این بوستان نخستین مجموعه ورزشی تفریحی ویژه بانوان است که با دیوارهای بلند محافظت شده و ورود مردان به آن ممنوع است. احداث بوستان مخصوص بانوان در تهران برای نخستینبار حدود 4سال پیش مورد بحث و توافق قرار گرفت. بعد از احداث بوستان بهشت مادران و بوستان پردیس در تهران، بوستانهای دیگری در شهرهایی چون بروجرد، گرگان و... احداث شد و به بهرهبرداری رسید. این بوستانها با هدف راحتی و آرامش زنان ساخته میشود و اداره تمام امور در بوستان توسط بانوان انجام میشود.
به گفته مسئولان، بهشت مادران پارکی فرامنطقهای است که با هدف گسترش فضای سبز و زیباسازی شهر تهران تحت نظر شهرداری احداث شده و به بهرهبرداری رسیده است.
مفهوم بوستان بانوان مفهومی تازه در تهران و بسیاری از شهرهای کشور است. این بوستانها جایی است که قرار است بانوان سرزمین من در آن به راحتی ورزش و تفریح کنند و نگرانی نداشته باشند از نگاههای مزاحم.
در یکی از بعدازظهرهای این روزهای زمستانی به بوستان بهشت مادران میروم؛ جایی که تصور نمیکنم با وجود سرمای هوا تعداد زیادی از خانمها در حال ورزش و تفریح باشند. اما این تصورم به محض ورود به بوستان از بین میرود؛ با وجود سرمای هوا و روز غیرتعطیل متوجه میشوم که تعداد کسانی که در بهشت مادران حضور دارند، بسیار زیاد است.
ورود آقایان ممنوع
ابتدای خیابان جلفا، ورزش را شروع میکنم؛ جایی که با سربالایی تندی به در ورودی پارک میرسد. بعد از عبور از کنار انتظامات پارک وارد محوط اصلی میشوم. درختان سبز و بلند حصار امن و زیبایی را برای بانوان فراهم کرده. ازدحام و شلوغی جمعیت در اواسط هفته حکایت از استقبال بانوان از این پارک دارد.
خانمها در گروهها و دستههای مختلفی کاملا آزادانه مشغول ورزش و بازی هستند؛ عدهای در حال تمرینات ایروبیک هستند، گروهی والیبال بازی میکنند و مادرانی نیز به تماشای دختران خود نشستهاند. در این بین دخترانی که از طرف مدرسه برای اردو و گشت وگذار آمدهاند هم دیده میشوند. کل پارک را صدای هیاهو و بگو بخند گرفته و هرکسی به کاری مشغول است.در گوشهای از پارک مادر و دختری با هم در حال ورزش و تفریح هستند و بدون اینکه هراسی از مزاحمت افراد داشته باشند خوش میگذرانند. خانمی که تقریبا میانسال بهنظر میرسد با رضایت از احداث پارک میگوید: مدتها بود که به چنین محیطی نیاز داشتم. تا قبل از احداث این پارک هیچ محیط تفریحی نبود که با اطمینان کامل اجازه دهم دخترم با دوستانش برود اما حالا و پس از احداث این بوستان طی هفته 3 یا 4بار همراه دوستانش در این پارک به ورزش و تفریح میپردازد.
از کنار دختر جوانی که در حال پیادهروی است میگذرم. میگوید اینکه پارکی فقط مخصوص بانوان احداث شده خیلی خوب است، اینکه هرکسی آزادانه با هر سبک لباسی که مورد پسندش است قدم میزند و اطمینان دارد که هیچ دوربینی و هیچ آزار و اذیتی نیست، حس آرامش را صدچندان میکند. با اینکه محل سکونتم به این پارک دور است اما حتما ساعتی از فراغتم را در این محیط میگذرانم.
