قرارگاه حمزه سیدالشهدا اعلام کرد که در این عملیات17 نفر از ضد انقلابیون کشته شده و هلیکوپتر حامل فرمانده لشکر 3 سپاه به اتفاق 8 نفر از همراهان وی در اثر سانحه سقوط کرد و همه سرنشینان آن شهید شدند.
در پی بروز برخی حوادث قومیتی در استانهای مرزی کشور، آمریکا هم اعلام کرد که از قومیتهای ایران حمایت میکند. موضوع قومیتها همیشه در شرایط حساس سیاسی از سوی قدرتهای خارجی مورد سوءاستفاده قرارگرفته است.
در انفجار زاهدان، اطلاعات کاملی در اختیار رسانههای گروهی قرار گرفت. در آن انفجار هم سپاهیان در نوک حمله قرار داشته و 18 تن از آنان شهید شدند. گزارش نحوه عملیات انفجاری، اظهارات مقامات دولتی و محلی در این مورد و اظهارات متهم بمبگذاری میتواند تا حدودی پرده از نحوه استفاده از عناصر محلی در ایجاد انفجار و بروز ناامنی در منطقه و نحوه استفاده از کشورهای همسایه بردارد.
صبح روز چهارشنبه، 25 بهمن ماه، یک اتومبیل پیکان بمبگذاری شده در یکی از محلههای شهر زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان، در مسیر یک دستگاه اتوبوس متعلق به سپاهپاسداران منفجر شد و چندین شهید و تعدادی زخمی برجای گذاشت.صدای جمهوری اسلامی ایران در نخستین خبری که از این حادثه پخش کرد شمار شهدا را یازده نفر گزارش کرد، اما برخی منابع غیر رسمی از کشته شدن هجده نفر و زخمی شدن حدود سی نفر دیگر خبر دادند.
یک منبع نظامی محلی این انفجار را ناشی از قرار دادن تله انفجاری در مسیر یک اتوبوس متعلق به نیروی زمینی سپاه پاسداران اعلام کرد و «اشرار و معاندان نظام» را مسئول این حمله دانست. نحوه انفجار بدین گونه بود که در ساعت 6 و 37 دقیقه بامداد به وقت محلی، یک دستگاه اتومبیل پیکان بمبگذاری شده در مسیر اتوبوس در بلوار ثارالله منطقه احمدآباد زاهدان منفجر شد.
خبرگزاری فرانسه به نقل از شاهدان عینی گزارش کرد که چند موتور سوار مسلح راننده اتوبوس را وادار به توقف کردند و سپس پیکان بمب گذاری شده از راه دور منفجر شد، اما این گزارش از سوی منابع رسمی ایران تأیید نشد.ساعاتی پس از انتشار خبر بمب گذاری، خبرگزاری ایرنا از قول مقامات دولتی گزارش کرد که چند نفر در ارتباط با این بمب گذاری بازداشت شدهاند.به گفته سلطانعلی میر، مدیرکل سیاسی استانداری سیستان و بلوچستان، در پی وقوع انفجار در بلوار ثارالله، دو نفر از عوامل مرتبط با این عملیات توسط مردم و ماموران دستگیر شدند و از این دو نفر چند نارنجک دستی و دوربین فیلمبرداری به دست آمد.
آقای میر افزود: با انجام عملیات شناسایی توسط ماموران امنیتی، سه نفر دیگر از عوامل بمب گذاری نیز بعداً بازداشت شدند.مدیرکل سیاسی استانداری سیستان و بلوچستان همچنین اعلام کرد که یکی از عوامل ناامنیهای اخیر استان که از وی با عنوان عضو یکی از گروهکهای تروریستی نام برده در درگیری با ماموران کشته شده است.
گروه جندالله مسئول انفجار
در پی این انفجار، گروه موسوم به جندالله که سال گذشته نیز اقدام به گروگانگیری مسئولین استان کرده و در یک عملیات نظامی بر سر راه زابل به زاهدان تعدادی از کارکنان دولت را که از جلسهای در زابل به زاهدان برمیگشتند به شهادت رساندند، مسئولیت این بمبگذاری را برعهده گرفتند. این گروه اخیراً نام خود را به جنبش مقاومت مردمی ایران تغییر داده و با منافقین نیز همکاری دارد.
جندالله با انتشار بیانیهای در سایت اینترنتی خود ادعا کرد که اتوبوس مورد حمله حامل مقامات بلندپایه سپاه پاسداران بوده و این عملیات به تلافی اعدامهای اخیر در منطقه بلوچستان اجرا شده است. این گروه همچنین مدعی شد که پیشتر خبر این حمله را نیز در گفت وگو با یک شبکه خبری (منافقین) اعلام کرده بود. بیانیه جندالله اخبار دستگیری عوامل این بمبگذاری را تکذیب کرد.
حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان در مجلس هفتم در سخنانی در مجلس این بمبگذاری را «به اشرار و قاچاقچیان کوردل به سرکردگی استکبار جهانی» نسبت داد و گفت که هدف از این اقدام، ایجاد تفرقه قومی و مذهبی بوده است.
