احداث تقاطع بزرگراه شهیدهمت با آزادراه دردست ساخت تهران-شمال و همچنین اتصال این بزرگراه به بزرگراه آزادگان، تاکنون امکان ارتباط آن را با استان‌های شمالی کشور و رینگ بزرگراهی جنوب تهران فراهم ساخته‌است. ازسوی دیگر طولی نمی‌کشد که با تکمیل بخش باقی‌مانده بزرگراه شهید زین‌الدین، ارتباط بزرگراه شهیدهمت با سه‌راه آزمایش و مبادی ورودی شرق تهران نیـز برقرار شود.
اما تکمیل این مسیر در‌نهایت وابسته به احداث بزرگـراه شهیـد‌خرازی است؛ بزرگراهی در‌امتداد بخش‌غربی بزرگراه شهیدهمت که با‌اتصال به وردآورد، مبدأ ورودی جدیدی برای پهنه غربی شهـر تهـران به‌شمار خواهد آمد.
درواقع بزرگراه شهید خرازی از امتداد غربی بزرگراه شهیدهمت در محدوده منطقه20 شهرداری تهران آغاز می‌شود و پس‌از پیمودن مسیری در‌حدود 14کیلومتر، در نقطه‌ای قبل‌از پادگان شهید ناصر‌محمدی از‌طریق یک تقاطع غیرهمسطح و مسیری 3کیلومتری، با محورهای جنوبی خود ارتباط می‌یابد.
به‌عبارت دیگر بزرگراه شهید خرازی از‌طریق این مسیر با محورهای بزرگراهی مهمی چون بزرگراه شهید حکیم، آزادراه تهران-کرج، جاده مخصوص کرج و بزرگراه فتح مرتبط‌شده و به‌این ترتیب گام‌های‌نهایی برای تکمیل رینگ خارجی بزرگراهی شهر تهران با موفقیت به سرانجام می‌رسد.
در سال‌های اخیر بخشی از مسیر بزرگراه شهیدخرازی به همراه تعدادی از تقاطعات آن در محدوده شهرک راه‌آهن به‌بهره‌برداری رسیده‌است. بخش باقی‌مانده این پروژه شامل مسیر 5/5کیلومتری حدفاصل بلوار‌پژوهش تا تقاطعS20 است که در این مسیر نیز تقاطعات غیرهمسطح نظیر تقاطع بزرگراه دوگاز، تقاطع محور وردیج و تقاطع خیابان اردستانی در حال‌احداث است. البته تقاطعات دیگری نیز در کل مسیر بـزرگـراه شهیـد خـرازی مـورد‌مطالعـه قرار‌گرفتـه کـه در‌آینـده بـر‌اساس اولویت‌هـای اجرایـی، احداث خواهند شد.
عملکردهای ترافیکی
بزرگراه شهید خرازی علاوه بر تکمیل رینگ‌خارجی بزرگراهی در محدوده غربی شهر تهران، دسترسی آسان شهرک‌های مسکونی محدوده منطقه22 و معابر‌اصلی این منطقه به شبکه بزرگراهی را فراهم می‌سازد. بهرهبرداری از این بزرگراه به‌دلیل ارتباط با‌محور آزادراه تهران-کرج از‌طریق بلوار پژوهش، خیابان اردستانی و محوری در محدوده وردآورد، بار‌ترافیکی آزادراه را به‌ویژه در ساعت‌های اوج ترافیک به‌نحو چشمگیری کاهش خواهد داد.
چهارمین محور ارتباطی تهران-کرج
روزگاری کرج، شهرستانی کوچک در حومه غربی پایتخت به‌حساب می‌آمد اما افزایش‌جمعیت و رشد‌فزاینده مهاجرت به آن که به‌طور جدی از دهه60 آغاز‌شد، در‌نهایت این شهرستان کوچک را به یکی از 7کلانشهر بزرگ کشور تبدیل‌کرد. این رشد شتابان کالبدی، بار‌ترافیکی روزافزونی را به‌محورهای ارتباطی تهران-کرج تحمیل کرده و باعث‌شد در سال‌های اخیر زمزمه‌های تعریض آزادراه تهران-کرج بیش‌از پیش شنیده‌شود؛ طرحی که اجرای آن به‌ویژه در محدوده‌های درون‌شهری آزادراه با اما و اگرهای فراوانی روبه‌رو است.
در این میان پتانسیل‌های موجود در بزرگراه شهیدهمـت به‌عنـوان بخشی‌از رینـگ خارجی پایتـخت، مسئـولان مربوطه را به‌این نتیجه رساند که بزرگراه شهیدخرازی و احداث ادامه آن تا کرج، راه‌حلی برای رفع گره‌های‌ترافیکی یاد شده است. درواقع آنچه عملکردهای بزرگراه شهیدخرازی را مهم‌ترساخته و ویژگی یک آزادراه بین شهری را به قامت آن می‌نشاند، اتصال این بزرگراه به وردآورد و سپس به کلانشهر کرج است.
