به گزارش همشهری آنلاین، در ادامه مراسم افتتاحیه مجلس نهم، طبق ماده ۲۶ آئین نامه داخلی مجلس پس از انجام مراسم تحلیف، نمایندگان به حکم قرعه بطور مساوى به پانزده شعبه تقسیم شدند.
براساس آئین نامه داخلی مجلس، نمایندگانى که بعداً سوگند یاد مىکنند به حکم قرعه به عضویت شعبى که کسرى دارند پذیرفته مىشوند.
خبرگزاری پانا در این‌باره نوشت: هر شعبه داراى یک رئیس، دو نایب رئیس، یک سخنگو و دو دبیر خواهد بود که جداگانه با رأى مخفى با ورقه و با اکثریت نسبى بیش از یک سوم کل اعضاء شعبه، انتخاب مىشوند و در صورت تساوى به حکم قرعه عمل خواهد شد.
نتیجه انتخابات با ذکر آراء طى گزارشى بهوسیله سخنگو به اطلاع مجلس مىرسد. مناط اعتبار براى رسمیت جلسات شعب، حضور حداقل دوسوم اعضاء است و تصمیمات شعب، بهجز در مورد انتخاب افراد، با اکثریت مطلق آراء عده حاضر خواهد بود.
براساس ماده ۲۷ آئین نامه داخلی مجلس، هر یک از شعب براى تمام دوره نمایندگى رسمیت دارند و وظایف و اختیارات آن‌ها عبارتند از: ۱- رسیدگى به اعتبارنامهها. ۲- تعیین اعضاى کمیسیون تحقیق. ۳- تعیین اعضاى کمیسیون تدوین آئیننامه داخلى مجلس. ۴- بررسى و تشخیص صلاحیت نامزدهاى عضویت درکمیسیونهاى تخصصى مجلس.
هر یک از شعب موظفند صورتجلسات خود را با قید اسامى حاضرین و غایبین و تأخیرکنندگان به وسیله دبیر شعبه تنظیم و تقدیم هیأت رئیسه مجلس نمایند.
اعتبارنامه نمایندگان چگونه بررسی می‌شود؟
طبق ماده ۶۵ نهاد قانونگذاری کشور، شعب به موجب جدول حوزههاى انتخابى مجلس شوراى اسلامى که براساس حروف الفبا از طرف اداره کل قوانین مجلس با نظارت هیأت رئیسه تنظیم و توزیع مىشود، رسیدگى به اعتبارنامهها را شروع و نسبت به مدارکى که در شوراى نگهبان مورد رسیدگى قرار نگرفته و یا پس از رسیدگى شوراى نگهبان بدست آمده است اتخاذ تصمیم کرده و گزارش تصویب یا رد آن را از طریق هیأت رئیسه به مجلس تقدیم می‌کنند.
هر شعبه براى تسریع در کار مى‌تواند یک یا چند شعبه فرعى تعیین کند که اعضاى آن با قید قرعه از بین منتخبین آن شعبه تعیین مىشوند، ولى رسیدگى نهایى در شعبه اصلى به عمل مىآید و گزارش آن توسط سخنگوی شعبه طبق دستور جلسه به مجلس داده خواهد شد و درصورت غیبت سخنگو و همچنین در صورتى که سخنگوی شعبه در جلسه باشد، لیکن نخواهد درباره اعتبارنامه صحبت کند به ترتیب یکى از دو نایب رئیس یا دبیران وظیفه او را انجام می‌دهند.
براساس ماده ۶۶ آئی نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، هیأت رئیسه موظف است فهرست اعتبارنامههاى ارجاعى به شعب را تکثیر و دراختیار نمایندگان قرار دهد. چنانچه نمایندهاى به هریک از اعتبارنامهها معترض باشد، حداکثر ظرف مدت سه روز از تاریخ انتشار فهرست فوقالذکر اعتراض خود را کتبا به شعبه مربوطه تقدیم مىدارد. شعبه موظف است حداقل بیست و چهار ساعت قبل از بررسى هر اعتبارنامه از معترضین جهت توضیح اعتراض خود دعوت به عمل آورد.
به موجب تبصره این ماده آئین نامه، درصورت عدم حضور معترض یا معترضین در شعبه، حق طرح اعتراض در جلسه علنى را نخواهند داشت مگر آنکه عدم حضور آنان به تشخیص هیأت رئیسه با عذر موجه بوده باشد و همچنین در صورتى که شعبه در موعد مقرر از معترض یا معترضین دعوت به عمل نیاورد، آنان مىتوانند در جلسه علنى اعتراض نمایند.
طبق ماده ۶۷ آئین نامه داخلی خانه ملت، هیچ شعبهاى نمىتواند تقدیم گزارش خود را بیش از دوازده روز از تاریخ دریافت پرونده به تعویق اندازد. درصورتى که تأخیر به حکم ضرورت پیش آمده باشد، رئیس و در غیاب او نایب رئیس شعبه مکلف است هیأت رئیسه مجلس را مطلع سازد. هرگاه هیأت رئیسه علت را موجه دانست، موضوع را دوباره به همان شعبه و در غیراین صورت به شعبه بعد ارجاع می‌نماید که ظرف ده روز پس از دریافت پرونده، گزارش دهد.
