چه اینکه افزایش سطح عمومی اقلام مصرفی مردم به‌ویژه موادغذایی در روزهای اخیر دست‌کم مردان وزارت صنعت، معدن و تجارت را به ناچار به این سمت کشانده تا برای کاهش‌دادن سطح نگرانی‌ها و انتقادها، شعار ارزان‌سازی قیمت‌ها را در دستور کار خویش قرار دهند. وضعیت صنعت غذایی کشور در روزهای اخیر چگونه است؟ با ابوالحسن خلیلی دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
- مهم‌ترین مشکلی که صنایع غذایی با آن مواجه شده است، چیست؟
مشکل اول صنایع غذایی به مسئله تامین مواداولیه برمی گردد که بخشی از این مواداولیه از بخش کشاورزی داخلی تامین می‌شود که به‌دلیل نوسان‌های فصلی قیمت و سطح تولید صنایع غذایی را با مشکل مواجه می‌سازد که این یک مشکل قدیمی است که در یک سال اخیر تشدید هم شده است و بخشی از مواداولیه هم از خارج تامین می‌شود. این روزها در بخش گشایش اعتبار برای واردات مشکلات زیادی وجود دارد.
- چه مشکلاتی؟
ببینید، گشایش اعتبارات در حال حاضر نقدی شده و بانک‌ها برای هرگونه گشایش اعتبار، 100 درصد میزان مورد درخواست، هم‌ارز ریالی آن را از واحدهای تولیدی و واردکنندگان طلب می‌کنند که به‌طور مشخص به دشواری‌های ناشی از کمبود نقدینگی دامن می‌زند و الان ما با بحران تامین نقدینگی و منابع مالی در صنایع غذایی مواجه هستیم.
- بسیاری از واحدهای تولیدی موادغذایی از تثبیت قیمت‌ها توسط دستگاه‌ها گلایه دارند؛ چرا؟
به‌دلیل حساسیت و سهم بالای موادغذایی در سبد مصرفی خانوار طبیعی است که دولت خود را مکلف می‌داند و هم مصرف‌کننده این توقع را از دولت دارد که نظام قیمتی تثبیتی به اجرا گذاشته شود اما فراموش نکنیم که اجرای یکسویه این سیاست، صنایع غذایی کشور را با مشکلات زیادی مواجه ساخته است چرا که هم نمی‌توانند و اجازه ندارند پیاپی قیمت‌ها را تغییر دهند و هم از سوی دیگر افزایش هزینه‌های تولید و سایر هزینه‌های سربار آنها باعث شده تا اصلاح موردی و مقطعی قیمت‌ها نتواند بین هزینه و درآمد صنایع غذایی تعادل برقرار کند.
- اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در فاز نخست چه تاثیری بر هزینه تولید در بخش صنایع غذایی داشت؟
به‌طور مشخص افزایش نرخ حامل‌های انرژی نه تنها باعث بالارفتن هزینه‌های ناشی از تامین انرژی مورد نیاز شد بلکه در حمل‌ونقل و توزیع موادغذایی هم افزایش هزینه‌ها زیاد بود و تحمیل این هزینه‌ها به‌ویژه از ناحیه حمل و توزیع موادغذایی سنگین بود و هنوز هم درباره زمان تقریبی و نحوه اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و سیاست‌های حمایتی دولت از صنایع غذایی خبری نداریم.
- در فاز نخست حمایت لازم از تولیدکنندگان صنایع غذایی صورت گرفت؟
وضعیت حمایت از صنایع غذایی در فازنخست هدفمندی یارانه‌ها مشابه سایر صنایع بود و بخش‌های تولیدی زیاد در اولویت حمایتی دولت قرار نداشتند و اگر هم به برخی واحدها وام کم بهره به‌عنوان مابه‌التفاوت هزینه سوخت یا انرژی داده شده، الان این وام‌ها باید برگشت داده شود و حمایت ویژه‌ای از صنایع غذایی نسبت به سایر صنایع صورت نگرفت، هرچند بیشترین فشار تثبیت قیمت‌ها متوجه این صنعت بود.
- ارزیابی شما از سیاست ارزان‌سازی و تلاش برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها به‌ویژه موادغذایی چیست؟
صنایع غذایی در مرحله اول هدفمندی یارانه‌ها حمایت و همراهی ویژه‌ای با سیاست دولت برای اجرای این طرح بزرگ از خود نشان دادند و ما شاهد عدم‌افزایش قیمت‌ها در این بخش در برخی کالاها به‌مدت 6 ماه و بخشی دیگر تا 9 ماه بودیم،اما نباید فراموش کرد که افزایش قیمت‌های فعلی ناشی از افزایش رسمی نرخ ارز دست‌کم به میزان 12درصد برابر با نرخ مرجع بانک مرکزی، افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده از 4 به 5 درصد، افزایش سطح دستمزدها به میزان میانگین 20 درصد و... است و مطالبه فعالان صنایع غذایی از دولت، پذیرش واقعیت و درک این مسئله است که دست‌کم هزینه‌های رسمی افزایش یافته را قبول کنند و اجازه اصلاح قیمت‌ها را بدهند نه اینکه قیمت‌ها را تثبیت کنند.
- اما مسئولان می‌گویند دوران ارزان‌سازی در راه است. چه اتفاقی قرار است در بازار مواد رخ دهد؟
یکسری تمهیداتی در سطح دولت اتخاذ شده ولی هنوز به مرحله اجرا نزدیک نشده است و شاید در پیش گرفتن سیاست پرداخت یارانه‌ها به بخش‌های تولیدی، ارائه تسهیلات ارزی و ریالی برای تامین مواداولیه و سایر بسته‌های حمایتی مصوب برای گشایش گره‌های بخش تولید بتواند سطح عمومی قیمت‌ها را در برخی کالاها به قیمت قبل از اسفند ماه برگرداند یا اینکه مانع از رشد روزافزون قیمت‌ها شود.
