هرچند اطلاعات دقیقی از ماهیت بحثها و توافقات احتمالی منتشر نشده اما تاکید طرفین بر مثبت و سازندهبودن مذاکرات امیدواریها را درخصوص حصول توافقات مثبت در نشست آتی طرفین که سوم خرداد در بغداد انجام خواهد شد افزایش میدهد.درخصوص دور اول و دوم مذاکرات هستهای با جواد منصوری، معاون اسبق وزارت امور خارجه کشورمان به گفتوگو نشستیم.
- نتایج اجلاس استانبول را چطور ارزیابی میکنید؟
از مدتها پیش از آغاز مذاکرات استانبول با توجه به زمینهها و اظهار نظرها و نیز تحولات جاری تفاوتی میان این دور از مذاکرات و دورهای پیشین احساس میشد و در محتوای مذاکرات هم باز این تفاوت به چشم میخورد؛ چراکه بهنظر میرسید توافقی بین دوطرف صورت گرفته مبنی بر اینکه در این دور از مذاکرات، مبنایی برای حل و فصل موضوع هستهای ایران حاصل شود. الان بهنظر میرسد این مبنا بهوجود آمده و قرار شده دو طرف مجموعه خواستههای خود را بهطور دقیق و شفاف مشخص کنند تا در جلسه بغداد بتوانند به توافق و توازن نهایی برسند. به همین دلیل هم هست که میبینیم فاصله میان دور اول و دوم مذاکرات نسبتا زیاد است.
- شما قبل از مذاکرات استانبول در گفتوگویی با ما پیشبینی کرده بودید که در استانبول اتفاقی نمیافتد...
بله درست است، اما نکتهای که اتفاق افتاد این بود که این بار با تصمیمی که ایران گرفت مبنی بر اینکه به هر حال بخشی از خواستههای طرف مقابل را بپذیرد و همینطور طرف مقابل هم با درک واقعیتهای ایران تصمیم گرفت بخشی از نظر ایران را بپذیرد، زمینه برای توافق جدید بهوجود آمد.
- بهنظر میرسد واکنش بازار هم مثبت بودن مذاکرات را تایید میکند؟
ببینید، اتفاقی که در استانبول افتاد تنها مساعد شدن فضا برای حصول توافق در بغداد بود و توافق نهایی و قطعی باید در بغداد شکل بگیرد. با این حال بازار تغییر فضای سیاسی را احساس میکند و به آن واکنش نشان میدهد.
- تاثیر این مذاکرات بر تحریمها چگونه خواهد بود؟
اگر دوطرف بتوانند به مجموعهای از توافقات برسند و به این توافقات پایبند بمانند قطعا بر تحریمها هم تاثیر مثبتی خواهد داشت؛ اگر چه ممکن است این تغییرات مرحلهای باشند.
- این تاثیر شامل کاهش تحریمها خواهد بود یا عدماعمال تحریمهای جدید؟
بستگی به توافقاتی دارد که صورت میگیرد. اگر توافقات جامع باشد بهنظر میرسد که لااقل بهصورت موقت تحریم جدیدی اعمال نخواهد شد و حتی ممکن است تحریمهای موجود یک مقداری تخفیف پیدا کند، اما اینکه بهطور کامل تحریمها لغو شود، این یک مقدار خوش بینانه است.
- اعلام شده محور مذاکرات طرح گام به گام روسیه است. آیا در این طرح خروج پرونده ایران از شورای امنیت پیشبینی شده است؟
من فکر میکنم هنوز زود است که در این زمینه اظهار نظر صورت گیرد، اما اگر مجموعه توافقات کامل باشد طبیعتا باید به این نقطه برسد.
- پیشبینی شما از نشست بغداد چیست و این پیشبینی بر چه اساسی است؟
من فکر میکنم در بغداد دو طرف قطعا به یک حداقلهایی از توافقات میرسند.ببینید، قبل از این دور از مذاکرات مقام معظم رهبری برای نخستینبار با صراحت اعلام کردند که اساسا ساخت و حتی نگهداری بمب اتمی از نظر ما حرام است و در برنامههای ما قرار ندارد. این مسئله باعث شده که با توجه به جایگاه رهبری در سیاستگذاریهای کشور که اتفاقا غرب هم به آن واقف است، اعتماد غرب تا حدود زیادی جلب شود.
- توصیه شما برای تیم مذاکرهکننده ایرانی چیست؟
من استنباطم این است که الان در داخل کشور یک مقداری راجع به نتایج این مذاکرات بیش از حد خوشبینانه و عجولانه قضاوت میشود، لذا فکر میکنم یک مقداری باید با تانی، آرامش و درایت بیشتری حرکت کنیم. بهنظر نمیرسد موضوع هستهای ایران خیلی سریع حل شود یا آنطور که ما فکر میکنیم تحریمهابرداشته شود.