به گزارش پانا، نرخ سوخت پروازهای خارجی 185 درصد گران شد؛ این مصوبه‌ای بود که در روزهای ابتدایی امسال، شرکت‌های هواپیمایی را شوکه کرد و البته شاید نخستین گامی باشد که ستاد هدفمند کردن یارانه‌ها برای اجرای فاز دوم قانون هدفمند کردن یارانه‌ها برداشته است.
بر اساس این مصوبه که توسط شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ابلاغ شد، قیمت سوخت هواپیما در پروازهای خارجی برای شرکت‌های ایرانی در فرودگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) از ششم فروردین ماه امسال، از 400 تومان در هر لیتر به یک‌هزار و 143 تومان افزایش یافت و به این ترتیب قیمت بنزین هواپیما برای تمامی شرکت‌های هواپیمایی ایرانی، مسافری و باری معادل نرخ بین‌المللی خواهد بود.
ابلاغ این مصوبه، بلافاصله انتقاد شدید شرکت‌های هواپیمایی داخلی را در پی داشت؛ چراکه معتقدند افزایش ناگهانی قیمت سوخت، ایرلاین‌های داخلی را فلج خواهد کرد و هیچ‌گونه هماهنگی‌ای با آنها در این رابطه نشده و این مصوبه تنها یک روز قبل از اجرا، به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شده است.
البته مثل این‌که وزیر راه و شهرسازی نیز همچون شرکت‌های هواپیمایی در جریان افزایش نرخ سوخت قرار نگرفته و تنها ستاد هدفمند کردن یارانه‌ها تصمیم‌گیرنده ماجرا بوده است. علی نیکزاد با انکار این اتفاق در پاسخ به خبرنگاران می‌گوید: نرخ سوخت ایرلاین‌ها هیچ‌گونه تغییری نداشته؛ ضمن آن‌که اگر قرار باشد تغییراتی در نرخ سوخت اعمال شود، ما باید اعلام کنیم، بنابراین هنوز نرخ سوخت 400 تومان است.
با این حال، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی بر صحت ماجرا مهر تایید می‌زند و معتقد است که افزایش قیمت سوخت در پروازهای خارجی مصوبه ستاد هدفمند کردن یارانه‌ها بوده و این اقدام در شرایطی رخ می‌دهد که در سال گذشته روزانه 5.3 میلیون لیتر سوخت جت به 15 هزار و 500 فروند هواپیما تحویل داده شده و با توجه به رشد 24 درصدی قیمت بلیت هواپیما، منطقی است.
- رشد قابل انتظار 40 تا 60 درصدی بلیت هواپیما
شاید مساله‌ای که در کنار این اتفاقات و اطلاع داشتن‌ها و نداشتن‌ها از منظر به دور مانده است، نرخ‌های احتمالی بلیت هواپیما باشد که با توجه به رشد 185 درصد نرخ سوخت، هرگونه تغییر قیمتی در بلیت دور از ذهن نخواهد بود. بر همین اساس، شرکت‌های هواپیمایی در حال حاضر از فروش بلیت پروازهای خارجی جلوگیری می‌کنند و در انتظار نرخ‌های جدید هستند که در گزارش میدانی پانا از برخی ایرلاین‌ها، مشخص شد که تا دو هفته آینده نرخ‌های جدید آنها مشخص می‌شود.
در حال حاضر سوخت 50 تا 60 درصد قیمت تمام شده پروازها را به خود اختصاص می‌دهد که با توجه به رشد 185 درصدی قیمت سوخت برای ایرلاین‌ها و در صورت ثابت ماندن نرخ‌ها در سهم باقی مانده، به نظر می‌رسد در روزهای آینده شاهد افزایش 40 تا 60 درصدی نرخ بلیت پروازهای خارجی خواهیم بود.
مهدی علیاری، دبیر سابق انجمن صنفی شرکت‌های هواپیمایی به پانا می‌گوید: با افزایش 740 تومانی سوخت پروازهای خارجی، به‌طور قطع بسیاری از پروازها غیر اقتصادی می‌شود و شاهد رشد قابل توجه نرخ بلیت هواپیما خواهیم بود.