در سال‌های اخیر تلاش برای تحقق‌بخشیدن به این امر به‌عنوان یکی از پروژه‌هـای موردنظـر وزارت راه و ترابری آغاز شده‌است؛ پروژه‌ای که نهایتاً سبب ایجاد و احداث چهارمین محور ارتباطی تهران به کرج شده و بار روز‌افزون ترافیک در محورهای موجود را سامان‌می‌بخشد. البته وزارت راه و ترابری مسئولیت اتصال بزرگراه از تقاطعS20 به شهرستان کرج را برعهـده‌داشتـه و بخش حـدفاصـل تقـاطـع آزادراه تهران-شمال با بزرگراه همت تا پلS20 را شهرداری تهران می‌سازد.
احداث محورهای دسترسی در طول پروژه
به‌منظور برقراری ارتباط ایمن بین شهرک‌های مسکونی و بزرگراه شهید خرازی، احداث یک معبر‌شریانی 35متری در بخش بالادست این بزرگراه در دستور‌کار قرار گرفته که معبر مذکور هم‌اکنون با 95درصد پیشرفت‌فیزیکی، مراحل‌نهایی آماده‌سازی خود را می‌گذراند. بهرهبرداری از این معبر 9کیلومتری همچنین امکان دسترسی به بیمارستان و دانشگاه علوم انتظامی را تسهیل می‌کند.
ازسوی دیگر بلوار 35متری خادمین در ضلع جنوبی بزرگراه شهید خرازی، حدفاصل بلوار اردستانی تا پادگان شهید محمدی نیز در‌حال احداث‌است. بهرهبرداری از این معبر 1800متری نقش مهمی در بهبـود رفت‌و‌آمد شهروندان ساکن این بخش از بزرگراه خواهد‌داشت که پیشرفت مراحل‌اجرایی آن تاکنون به مرز 60درصد رسیده است.
احداث یک تونل 120متری در تقاطع S20
دستیابی به دانش احداث تونل‌های شهری در سال‌هـای اخیـر، ایـن خودبـاوری را در نزد دست‌اندرکاران امر ایجاد کرده که حتی برای پشت سرگذاشتن موانعی چون معارضات تأسیساتی نیز اقدام به احداث تونل‌های زیر‌زمینی کنند.
در تقاطع S20 از بزرگراه شهیدخرازی که درواقع غربی‌ترین تقاطع شبکه‌خارجی بزرگراهی پایتخت به‌حساب می‌آید، معارض لوله آب خام شهر تهران به‌عنوان یک مانع جدی در مسیر پروژه، موجب طراحی یک تونل‌زیر‌زمینی 120متری از زیر این لوله شده‌است. عدم‌امکان جابه‌جایی لوله آب خام و شرایط توپوگرافی خاص منطقه از‌جمله دلایلی است که سبب اتخاذ این تصمیم شده و احداث این تونل می‌تواند اتصال باند‌شمال بزرگراه شهید خرازی به بزرگراه شهید حکیم را برقرار کند.
دوگاز؛ بزرگراهی که در آینده به این پروژه می‌پیوندد
بزرگراه دوگاز، بزرگراهی در امتداد شمالی جاده قدیم شهریار است که در سال‌های اخیر مسیر توسعه خود تا تقاطع با جاده مخصوص کرج را پیموده‌است. این بزرگراه شمالی-جنوبی در ادامه مسیر خود، پس‌از عبور از آزادراه تهران-کرج وارد محدوده منطقه22 شده و در تقاطعS17 به بزرگـراه شهیـد خـرازی متصل می‌شود.
افزایش جمعیت جنوب استان البرز در سال‌های اخیر، ترافیک‌محلی و بزرگراهی قابل ملاحظه‌‌ای را به این محور تحمیل کرده که احداث ادامه آن تا بزرگراه شهید خرازی و همچنین ارتباط با محورهای مهمی چون بزرگراه فتح و آزادراه تهران-کرج، سبب روان‌شدن تردد وسایل‌نقلیه و توزیع متوازن ترافیک در این محور خواهدشد.
تقاطع بزرگراه شهیدخرازی با بزرگراه دوگاز به‌صورت یک شبدری کامـل، امکان کلیـه دسترسی‌هـا را تأمین خواهد‌کرد. هرچند به‌دلیل دردست مطالعه‌بودن طرح‌هـای‌عمـرانی در بخش بـالادست بزرگـراه شهیدخرازی و در اولویت‌نبودن تکمیل بزرگراه دوگاز، فعلاً قـرار نیست تمـام بخش‌هـای ایـن تقاطع احداث شود.