وی اظهار داشت که عوامل ایجاد ناآرامی در سیستان و بلوچستان در خاک پاکستان پناه میگیرند و خطاب به مسئولین سیاست خارجی گفت «چرا دیپلماسی خارجی ما با دولت پاکستان که خاک آنها پناهگاه اشرار و دشمنان نظام شده برخورد جدی نمی کند؟»پیمان فروزش دیگر نماینده اهل سنت زاهدان نیز آمریکا را مسئول سوق دادن کشور به سوی چالشهای داخلی دانست و انفجار اخیر زاهدان را در راستای ایجاد اختلاف میان شیعه و سنی ارزیابی کرد.
در مراسم تشییع شهدای سپاه پاسداران که در شهر زاهدان، برگزار شد جمعیتی که در مراسم شرکت کرده بودند، شعار «مرگ بر اسراییل» و «مرگ بر آمریکا» سر دادند. فرمانده نیروی انتظامی زاهدان گفت: نوارهای ویدئویی که از تعدادی از دستگیرشدگان به دست آمده، مؤید ارتباط آنها با گروههای مخالف و سرویسهای اطلاعاتی بریتانیا و آمریکاست. شبکه تلویزیونی استان نیز فیلم یکی از متهمین دستگیر شده را پخش کرد که در آن اعتراف کرده بود با وعده دریافت یک میلیون تومان پول، اقدام به بمبگذاری کرده است.
انفجار دوم
پس از انفجار اول، زاهدان طی یک هفته شاهد انفجار دوم نیز بود. ساعاتی پس از مراسم تشییع پیکر شهدای سپاه پاسداران، خبرگزاریها از وقوع حملهای تازه در این شهر خبر دادند.
آنها نوشتند: صدای انفجار از حوالی بلوار جمهوری در زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان، به گوش رسیده. فرماندار زاهدان گزارش داد که این، صدای انفجار یک بمب صوتی بوده است.حسنعلی نوری، فرماندار زاهدان، همچنین خبر از درگیری نیروهای امنیتی با عوامل بمب گذار داد و گفت: «هدف این افراد، ایجاد ترس و وحشت در میان مردم منطقه و خدشهدار کردن وحدت شیعیان و سنیها است.» فرماندار زاهدان گفت که این عملیات تلفاتی در بر نداشت.
مدیر کل سیاسی استانداری سیستان و بلوچستان نیز ، آمریکا و انگلیس را به دخالت در حوادث اخیر در این استان متهم کرد.سلطانعلی میر همچنین از کشف چند خانه تیمی و سلاح و مهمات در زاهدان خبر داد و گفت که این سلاحها «ساخت آمریکا و انگلیس» است.معاون سیاسی و امنیتی استانداری سیستان و بلوچستان اظهار داشت که عاملان خرابکاری در این استان از خاک کشورهای همسایه برای عملیات خود استفاده میکنند.محسن صادقی گفت که «استفاده تروریستها از خاک کشورهای همسایه به عنوان حیاط خلوت بعد و قبل از عملیات خرابکارانه مغایر اصول همسایگی و مناسبات دیپلماتیک است.»
وی بدون نام بردن از کشور خاصی افزود که اسناد و مدارک این موضوع در نشستهای امنیتی و از طریق وزارت خارجه ایران به مقامهای این کشورها ارائه خواهد شد. چند روز پس از این حوادث اعلام شد که تروریستها بمبی را در مسجد مکی زاهدان که از مساجد مهم اهل تسنن این شهر است جایگذاری کردهاند که توسط پلیس خنثی شده است. گفته شد ترور سران طوایف بلوچ و همچنین مقامات بلندپایه مذهبی اهل تسنن هدف این بمبگذاریها بوده است.
مواضع جهانی
رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد با صدور بیانیهای به نمایندگی از سوی تمامی پانزده عضو شورا گفت: «اعضای شورای امنیت تکرار میکنند که هیچ هدفی نمیتواند توسل به خشونت تروریستی را توجیه کند و بر لزوم اجرای عدالت درباره عاملان، سازمان دهندگان و حامیان این عملیات تروریستی و هر اقدام تروریستی دیگری تاکید دارند.» قبل از آن نیز «بان کی مون» دبیرکل سازمان ملل متحد بمب گذاری زاهدان را به عنوان اقدامی تروریستی محکوم کرده بود.شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل همچنین مراتب همدردی خود را به خانوادههای قربانیان و دولت ایران ابلاغ کردند.اتحادیه اروپا نیز با صدور بیانیهای این حادثه را محکوم کرد.
احضار سفیر پاکستان به وزارت خارجه ایران
وزارت امور خارجه ایران، سفیر پاکستان در تهران را برای ارائه توضیحات در مورد انفجارهای زاهدان به این وزارتخانه احضار کرد.محمد علی حسینی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در نشست هفتگی خود با خبرنگاران گفت : اعترافات بازداشت شدگان نشان میدهد که بیگانگان در این انفجارها دست داشتهاند. حسینی با اعلام احضار سفیر پاکستان در تهران به وزارت امور خارجه برای ارائه توضیحات گفت که کمیتهای برای ارتقای امنیت مرزهای ایران و پاکستان تشکیل شده است.