اگر ملاک، آثار اسکورسیزی باشد جدا افتاده فیلم متوسطی است، ولی اگر آن را با سایر نامزدها مقایسه کنیم ، باید گفت فیلم یک سر و گردن از تمام رقبایش بالاتر است. اسکورسیزی می‌گوید لحظه دریافت اسکار را هرگز فراموش نخواهد کرد.
- زمانی که نام شما به عنوان دریافت‌کننده جایزه اسکار بهترین کارگردان اعلام شد، عده زیادی در سالن ابراز احساسات کردند و تشویق شما برای دقایقی ادامه داشت. عکس‌العمل شما به دریافت این جایزه پس از این همه مدت چیست؟
این لحظه بسیار بزرگی برای من بود، البته من باید بگویم مفهوم این عبارت را که برخی در مورد من گفته‌اند و «امسال را سال اسکورسیزی» خوانده‌اند، متوجه نمی‌شوم. من ظرف 36 سال گذشته فیلمهای زیادی ساخته‌ام که البته جایزه‌ای دریافت نکرده‌اند، ولی به هر حال تداوم کار برای من امکان‌پذیر بوده است.
اما من از دریافت این جایزه خوشحالم و به همان اندازه از اعطای جایزه بهترین فیلم به «جداافتاده» متعجب هستم. البته تعجب من بیشتر به دلیل دریافت جایزه انجمن کارگردانان آمریکا بود، چرا که عادت به دریافت آن نداشتم!
من همیشه فیلمسازی را دوست داشتم و زندگی‌ام بیش از آنکه تحت تاثیر جوایز سینمایی باشد با فیلمسازی سپری شده است. اما امسال من جایزه‌ای را دریافت کردم که مورد تشویق سایرین قرار گرفت و به همین خاطر از این بابت خوشحالم.
- از اینکه دوستانتان این جایزه را به شما اهدا کردند چه احساسی دارید؟
دریافت جایزه از آنها لحظه فوق‌العاده‌ای بود. دوستی من با فرانسیس فوردکاپولا، جورج لوکاس و استیون اسپیلبرگ به سالهای 1969 و 1970 برمی‌گردد. در سال 1970 من به سانفرانسیسکو رفتم تا فیلم جدید او را در سینمای تازه‌ای که لوکاس خریده بود ببینم.
فرانسیس همچون برادر بزرگتر در زندگی‌ام نقش داشته است و من با آنها در دهه 1970 و اوایل دهه 1980 همکاری نزدیکی داشتم و ما در به ثمر رسیدن چند فیلمنامه‌مان واقعاً موثر بودیم.
- همه ما می‌دانیم که شما کارگردان بزرگی هستید، اما علاوه بر آن یکی از بزرگترین آرشیو‌های سینمایی را در اختیار دارید. نظر شما در باره عصر دیجیتال در سینما چیست؟
من به همراه فرانسیس فوردکاپولا، استیون اسپیبلرگ و جورج لوکاس از اعضای اصلی بنیاد فیلم هستیم. این بنیاد در تلاش است تا آثار قدیمی و کلاسیک دنیای سینما را از ورطه نابودی نجات دهد، اما به نظر من شیوه فیلمسازی دیجیتالی هم دچار افت و خیز خواهد شد و ما بایستی همیشه آماده برخورد با پدیده‌های جدید باشیم.
حفظ فیلم با استفاده از نگاتیو هنوز منسوخ نشده و ما فیلمهای قدیمی را در این فرصت حفظ می‌کنیم. برای مثال انجمن رسانه‌های خارجی هالیوود امسال مبلغی را در اختیار بنیاد فیلم قرار داد تا فیلم کفش‌های قرمز مایکل پاول را بازیابی کنیم.
- اما برخی مطرح می‌کنند که فیلمسازی دیجیتال با توجه به هزینه‌های اندک می‌تواند رشد سریعی داشته باشد؟
این مشکل جدی است، چون در بسیاری از کشورهای آسیایی و به‌ویژه شرق آسیا در کره‌جنوبی، ژاپن و چین این شیوه در حال گسترش است، اما تعدد عناوین فیلمها امکان بررسی دقیق‌تر آنها و در مرحله بعد آرشیوبندی‌شان را با مشکلات جدی مواجه می‌کند.
- شما از استادان مسلط تاریخ سینما هستید. آیا در فیلم «جداافتاده» از چند سکانس مشهور فیلمهای هاوارد هاوکز هم الگوبرداری کرده بودید؟
در چند صحنه این اتفاق افتاده، ولی این الگوبرداری‌ها به شکل آزاد انجام شده و نمی‌توانم به فیلمهای هاوکز در این رابطه اشاره کنم.
- بجز این، الگوبرداری‌های دیگری نیز صورت گرفته؟
یکی از نقاط قوت فیلمنامه بیل موناهان پایان فیلم است که طی آن همه کشته می‌شوند، گرچه این پایان از ابتدا در فیلمنامه او وجود داشت ولی من هرگز تماشای فیلم «دشمن مردم» با بازی جیمز گاگنی در اکران مجدد را فراموش نمی‌کنم؛ آن زمان 10 سال داشتم و از همان موقع صداقت فیلم در ذهن من نقش بست.
