک قانون برای آموزش و پرورش لازمالاجراست و با قوت آن را پیگیری میکند و براساس مصوبه شورایعالی آموزش و پرورش، نظام آموزشی 3-3-6 از مهرماه سال91 اجرایی میشود و در این مسیر، مواد و جدول درسی پایه ششم ابتدایی نیز توسط شورایعالی آموزش و پرورش به تصویب رسیده است.
وزیر آموزش و پرورش معتقد است که جهتگیری کتابهای درسی باید به سمتی باشد که دانشآموزان را از حافظهمحوری به تفکرمحوری و پژوهشگری سوق دهد. وی خاطرنشان میکند: اگر دانشآموزان دوره ابتدایی با فناوریهای نوین آموزشهای لازم را کسب کنند، این آموزشها در ذهن آنها نهادینه خواهد شد.
فضای آموزشی پیشبینی شده
حدود 90درصد از کلاسها و فضای آموزشی برای ایجاد کلاس ششمابتدایی آماده است و به گفته وزیر آموزش و پرورش با توجه به اینکه سازماندهی و آمادگی فضای آموزشی برای شروع سال تحصیلی جدید در تابستان انجام میشود اما اکنون که در زمستان هستیم تمام کلاسها برای سال تحصیلی آینده آماده شده و هیچ مشکلی از این بابت وجود ندارد.
نگران نباشید
وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اجرای نظام 3-3-6 از سال آینده تحصیلی تأکید میکند: برای اجرای این طرح تدابیر لازم اتخاذ شده و هیچگونه نگرانیای وجود ندارد. اجرای طرح جدید آموزشی به شکلی خواهد بود که کوچکترین خدشهای در تحصیلات دانشآموزان به وجود نیاید و هیچ کس ضرر و زیانی نبیند و خانوادهها نیز هیچ دغدغهای نداشته باشند.
اطلاعرسانی
وزارت آموزش و پرورش برای اطلاعرسانی در زمینه سند تحول بنیادین، جزوههایی را تنظیم کرده است. در حال حاضر نسخه اول راهنما با عنوان «راهنمای عمل شماره یک» با موضوع «تحول بنیادین آموزش و پرورش» تهیه شده است که پس از چاپ برای استانداران و ائمه جمعه و تمامی مدیران مناطق و مدارس سراسر کشور ارسال خواهد شد و درصورت نیاز جزوههای راهنمای دیگری هم با همین موضوع منتشر شده و در اختیار مسئولان قرار خواهد گرفت.همچنین وزیر آموزشو پرورش از برگزاری 32ساعت کارگاه آموزشی ضمن خدمت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش برای فرهنگیان خبر داد.
حاجیبابایی بر بـــرگــزاری کلاسهای ضمن خدمت در راستای اطلاعرسانی از جزئیات اجرای نظام آموزشی 3-3-6 به فرهنگیان سراسر کشور تأکید کرده و میگوید: ساماندهی فضاهای آموزشی و نیروی انسانی باید در اولویت کاری مدیران آموزش و پرورش استانها قرار گیرد تا نظام آموزشی 3-3-6 به صورت مطلوب به اجرا درآید.
پنجم دبستان
دانشآموزانی که در سال تحصیلی جاری در پایه پنجم دبستان مشغول به تحصیل هستند سال آینده نیز در همین مدرسه خواهند ماند تا نخستین گروهی باشند که طعم کلاس ششم ابتدایی را چشیدهاند و مدرسههای راهنمایی سال آینده هیچ دانشآموز پایه اولی ندارند و فقط در پایه دوم و سوم راهنمایی از دانشآموزان ثبتنام میکنند.