به گزارش همشهری آنلاین در این مراسم علاوه بر محسن مومنی شریف (رئیس حوزه هنری)، رضا مهدوی، نوازنده و مدرس سنتور و رئیس مرکز موسیقی حوزه هنری، داریوش طلایی، استاددانشگاه، و وارطان ساهاکیان، استاددانشگاه، فرید دهدزی، منتقد موسیقی و ایرج نعیمایی، رئیس سابق انجمن موسیقی حضور داشتند.
حوزه هنری و تولید 100 آلبوم و سی دی در یک سال اخیر
مهدوی که در چند سال اخیر سرمایه گذاری مطلوب و حمایت مناسبی از کارهای فاخر موسیقی انجام داده است در ابتدای مراسم گفت:پرداختن به اسطوره ای مثل فردوسی که تا ابد مدیون اوهستیم یکی از نکات مهم در تولید این اثر است. ضمن آنکه برای خلق این اثر موسیقیدانی چون شاهین فرهت پا پیش نهاده و توانسته بدون واسطه موسیقی ایرانی را با موسیقی کلاسیک غرب درجهان پیوند دهد .
وی با انتقاد از موضع گیری مقابل آثار سفارشی گفت : ما یک موضوع اساطیری سفارش داده ایم که ماهیت آن سفارشی نیست بلکه درقالب سفارشی ارائه می شود تا بخشی از هزینه های تولید آن جبران شود . درواقع ، این اثر یک کار جوششی از سوی خود آهنگسازاست که از طریق کوشش عوامل مختلفی به منصه ظهور رسیده است .
رضا مهدوی ضمن اشاره به کم کاری مسئولین دانشگاهها در عدم نیاز سنجی واقعی نسبت به رشته هاو نسبت به بزرگان موسیقی کشورمان ، از عدم حضور دانشجویان واساتید دانشگاه دراین مراسم و همچنین ازنبود نمایندگان بنیاد فردوسی انتقاد کرد و گفت : جامعه ایرانی همیشه دچار افراط وتفریط بوده است .دردوره هایی ترانه سرایانی مثل بیژن ترقی و نواب صفا ودیگران درکنار موسیقی دانان همیشه دورهم بوده اند و ازدل این دیدارها آثاری ماندگار پدید آمده است تا جایی که خانواده را فراموش می کردنداما امروز چه اتفاقی افتاده است که در مراسم رونمایی اثر فاخری مثل سمفونی فردوسی ، که سازنده اش از موسیقیدانان این مرز وبوم و چهره ای شناخته شده در موسیقی است ،موسیقی دانان ودانشجویان موسیقی نیستند ولی مردم دوستدار موسیقی حضور دارند؟!
مهدوی با اشاره به ماندگاری آهنگ" ای ایران "اثردکتر"حسین گل گلاب" و "روح الله خالقی " به عنوان یکی دیگر از آثار ماندگار تاریخی ، آن هم نه فقط به واسطه ترانه و موسیقی اش بلکه به واسطه خلق وخوی انسانی وادب مدارانه این دو بزرگوار که سبب شد تا آثارشان دردل مردم جای بگیرد، به انتقاد از نامیده نشدن خیابانی به نام "حسین گل گلاب" که به نوعی فردوسی زمانه در ابعادی دیگر مطرح است پرداخت و گفت : جامعه ، دنبال هنرمندی می رود که اخلاق مدار باشد .با اینکه امروزه یک سری امکانات تکنولوژیک و بضاعت های علمی داریم اما امراخلاق درجامعه ماکم رنگ شده و ارزش های اخلاقی نادیده گرفته می شوند به نحوی که امروزه دانشجویا ن درمقابل استادان شان ادب را رعایت نمی کنند.
مسئول مرکز موسیقی حوزه هنری با اشاره به تولید بیش از 100آلبوم موسیقی درسال جاری توسط مرکز موسیقی حوزه هنری با رقمی حدود 500تا 600میلیون تومان اظهار کرد : حوزه هنری یک نهاد کاملا انقلابی است وبدون هیچ تعصبی باید گفت که دراین مرکز به انواع موسیقی از جمله موسیقی کلاسیک ایرانی ، فولکلور، سنتی ، عاشورایی ، کودک ، تغزلی و غیره پرداخته ایم تا خلاء موسیقی فاخر را تا حدی جبران کنیم.
