شرکت ساختمانی و خدمات نوساز وابسته به وزارت صنایع در یک آگهی در روزنامه ایران تعدادی از تابلوهای نفیس خود را تا 15 اسفند به مزایده عمومی گذاشته است که در میان این آثار کارهای گمشدهای از نقاشان نامی معاصر به چشم میخورد. تابلوها در طبقه هشتم این شرکت واقع در شهرک غرب تهران در اتاقی بزرگ روی هم چیده شده تا بازدیدکنندگان و خریداران آنها را ببینند.
محمد میرزایی مدیر عامل این شرکت هدف از این مزایده را ورود این آثار کمیاب به جامعه همگان میداند و معتقد است باید این آثار در معرض دید همگان قرار گیرد.
براساس آنچه میرزایی میگوید بیش از 260 تابلو در ساختمانی متعلق به شرکت نوساز در میدان فردوسی نگهداری میشدند که با فروش آن ساختمان به وزارت آموزش و پرورش، تابلوها برای مزایده به ساختمان شهرک غرب نقل مکان کرده است.
هرچند که میرزایی مالکیت این آثار که 28 سال به گفته وی تحت نظر کارشناسان و مرمتگران آثار هنری بوده را در اختیار وزارت صنایع میداند اما پیگیریهای خبرنگار همشهری حکایت از این دارد که این آثار پیش از انقلاب از سوی یک سرمایهدار که صاحب صنایع بهشهر بوده از هنرمندان خریداریشده و پس از انقلاب به مصادره درآمده است و ظاهراً از آنجا که داراییهای این شرکت به وزارت صنایع رسیده این تابلوها نیز پس از این همه سال به مزایده گذاشته شدهاند. آیدین آغداشلو هم به یاد دارد که تابلوهایش را به شخص حقیقی برای یک مجتمع صنعتی فروخته است.
اما مهمتر از مالکیت این آثار بحث فروش آنهاست. ظاهراً دستگاههای دولتی که طبق قانون موظف بودند برای خرید آثار هنری هزینه کنند، اکنون به جای خرید، رو به فروش این آثار آوردهاند. فاجعه اینجاست که به دلیل عدم شناخت درست شرکت ساختمانی از آثار هنری دلالان برای این مزایده دندان تیز کردهاند.
میرزایی هم میگوید که تاکنون برخی افراد قیمتهای بالا پیشنهاد دادهاند ولی ما گفتیم که شرایط باید به گونهای باشد که همه بتوانند از نزدیک این آثار را ببینند. در حقیقت گردانندگان شرکت شرایط مزایده را میدانند ولی سر از قوانین فروش آثار هنری درنمیآورند.
این در حالی است که مطابق آییننامه اموال تاریخی، فرهنگی و هنری در اختیار دستگاههای اجرایی مصوبه سال 82 هیات دولت اموالی که سابقه تاریخی یا ارزش فرهنگی و هنری دارند قابل خرید، فروش یا معامله، معاوضه یا مزایده نبوده و حتی هرگونه تغییر، مرمت و جابجایی باید زیر نظر شورای کارشناسان میراث فرهنگی و نمایندگان وزارت کشور صورت گیرد.
مسلماً بسیاری از مسئولان فرهنگی از وجود چنین مزایدهای اظهار بیاطلاعی میکنند اما سؤال اینجاست که اکنون و با اطلاعیافتن از چنین حادثهای اقدام آنها چیست!
آیا باید منتظر باشیم تا این آثار را در حراجیهای کریستی و... خارج از کشور ببینیم؟
تا 15 اسفند و پایان این مزایده ظاهراً قانونی فقط چند روز فرصت باقی است.