پلی که بر بستر رودخانه شکل گرفت
پایه‌های پل تقاطع بزرگراه شهیدخرازی با بزرگراه دوگاز، به‌دلیل وجود معارض‌طبیعی رودخانه وردآورد، بر بستر این رود شکل گرفته‌است. از این‌رو احداث یک کانال در بخش بالادست این رودخانه به‌منظور تغییر‌مسیر جریان آب در دستور‌کار قرارگرفت تا از تأثیرات احتمـالی آب و رسوبـات آن بـر پایه‌هـای پل پیشگیری شود.
در پروژه احداث تقاطع بزرگراه شهیدخرازی با بزرگراه دوگاز، علاوه‌بر گمانه‌ها و آزمایشات ژئوتکنیکی معمول در پروژه‌های‌عمرانی، آزمایش بارگذاری دینامیکی شمع‌ها به‌منظور تعیین‌ظرفیت باربری شمع‌ستون‌ها برای نخستین‌بار در شهر تهران به اجرا درآمده است.
در این آزمایش که روی 2عدد از شمع‌ستون‌های باند‌جنوبی تقاطع انجام شده، شمع‌ستون‌های مورد‌نظر که از نوع شمع‌های بتنی درجا‌ست، با اعمال بار دینامیکی از طریق سقوط آزاد یک وزنه 12تنی مورد سنجش قرارگرفت و داده‌های موجود با‌استفاده از چند زوج حسگر کرنش‌سنج و شتاب‌سنج که در بـدنـه شمـع تعبیه شده‌بود، جمع‌آوری شد تا در‌نهایت توسط نرم‌افزارهای انطباق سیگنال، مورد تحلیل و ارزیابی کارشناسان قرارگیرد. این آزمایش‌ها در‌نهایت نشان‌داد که مقاومت شمع‌های احداث‌شده در‌حدی است که حتی می‌تواند باری بیش‌از آنچه در طراحی‌ها دیده‌شده را تحمل کند.
انجام آزمایش‌های تعیین‌ظرفیت باربری در‌کنار محاسبات مختلف ژئوتکنیکی، در‌نهایت سبب اعمال محاسبات اجرایی ایمن و بهینه شد. محاسباتی که پروژه‌های شهری را از بازطراحی و چاره‌اندیشی مسائل مرتبط با زمان بهرهبرداری، تا حدود زیادی بی‌نیاز می‌کند.
احداث بزرگراه تا تقاطع S20، پایان مأموریت مدیریت شهری
اما همانگونه که پیش از این نیز عنوان‌شـد، محدوده مأموریـت مدیریـت شهـری در احـداث بزرگـراه شهیدخرازی، تا قبل‌از پادگان شهید ناصر محمدی و درواقع تا تقاطع S20 است. درواقع احداث ادامه این بزرگراه تا شهرستان کرج در حوزه پروژه‌های تحت مسئولیت وزارت راه و ترابری است.
تقاطعS20 تقاطع ویژه‌ای است که امکان ادامه مسیر به سمت جنوب و دسترسی به محورهای بزرگراه فتح، جاده مخصوص کرج، آزادراه تهران-کرج (وردآورد) و بزرگراه حکیم را فراهم‌می‌کند.
فازنخست طرح‌های مطالعاتی این تقاطع که به‌دلیل توپوگرافی نه‌چندان مناسب منطقه با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بـود، به‌اتمـام رسیـده و به‌این ترتیب امکان احداث یک مسیر ایمن بر اساس طرح‌های هندسی مناسب فراهم شده‌است.
S10، پروژه‌ای برای سال91
تقاطعات بزرگراه شهیدخرازی را باید به سه دسته کلی تقسیم‌کرد؛ تقاطعات احداث‌شده و در‌حال بهرهبرداری، تقاطعات دردست احداث و در نهایت تقاطعاتی که با پایان‌رسیدن مراحل مطالعاتی، به مرورزمان با ملاحظه اولویت‌های اجرایی احداث خواهند شد.
در این میان تقاطع S10 از جمله تقاطعاتی است که عملیات احداث آن در سال آینده آغاز می‌شود. این تقاطع به‌صورت یک شبدری کامل احداث‌شده و به‌دلیل ارتباط با محور‌شریانی شمال همت، قادر خواهد‌بود علاوه بر تنظیم ترددهای محلی، بزرگراه شهیدخرازی را به یکی‌از گزینه‌های دسترسی به دریاچه چیتگر تبدیل کند.