وی می‌افزاید: سوخت، 50 تا 60 درصد قیمت تمام شده را به خود اختصاص می‌دهد و یک حساب سرانگشتی به راحتی به ما می‌گوید که میزان افزایش قیمت‌ها در پروازهای خارجی چه میزان خواهد بود و باید انتظار تغییر قیمت‌ها در روزهای آینده را داشته باشیم.
محمد رضایی، کارشناس حوزه راه هم در گفت‌وگو با پانا متذکر می‌شود: در صورتی که نرخ سوخت شرکت‌های هواپیمایی برای پروازهای خارجی افزایش یابد، مابه‌التفاوت نرخ بلیت پروازهای خارجی 250 تا 300 هزار تومان تغییر می‌کند؛ به‌طوری که مسیری که تاکنون 280 هزار تومان بود، به حدود 600 هزار تومان افزایش می‌یابد.
وی که افزایش قیمت سوخت شرکت‌های هواپیمایی را غیرقانونی می‌داند، می‌گوید: از آنجایی که افزایش نرخ سوخت هواپیماها باید در مجلس مطرح شود، اما این افزایش قیمت بدون هماهنگی با واحدهای هوانوردی و حتی بدون اطلاع شرکت‌های هواپیمایی در سال گذشته از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شد.
- چرخش 180 درجه‌ای انتخاب متقاضیان
در این میان، کارشناسان معتقدند که رشد بهای سوخت برای شرکت‌های داخلی، چراغ سبزی به شرکت‌های خارجی برای ورود به ناوگان هوایی کشور است و با این سیاست در عمل شرکت‌های ایرانی توان رقابت با شرکت‌های خارجی را ندارند.
رضایی در این باره می‌گوید: با توجه به هزینه پایین شرکت‌های خارجی نسبت به شرکت‌های ایرانی و با افزایش نرخ سوخت برای شرکت‌های داخلی، متقاضیان به‌طور قطع شرکت‌های خارجی را برای پروازهای خارجی خود انتخاب می‌کنند که در این صورت زیان شرکت‌های داخلی از دولت ساقط می‌شود.
دبیر سابق انجمن صنفی شرکت‌های هواپیمایی هم معتقد است که شرکت‌های هواپیمایی ناگزیر به افزایش نرخ بلیت پروازهای خارجی هستند و در صورتی که دولت تاکید بر افزایش 740 تومان سوخت پروازهای خارجی داشته باشد، در آن صورت پروازهای تعدادی از شرکت‌ها متوقف می‌شود؛ چراکه شرکت‌های هواپیمایی توانایی جبران این میزان افزایش قیمت را ندارند و مابه‌التفاوت آن نیز فوق‌العاده بالا و چندین برابر قیمت قبلی است.
علیاری متذکر می‌شود: حتی در صورتی که قیمت پروازهای خارجی افزایش نیابد، شرکت‌ها نمی‌توانند مابه‌التفاوت قیمت سوخت را جبران کنند و غیرقابل قبول است.
وی توضیح می‌دهد: افزایش نرخ بلیت هواپیما، بسیاری از مسیرهای هوایی را غیراقتصادی می‌کند؛ به‌خصوص مسیرهای کوتاه با مشکلات بسیاری روبه‌رو می‌شود؛ مسیرهای بلند که جای خود را دارد و در شرایط فعلی با تحریم و عرضه عرضه سوخت مواجه است.
- خالی‌تر شدن صندلی هواپیماها
با توجه آنچه گفته شد، خالی‌تر شدن صندلی هواپیماهای داخلی غیرقابل انکار است و این مساله را حتی در گذشته به‌دلیل فرسوده بودن هواپیما و هزینه بالای اصطهلاک آنها شاهد بودیم که شرکت‌های هواپیمایی داخلی قدرت رقابت با شرکت‌های خارجی را از دست داده بودند. عدم موفقیت عرضه سهام ایران‌ایر در بورس نیز این گفتار را تایید می‌کند و می‌توان گفت به‌دلیل زیان‌ده بودن آن، فردی حاضر به خریداری سهام این شرکت نیست.
حال که براساس مصوبه ستاد هدفمند کردن یارانه‌ها، نرخ بنزین برای پروازهای خارجی آزاد شده است و در پی آن به‌طور قطع نرخ بلیت هوپیماها افزایش می‌یابد، باید منتظر از رده خارج شدن شرکت‌های هواپیمایی داخلی و زیان‌ده بودن آنها باشیم.