امکانات محدود اما زیبا
فرزانه مقدسی دختر دانشجویی است که ساعاتی از روز را به مطالعه در این پارک میگذراند. او میگوید: تنها احداث پارک مهم نیست بلکه رسیدگی و رفع نیازهای مربوط به آن هم اهمیت دارد. این بوستان به لحاظ زیباسازی و فضای سبز بسیار دلنشین است. محیط پارک امن و راحت است. ولی از نظر امکانات کمبودهایی دیده میشود. بهنظر میرسد که میشد امکانات بهتری برای فضای درونی بوستان اختصاص داد. وی امکانات ضعیف بوستان را شامل بوفه و سرویس بهداشتی میداند. این دانشجو معتقد است: اگر همراه خودت غذا نیاوری گرسنه میمانی. برای استفاده از سرویس بهداشتی باید کل پارک را بگردی، پیست دوچرخه سواری هم مدتی است که تعطیل شده و دستگاههای ورزشی هم به اندازه لازم نیست. البته در مناسبتهای مختلف هم بازارچههای متعددی برپا میشود که گاهی خرید از آنها مقرون به صرفه است.
جایی برای آسایش و اطمینان
دکتر ملیحه جعفری،جامعهشناس درخصوص احداث پارک مخصوص بانوان میگوید: از آنجا که تربیت فرزندان و آرامش خانواده بهعهده مادر است، باید شرایطی را فراهم کنیم که بانوان جامعه با آسایش و اطمینان خاطر بتوانند اوقات فراغت خود را بگذرانند. بحث تفکیک جنسیتی نیست. در جامعه ما باورهای دینی و مذهبی حاکم است. محیطی که بانوان بتوانند به دور از نامحرمان همچون محیط منزلشان به تفریح بپردازند؛ پارکی که دختران ما بتوانند در امنیت کامل به دور از مزاحمتهای افراد به ورزش و تفریح بپردازند که این روند، شکل مطلوب رفاه محسوب میشود.
بوستانی با گونههای گیاهی متنوع
یکی از جذابیتهای بوستان بهشت مادران گونههای گیاهی است که برای فضای سبز آن استفاده شده و زنان علاقهمندی خاصی برای آگاهی از کم و کیف رشدشان نشان میدهند که البته در این رابطه فضایی در قالب کلینیک گل و گیاه نیز در پارک طراحی شده است. در این پارک بیش از 38 گونه گیاهی وجود دارد که درختهای تبریزی، صنوبر، کبوده، بید مجنون، توت، نوک، زیتون تلخ، کامسی، سدروس، ابریشم ایرانی، ابریشم مصری، ارغوان، توری، برگ بو، به ژاپنی، یاس زرد، زرشک همیشه سبز، زرشک قرمز، شمشاد طلایی، سرو خزنده و انواع رز از جمله آنهاست. همچنین جویهای آب در جایجای بوستان طراحی شده که برخی در آرامش پارک عبور آب را به تماشا مینشینند و در حقیقت یکی از زیباترین فضاهای پارک همین قسمت است. دور از هیاهوی خیابانها و ماشینها بهشت مادران فضایی آرامش بخش برای زنانی است که نیاز به تفریح و استراحت دارند.
اگر لحظهای در گوشهای از این بوستان درنگ کنی میتوانی به آرامش و آسایشی که بر چهره زنان نقش بسته است، توجه کنی.شاید آنگونه که میگویند اینجا تعبیری از بهشت نداشته باشد اما دستکم فضایی آرامش بخش است برای بانوان. زنانی که سالها از ورزش و تفریح و فعالیتهای ورزشی در فضای باز دور بودهاند، اکنون میتوانند در این فضا به ورزش و تفریح بپردازند و به همراه دخترانشان اوقات فراغت خود را در بوستانهایی اینچنینی بگذرانند. در گوشهای دیگر از شهر اما بوستانهای دیگری نیز وجود دارد که ویژه بانوان هستند. از جایی در جنوب و در منطقه 19 گرفته که بوستان نرگس در آن جای گرفته تا مناطق غربی و شرقی تهران. در هر گوشهای از شهر بوستانی برای بانوان آماده خدماترسانی است.
شاید آنگونه که برخی از استفادهکنندگان از بوستانهای بانوان میگویند، امکانات این بوستانها خیلی مناسب نباشد اما این واقعیت را نباید نادیده گرفت که این بوستانها تجربهای نو بودند؛ تجربهای تازه که قرار است هر سال و هرروز بهتر شود و این تجربه با پیشنهادهای شهروندان و استفادهکنندگان از این بوستانها پیشرفت خواهد کرد.