او با اشاره به عنوان کردن آثارهنری با چسپاندن واژه ابتذال به آنها تصریح کرد: واژه ابتذال از"بّذّلّ "می‌آید که به معنی شکفته شدن و از باب افتعال است. یعنی چیزی را سبک شمردن اما درجامعه ما به معنی چیزی خیلی بد جا افتاده است .
وی درادامه درباره سمفونی فردوسی خاطر نشان کرد: این سمفونی یک اثربه معنای واقعی فاخر است اما اگر توسط یک ارکستر ضعیف اجرا می‌شد و به ارکستر اوکراین نمی‌رفت؛ به این اثر مبتذل می‌گفتم.
مهدوی با اشاره به فضای ناشایستی از موسیقی که قبل از انقلاب وجود داشته است تصریح کرد: یک زمانی بزرگواران ما خاطرات زشتی از موسیقی در فضای کاباره ها داشته‌اند ولی نباید این فضا را به کلیت موسیقی در هر دورانی تعمیم دهند و از واژه‌هایی استفاده کنندکه فضارا مغشوش کند.
به گفته مهدوی آیت الله جوادی آملی درکنگره ملی شعر طلاب قم درسال 83 فرمودند: "اگر فردوسی در زمان امام حسین( ع) بود؛ شهادت نامه را می‌نوشت ..."
مهدوی درباره موسیقی بزمی ایران گفت: موسیقی بزم ما محدود به سفره خانه ها شده است و این درصورتی است که این موسیقی در اصل مشکلی ندارد. درست نیست که ما دچارجوزدگی شویم و بدون دلیل اثری را رد یا قبول کنیم ولی متاسفانه جامعه ما تحت الشعاع شنیده‌ها قرا رگرفته و بر اساس آنچه می‌شنوند به قضاوت می‌پردازند. موسیقی را باید با دقت دید و شنید. به همان اندازه که باید به فرهنگ بومی وشهری خود توجه کنیم؛ باید به موسیقی های دیگرملل نیز پل ارتباطی بزنیم.
مهدوی درپایان اشاره کرد: شاهنامه فردوسی یک اثرکاملا سفارشی بوده است ولی جایگاهی بی نظیر، نه فقط نزدایرانیان بلکه نزد جهانیان هم یافته است .
سمفونی نهم بتهوون هم سفارشی بود
دکتر شاهین فرهت که برخی از منتقدان او از جمله کامبیز روشن روان در نشستی به کارش از زاویه سفارشی بودن ایراد گرفته بودند درادامه پشت تریبون رفت وضمن اشاره به اهمیت فرد در پیشبرد امور ، نقش ارزنده رضا مهدوی در مقام مدیریت مرکز موسیقی حوزه هنری را پاس داشت . وی سپس، سفارشی عنوان شدن قطعات این اثر را سوء تفاهمی بیش ندانست و تصریح کرد : مساله سفارشی بودن یک کار وجهی منفی پیدا کرده است و این درصورتی است که بسیاری از آهنگ سازان بزرگ با سفارش کار کرده اند که از جمله می توان به سمفونی نهم بتهوون اشاره کرد.
تنها دو سمفونی را به من سفارش دادند
این آهنگسازموسیقی کلاسیک دراین باره ادامه داد : خیلی ازکارهایی که ساخته ام ،به من سفارش نشده است بلکه خودم ساخته ام ولی برای ضبط شان کمک خواسته‌ام و دربعضی مواقع هم به خود من هم مقداری پول داده‌اند. درواقع، فقط سمفونی های خلیج فارس و پیامبررا به من سفارش داده‌اند که خداوند کمک کرد ساختم و جای افتخار برای من است.
سازنده سمفونی‌های دماوند ، پیامبر، ایران و شهید با بیان اینکه هر نامی، فرمی را به یاد می آورد گفت: این نام وفرم است که سبب ارتباط میان قلب مصنف و شنونده می شود. من از روی عشق وعلاقه ای که به موسیقی کلاسیک و همچنین وطنم دارم، حس کردم که موسیقی ایرانی باید درجهان شناخته شود چرا که موسیقی ایرانی رادرجهان نمی شناسند ودرهمه فرودگاههای بین المللی آثارموسیقی ملل جز ایران موجود است و این در صورتی است که مردم دنیا دوست دارند موسیقی ما رابشنوند ومن تعجب می کنم که چرا باید از "لوریس چکناواریان " استفاده نشود.
