دانشمندان به تازگی در پژوهش‌هایشان به این نکته پی برده‌اند که در جوانانی که به بازی‌های کامپیوتری معتادند، بخشی از مغز بزرگ‌تر از آن دسته از همسن و سال‌های آنهاست که به ندرت یا بسیار کم به بازی‌های کامپیوتری علاقه نشان می‌دهند.
آیا بازی‌های کامپیوتری باعث رشد بخش ویژه‌ای از مغز در جوانان شده است؟ یا این که تنها دسته‌ای از جوانان به بازی‌های کامپیوتری علاقه نشان می‌دهند که این بخش ویژه در مغزشان بزرگ‌تر از دیگران است؟ دانشمندان در پی یافتن پاسخی برای این پرسش هستند. پرسشی مهم برای دنیای پزشکی که پاسخ به آن می‌تواند به درمان برخی از بیماری‌ها از جمله آلزایمر کمک کند.
"سوپر ماریو" یک بازی کلاسیک و نوستالژیک در دنیای بازی‌های کامپیوتری است. ۲۵ سال است که مردی کوچک و چاق با کلاهی قرمز بر سر، در دنیای دیجیتال جست و خیز می‌کند و سکه جمع‌آوری می‌کند. این شخصیت آشنا حالا یک پای تحقیقات مغز و اعصاب شده است. دختران و پسران جوانی که هفته‌ها با حرکت دادن سریع انگشتانشان روی کنسول، "سوپر ماریو" را هدایت می‌کنند تا سکه‌های بیشتری جمع کند، حالا در این تحقیق زیر دستگاه MRI (تصویرسازی تشدید مغناطیسی/Magnetic Resonance Imaging ) دراز کشیده‌اند و به پژوهشگران اجازه می‌دهند نگاهی به مغزشان بیندازند.
افزایش ضخامت کورتکس مغز در طرفداران بازی
پرفسور یورگن گالینات از بخش اعصاب و روان بیمارستان شاریته در برلین که سرپرستی گروه پژوهشی را به عهده دارد، در مصاحبه با رادیو آلمان می‌گوید که معاینات بر روی دو دسته انجام می‌شود، دسته‌ای که به بازی‌های کامپیوتری عادت ندارند و دسته‌ای که بازی‌های کامپیوتری جزء جدانشدنی زندگی‌شان است. گروه اول پس از معاینه، به مدت دو ماه برنامه مشخصی برای انجام بازی‌های کامپیوتری می‌گیرد. گروه دیگر در این دو ماه از انجام بازی کامپیوتری منع می‌شود و سپس افراد شرکت‌کننده در این دو گروه با هم مقایسه می‌شوند. پرفسور گالینات اضافه می‌کند: «پس از این معاینات، مدرک علمی در دست داریم که نشان می‌دهد بازی کامپیوتری یک اثر آموزشی روی مغز دارد.» تمرین مداوم بر سر هر موضوعی، مغز را تغییر می‌دهد.
هر آزمایش شونده زیر دستگاه MRI از طریق یک گوشی، دستورات محققین را می‌شنود و به پرسش‌های آنها پاسخ می‌دهد. درست زمانی که آنها به پرسش‌ها پاسخ می‌دهند، فعالیت‌های مغزی آنها از طریق MRI ثبت می‌شود و این تصاویر بررسی می‌شوند؛ تصاویر مغز آنهایی که دو ماه مشغول بازی کامپیوتری بوده‌اند و هم آنها که طبق برنامه دست به هیچ بازی‌ای نزده‌اند.
هر دو ثانیه یک‌بار تصویر کاملی از مغز گرفته می‌شود. تصاویر سیاه و سفید مغز افراد شرکت‌کننده در آزمایش کنار هم چیده شده و با هم مقایسه می‌شود. اما تنها بخش موسوم به جسم مخطط شکمی (ventral striatum) است که برای محققین جالب است. در این قسمت واکنش‌ها و تغییرات مغز پس از برد و باخت در بازی قابل رویت است.
به گزارش دویچه‌وله، مقایسه‌ها نشان می‌دهد که واقعا این بخش از مغز در کسانی که بازی کامپیوتری انجام می‌دهند، بزرگ‌تر از آنهاست که اهل بازی کامپیوتری نیستند. نتیجه جالب دیگری که محققین در این آزمایش به آن رسیده‌اند، این است که هر چه فرد ساعت‌های بیشتری بازی کند، ضخامت کورتکس مغز او هم بیشتر می‌شود. کورتکس یا قشر مغز، لایه نازک خاکستری پوشاننده مغز انسان است که تمرکز، رفتارهای ارادی، رفتارهای شناختی و برنامه‌ریزی استرتژیک از کارکردهای آن است. ضخامت این لایه در بازی کننده‌های حرفه‌ای به جای ۵ / ۲ به ۵ / ۳ میلی متر رسید.
پرفسور گالینات معتقد است که بزرگی این بخش از مغز الزاما نشانه راندمان بیشتر فرد در حوزه‌ای خاص نیست. اما به اعتقاد او افزایش حجم جسم مخطط شکمی در مغز افراد شرکت‌کننده در آزمایش، رابطه مستقیم با تمرین‌های روزانه دارد و نشان دهنده بهبود راندمان در این موضوع خاص است. راندمانی که به گفته او نه نتیجه تنها بزرگ شدن این حوزه، که نتیجه ارتباطات عصبی سلول‌های مغز و تغییر در تعامل میان سلول‌های عصبی است.
کمک به درمان بیماری‌هایی مثل آلزایمر
به این ترتیب می‌توان خط بطلانی بر روی این تز که "کسانی که زیاد بازی کامپیوتری انجام می‌دهند، احمق‌ترند" کشید. از سوی دیگر اما نمی‌توان ادعا کرد که این افراد باهوش‌تر هم هستند. تنها نتیجه قطعی که می‌توان تا بدین جا از این آزمایش گرفت، این است که فعالیت مداوم مغز در یک عرصه ( در این جا بازی کامپیوتری) باعث تغییر بخش خاصی شده است که کارکرد ویژه‌ای در مغز انسان از جمله تمرکز به عهده اوست.
جالب این جاست که تقریبا یک سال پیش نتیجه تحقیقات پرفسور ویکرت، روانپزشک استرالیایی منتشر شد که نشان می‌داد همین ناحیه مغزی موسوم به جسم مخطط شکمی که با توان تصمیم‌گیری در ارتباط است و در واکنش به پاداش گرفتن در افراد سالم فعال می‌شود، در مبتلایان به بیماری شیزوفرنی واکنش مناسبی در برابر محرک‌ها نشان نمی‌دهد.
این دستاورد تازه برای دنیای پزشکی اهمیت ویژه‌ای دارد. برای مثال می‌توان بر پایه نتایج این تحقیق روش‌های درمانی تازه‌ای برای بیماری‌هایی مانند آلزایمر یافت. جایی که توانایی‌های ذهنی انسان به دلیل کاهش سطح و حجم منطقه ویژه‌ای از مغز تحلیل می‌یابد، شاید بازی‌های کامپیوتری ویژه‌ای راه حلی برای درمان باشند.
امیدی تازه برای دنیای پزشکی که شاید بتوانند با یک روش درمانی تازه، این‌بار به شکل بازی کامپیوتری، با اختلالات عملکرد مغزی مبارزه کنند.