براساس ماده ۶۸ آئین نامه، گزارش هریک از شعب درباره تأیید یا رد اعتبارنامهها بدون ذکر دلیل در مجلس قرائت مىشود. درصورتى که گزارش شعبه مبنىبر رد اعتبارنامه باشد و یا اینکه معترضین بر اعتراض خود باقى باشند، اعتبارنامه به کمیسیون تحقیق ارجاع خواهدشد. در غیر این صورت اعتبارنامه مصوب تلقى گردیده و رئیس مجلس تصویب آن را اعلام مىنماید.
به موجب ماده ۶۹ آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، کمیسیون تحقیق ظرف حداکثر پانزده روز به دلائل و توضیحات کتبى شعب و معترضین (که باید ظرف پنج روز از تاریخ ارجاع اعتبارنامه به کمیسیون، به آن کمیسیون فرستاده باشند) رسیدگى مىکند و پس از استماع و بررسى توضیحات شفاهى معترضین و مدافعات کتبى یا حضورى نماینده مورد اعتراض، نظر خود را به مجلس ارسال می‌دارد.
درصورت عدم حضور عمدى نماینده مورد اعتراض در کمیسیون و یا عدم ارسال مدافعات کتبى کمیسیون مى‌تواند بدون استماع مدافعات وى نظر خود را به مجلس ارسال دارد.
چنانچه اعتبارنامه نمایندهاى از طرف شعبه یا نمایندهاى مورد اعتراض قرارگرفته و به کمیسیون تحقیق احاله شده باشد نظر کمیسیون مذکور در مجلس قرائت مىشود. اگر گزارش کمیسیون تحقیق مبنى بر رد اعتبارنامه باشد سخنگوی۴۹ کمیسیون ادله رد اعتبارنامه را توضیح مىدهد. در صورتى که گزارش مبنىبر تأیید صحت اعتبارنامه باشد و یا در موعد مقرر گزارش ندهد، ابتدا سخنگوی۵۰ شعبه معترض، ادله رد اعتبارنامه را توضیح مىدهد و نماینده معترض حداکثر به مدت نیم ساعت در رد اعتبارنامه صحبت مىکند و در صورتى که معترضان متعدد باشند حداکثر تا سه نفر با توافق بقیه و در صورت عدم توافق با قید قرعه انتخاب مىشوند و هریک حداکثر به مدت نیم ساعت در رد اعتبارنامه صحبت مىکنند. نمایندهاى که اعتبارنامهاش مورد اعتراض قرار گرفته به مدت دو برابر وقت مخالفین مى‌تواند صحبت کند و مى‌تواند قسمتى از وقت خود را حداکثر به دو نفر از نمایندگان واگذار نماید.
چنانچه نماینده بدون عذر موجه (به تشخیص هیأت رئیسه) تا ده روز پس از ابلاغ به وى براى دفاع از صحت اعتبارنامه خود در جلسه حاضر نشود، مجلس با استماع گزارش کمیسیون تحقیق و صحبت معترض وارد رأىگیرى مىشود.
به موجب تبصره ماده ۷۱ آئین نامه داخی مجلس، در صورتى که نماینده یا نمایندگان معترض به دلائل موجه در جلسه حضور نداشته باشند مىتوانند با اطلاع قبلى هیأت رئیسه، دلائل اعتراض خود را کتباً به نماینده دیگرى تحویل تا توسط او در مجلس قرائت شود.
اگر کمیسیون تحقیق ظرف پانزده روز نظر خود را به مجلس اعلام نکرد، نمایندهاى که اعتبارنامهاش مورد اعتراض واقع گردیده، مى‌تواند طرح اعتبارنامه خود را همراه با ارائه دلایل عدم گزارش کمیسیون تحقیق، از مجلس درخواست بنماید. همچنین پانزده نفر از نمایندگان هم مىتوانند چنین تقاضایى را از مجلس بنمایند. هیأت رئیسه موظف است در اولین فرصت این درخواست را در مجلس مطرح نماید. پس از استماع توضیح کمیسیون، مجلس در این مورد تصمیم مىگیرد. در صورت موجه بودن علت تاخیر، مجلس مى‌تواند مهلت را تا پانزده روز دیگر تمدید نماید. در غیراین صورت، اعتبارنامه در جلسه بعد مجلس مطرح مىگردد و نماینده معترض و در صورت نبودن معترض سخنگوی۵۱ شعبه مربوطه دلائل عدم تأیید صحت اعتبارنامه از طرف شعبه را در جلسه بیان مىکند. پس از دفاع نماینده صاحب اعتبارنامه، مجلس وارد رأىگیرى مىشود. اخذ رأى نسبت به اعتبارنامه مورد اعتراض مخفى وبا ورقه مخصوص خواهد بود.
طبق ماده ۷۴ آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، نمایندگانى که هنوز اعتبارنامه آنان به تصویب نرسیده حق دادن رأى به جز در مورد اعتبارنامه نمایندگان و همچنین حق حضور در شعبه یا کمیسیون تحقیق، هنگام رسیدگى به اعتبارنامه خود را ندارند. درصورتى که از طرف شعبه یا کمیسیون یا با تقاضاى خود براى اداى توضیحات دعوت شوند، حق رأى نخواهندداشت ولى حق اظهارنظر دارند.
