به گزارش همشهری‌آنلاین زمانی پیش از این ترجمه و شرح قرآن کریم را از سوی نشر نامک روانه بازار کرده بود و همچنان سرگرم شرح کامل دیوان شمس مولانا است که به گفته خودش تا کنون بیش از ده هزار بیت از غزل‌های این اثر شاخص را شرح کرده است.
گفت وگو با کریم زمانی درباره ترجمه روشنگر قرآن کریم
شیوه مولف در شرح این کتاب آوردن اصل متن هر پاره از کتاب و سپس بیان پیچیدگی‌ها و غوامض آن و شرح واژه‌های دشوار و به همراه آن شرح برخی جملات عربی که همه آنها به سلاست و روانی آمده است.
آقای زمانی در مقدمه خود نوشته است که نسخه مورد نظر او برای شرح چاپ مرحوم فروزانفر است و آورده است« تعلیقات آن روانشاد بر فیه‌مافیه آیتی است در تعلیق نویسی‌‌های علمی بر متون کهن و سرمشقی است برای تعلیق‌نویسان امروزی که توضیح واضحات می‌دهند و از دشواری‌ها جدی متون، ساکت می‌‌گریزند!» اما از قرار خود آقای زمانی هم در هنگام مقابله این متن با برخی نسخه‌های دیگر به اغلاطی می‌رسند که بر این اساس می‌نویسند« با این حال در متن مصحح ایشان نیز اغلاطی راه یافته است و ما به اندازه بضاعت اندک خود در رفع این موارد کوشیده‌ایم و گاه روایت نسخه‌های بدل را ارجح شمرده‌ایم»
خواننده درکتاب اصل متن را با حروف سیاه می‌خواند و توضیحات و معانی لغات و عبارات را هم به صورت حروف متن خواهد خواند.
نوع چینش حروف و استفاده از چند نوع پنط سبب شده است تا خواننده با آسودگی بیشتری کتاب را بخواند.
فیه‌مافیه چنانکه آقای زمانی در مقدمه توضیح داده‌اند«کتابی است از نوع مجلس‌گویی‌های صوفیانه و مجلس گفتن در لفظ به معنی وعظ گفتن است و مجلس گویی نوعی از شیوه‌های تدریس صوفیه بوده که با لطایف‌گویی‌های نغز و نکات ظریف نیز در می‌آمیخته است و بدان مجالس شور و حالی خاص می بخشیده است.
به نوشته آقای زمانی« فیه‌مافیه به روش تالیفات رسمی تدوین نیافته که مثلا مقدمه‌ای داشته باشد و موخره‌ای، و موضوعات به ابواب و فصولی چند تقسیم شده باشد. چرا که این اثر لطیف عرفانی عنان در عنان رخدادها و فراز و فرودهای ریز و درشت روزمره و پرسش‌های مجلسیان پیش می‌رفته است.
فیه مافیه را می‌توان نظیر مقالات شمس دانست ، چرا که آن کتاب نیز حاصل سخنان شمس است در مجلسی که خود هیچ نت و نوشته‌ای از آن بر نمی‌داشت، بلکه وعظ می‌گفت و دیگران از سخنانش نوشته بر می‌داشتند.
فیه‌مافیه از حیث پختگی و نوع مضامین به مثنوی معنوی بسیار نزدیک است و با دیوان غزلیات نیز همخوانی‌های یدارد. به گفته آقای زمانی مطالب فیه مافیه نشان می‌دهد که این اثر نیز همچون مثنوی به بارورترین دوره عمر مولانا تعلق دارد، از این رو مطالعه آن بر هر مولاناپژوهی بایسته است.
آنچنانکه مولف کتاب نوشته است شرح این اثر ساعت 9 و 30 دقیقه روز پنج شنبه 20 تیر 1388 به پایان رسید،اما تا روز یکشنبه 27 تیر 1390 (بیش از دو سال) به بازخوانی و تجدید‌نظرهای مکرر گذشت. که این نکته خود از وسواس و دقت نظر آقای زمانی نشان دارد.
کتاب جلد و شیرازه بندی و صفحه‌‌آرایی چشم نوازی دارد و طراحی آن خوب و تاثیرگذار است.
شرح کامل فیه‌مافیه مولانا جلال‌الدین محمد بلخی:کریم زمانی،ناشر:انتشارات معین،چاپ اول 1390،قطع وزیری با جلد سخت/ قیمت:14000 تومان،662 صفحه