وی با اشاره به نیازمندی هنرمندان به تشویق خاطرنشان کرد: ازرئیس حوزه هنری و بخصوص رضا مهدوی ، به خاطر مساعدت‌های شان به هنرمندان موسیقی ، تشکر می کنم. زمانی که مهدوی نبود، فعالیت‌های موسیقی حوزه هنری بسیار کم بود.
آثار فرهت صاحب امضای خودش است
در ادامه این نشست، داریوش طلایی به بحث پیرامون سمفونی فردوسی پرداخت و گفت: این اثری جهانی است چرا که مسآله اش زبان هنری است و تجلی جان وخرد ، همان طور که فردوسی به آنها اشاره کرده است، در موسیقی ایرانی تبلور یافته است. وقتی که این دو درکنار هم قرار می گیرند؛ می توانیم به آن موسیقی هنری بگوییم. این اثر هم تلاشی برای ایران بوده وکار فرهت خالص است اما بنیان موسیقی او برموسیقی کلاسیک غربی است و اثر آمده است؛ فقط احساس مصنف است.
این استاددانشگاه با اشاره به کمک موسیقی به دیگر هنرها خاطر نشان کرد : المان های هنرهای دیگر قابل لمس است و در زندگی روزمره دیده می شوند اما هیچ هنری مانند موسیقی آبستره وتجریدی نیست .
این نوازنده برجسته تاردراین باره تصریح کرد : درست است که موسیقی داستانی را بیان و تعریف نمی کند اما ریتم وهارمونی می توانند عواطف را جهت دهند .وی سپس به بررسی بخش های مختلف سمفونی فردوسی پرداخت و گفت: با اینکه اثر فردوسی حماسی است اما بخش اول این اثر غنایی است و از نوعی ملودی های کششی ایرانی ازجمله ملودی های برنامه گلها استفاده شده است که این ممکن است به این برگردد که فرهت بیشتر به خود فردوسی فکر کرده تا اثرش. در قسمت سوم هم مقداری بازیگوشی موجود است وریتم پرجهشی دارد.
داریوش طلایی در پایان با اشاره به قابل تشخیص بودن اثار شاهین فرهت به محض شنیدن حتی بخش کوتاهی از آنها خاطر نشان کرد : وقتی هنرمندی به جایی برسد که از قسمت کوتاهی از آثارش ، امضایش را تشخیص دهند ؛ به بلوغ هنری رسیده است که فکر می کنم درباره فرهت هم همین قضیه صادق است.
درادامه این مراسم، فرید دهدزی، پژوهشگر موسیقی، به بیان مواردی در خصوص سمفونی فردوسی پرداخت و گفت: دکتر فرهت، خط سیری را در آثارش دنبال می‌کند که دراین اثر هم مشهود است. فکر می‌کنم این اثر ، بیشتر دراماتیک است تا حماسی ومی توان در آن شاهد غمی فلسفی (امانه به معنای یاس) بود که ویژگی آثار شاهین فرهت است
او درادامه گفت : نگاه ایشان کلامی نیست بلکه وجهی کاملا موسیقایی و اورژینال دارد. در واقع کارایشان، بیشتر تصویری و توصیفی است و شگرد وی وجه موسیقایی و تصویری کارش است در اینجا هم بیشتر به دنبال فحوای کلام فردوسی در شاهنامه است .یعنی این اثر، تفسیری نیست وکلامی را دنبال نمی‌کند
این منتقد موسیقی درپایان سخنانش به موومان سیمرغ این اثر پرداخت و گفت: در این بخش یک حالت فراتر ازانسان می‌بینیم و به دنبال ایده‌هایی انتزاعی است که انسان درزندگی طبیعی‌اش نمی‌تواند دنبال کند.
در پایان دکتر شاهین فرهت حوزه هنری را خانه خود عنوان کرد و گفت: اگر به اینجا آمده‌ام؛ به خاطر بودن مرکز موسیقی است در پایان این نشست رئیس حوزه هنری در کنار مسئول موسیقی حوزه هنری و استادان: وارطان ساهاکیان و داریوش طلایی با اهدای لوح تقدیراز شاهین فرهت تجلیل به عمل آورد و مراسم با اهدای لوح فشرده سمفونی فردوسی به حاضران و تقدیر از سخنرانان به پایان رسید.