- آیا زمانی که اسم شما در سالن خوانده شد، لغت «بالاخره» در ذهن شما نقش بست؟
این سوال خوبی است. من در بیرون سالن به همسرم در باره همین «بالاخره» چیزهایی گفتم. این جایزه خوبی بود که من سالها به انتظارش بودم، چون می‌توانست دنیای فیلمسازی را متحول کند، اما من از اتفاقی که افتاد خوشحال هستم. زمانی که خنده را برروی لبان استیون اسپیلبرگ دیدم، مطمئن شدم که اتفاق خوبی رخ می‌دهد و گرچه مدت زیادی طول کشید تا به اینجا برسم، از این قضیه راضی‌ام.
- در برخی مطبوعات خبر ساخت دنباله «جداافتاده» را شنیدیم. آیا شما در این دنباله دخالتی دارید یا اینکه دنباله‌ای برای یکی از فیلمهای قدیمی‌تان در نظر دارید؟
ما در همان شب اکران افتتاحیه فیلم «جداافتاده» پیرامون فیلم دیگری صحبت می‌کردیم، ولی فیلم ما به احتمال فراوان به روزهای شروع داستان برمی‌گردد و یک دنباله نخواهد بود. من از حضورم در این فیلم مطمئن نیستم، ولی همه چیز به فیلمنامه بستگی دارد.
- ظاهرا شما به استودیو وارنر گفته بودید که در تبلیغات برای این فیلم از همه امکاناتش استفاده کند.
بله، چون احساس می‌کردم این فیلم می‌تواند در گیشه موفق باشد، ولی در آن زمان حساب جدی روی اسکار باز نکرده بودم.
- اما شرایط ساخت این فیلم کاملاً متفاوت بود!
من همیشه برای فیلمسازی نیاز به تمرکز کامل داشتم، چون در غیر این صورت سرنوشت فیلمهایم نامشخص بود. اکثر فیلمهای اصلی من فیلمهایی بودند که در شرایط عادی شانسی برای ساخته شدن نداشتند.
خیابانهای پایین شهر، راننده تاکسی و البته گاو خشمگین، البته برای رفقای خوب و دارودسته‌های نیویورکی هم شرایط به همین صورت بود، بویژه اینکه دارودسته‌های نیویورکی یکی از علائق شغلی‌ام بود، ولی برای فیلم «جداافتاده» سعی کردم شرایط را برای خودم سخت نگیرم و بیشتر سعی کنم از فیلمسازی لذت ببرم.
- اما زمانی گفته بودید که اگر جایزه اسکار را دریافت نکنم هیچ مسئله مهمی رخ نداده، چون بارها آن را از دست داده‌ام!
مسئله اهمیت دادن یا ندادن نیست. اکنون من برای اولین بار در اینجا ایستاده‌ام و از این بابت راضی‌ام. در گذشته هم اولویت برای من در ساخت فیلمهای مورد علاقه‌ام بوده تا دریافت جایزه.
- آیا از اینکه جایزه اسکار را برای فیلم «جداافتاده» و نه به شکل افتخاری دریافت کردید، راضی نیستید؟
البته که اهمیت زیادی دارد، چرا که هاوارد هاوکز و یا آلفرد هیچکاک فقط اسکار افتخاری دریافت کردند و رابرت آلتمن نیز تا پایان عمر در حسرت یک اسکار بود.
- دریافت این جایزه تا چه حد برای شما حاشیه امنیت به وجود می‌آورد؟
سعی نمی‌کنم خودم را با این اسکار گول بزنم، چون امنیت کامل در سینمای امروزی بی‌معنی است و دریافت یا عدم دریافت جایزه چندان تاثیری بر آن ندارد. اما من خودم را خوش‌شانس می‌دانم، چون همکاران خوبی دارم. مایکل بالهاوس در پشت دوربین و تلما شومیکر در کنار میز تدوین همیشه مرا کمک می‌کنند.
من هیچ وقت نمی‌دانستم چطور یک فیلم اسکاری بسازم و هنوز هم فرمول آن را نمی‌دانم، بنابراین امنیت در فیلمسازی برای من مفهوم متفاوتی دارد. ساخت فیلم اسکاری همیشه برای من یک راز مبهم بود، ولی هر سال پس از عدم موفقیتی در دریافت جایزه ناچار بودم به رینگ بوکس برگردم و مبارزه را برای ساخت فیلم بعدی آغاز کنم، چون کار دیگری از دستم برنمی‌آمد!
- آیا بار دیگر این جایزه را دریافت خواهید کرد؟
جایزه برای من به معنای امکان‌پذیر بودن فیلمسازی است، حال این فیلم در سالن‌های سینما دیده شود و یا 10 سال بعد در دستگاه‌های خانگی.
