خبر می‌رسد که بازار جهانی هنر فرش ایران همچنان در سیطره چین است و کارخانه‌های تولید فرش در آن کشور تولیدات خود را با نام فرش ابریشم ایرانی به 45 کشور جهان صادر می‌کنند.
تصاویر منتشر شده در پایگاه اطلاع‌رسانی یکی از کارخانه‌های بزرگ بافت فرش ابریشم در آن کشور که محموله‌های بافت خود را با نام هنر فرش ایرانی به جهان عرضه می‌کند نشان می‌دهد که کارگران چینی در حال بافت فرش پشت دار قالی نشسته‌اند و در حال تولید فرش دستباف هستند.
این تصاویر در حالی منتشر می‌شود که رئیس دایره المعارف فرش ایران در گفت‌وگو با روزنامه همشهری از تولید فرش‌های ابریشم در چین با استفاده از دستگاه‌هایی که در یک حرکت قادر به بافتن یک رج از فرش ابریشم هستند خبر می‌دهد.
تصاویر منتشر شده در سایت یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های بافت فرش ابریشم در چین که تولید خود را با نام فرش ابریشم ایرانی به 45 کشور جهان صادر می‌کند نشان می‌دهد که طرح‌های فرش ایرانی در دست بافندگان چینی بر دارهای قالی کارخانه «یی لانگ» در چین که خود را بزرگ‌ترین کارخانه بافت فرش ابریشم ایران به جهان معرفی کرده است قرار دارد.
پیش‌تر خبرگزاری میراث فرهنگی اعلام کرده بود که تنها در آوریل سال‌جاری میلادی 53 تخته فرش دستباف ابریشم به نام ایرانی از بافته‌های کارخانه چینی از فرودگاه پکن روانه بازارهای آمریکا شده است. این کارخانه همچنین به‌صورت رسمی اعلام کرده است که نه‌تنها صادرکننده فرش‌های ایرانی به آمریکاست بلکه هم‌اکنون فرش‌های دست‌بافت ایرانی را با کیفیت عالی به بیش از 45 کشور جهان صادر می‌کند.
12 میلیون دلار به نام ایران به کام چین
یی لانگ ارزش فرش‌های صادراتی خود را که به نام فرش ایرانی به بازارهای جهان سرازیر کرده است سالانه 12 میلیون دلار آمریکا برآورد کرده و این به معنای آن است که بافندگان چینی فرش که هنر ایرانی را به نام خود در جهان عرضه می‌کنند علاوه بر سوءاستفاده از نام فرش ایران، میلیون‌ها دلار در سال از محل فروش بافته‌های بی‌کیفیت خود درآمد کسب می‌کنند.
مشکل اشباع بازارهای جهان از بافته‌های بی‌کیفیت فرش چین که به نام ایران عرضه می‌شود علاوه بر آنکه نام هنر شناخته شده ایران را خدشه‌دار می‌کند در سال‌های آینده موجب خواهد شد که علاوه بر چین رقبای دیگر ایران همچون هند و پاکستان نیز سهم فرش واقعی ایران در بازارهای جهانی را بربایند.
اگر چه سال گذشته مهارت‌های فرشبافی فارس و کاشان در سازمان بین‌المللی یونسکو به ثبت جهانی رسید و بدین‌ترتیب هنر فرشبافی این دو استان دارای شناسنامه جهانی شد اما مقابله ایران با اقدام شرکت‌های چینی در سوءاستفاده از نام ایران در هنر فرشبافی به‌ویژه در حوزه فرش ابریشم چگونه میسر است؟ این سؤالی است که دکتر امیرحسین چیت‌سازیان رئیس شورای علمی دایره‌المعارف فرش ایران در گفت‌وگو با همشهری به آن پاسخ می‌دهد. به گفته چیت‌سازیان، کارگران چینی که آموزش فرشبافی ایرانی را دیده باشند قادر به تولید فرش به نام ایران هستند.
لطمه بزرگ به هنر- صنعت ایران
رئیس شورای علمی دایره المعارف فرش ایران با اشاره به اینکه اکنون کارخانه‌های چینی در بافت فرش ابریشم از دستگاهی استفاده می‌کنند که به جای گره‌های تک بافندگان قادر است در یک حرکت یک رج از فرش ابریشم را ببافد افزود: استفاده از این دستگاه کار را جلو می‌اندازد و از آنجا که نیروی کار ارزان در چین وجود دارد فرش ابریشم چینی از فرش ایران تا یک‌سوم ارزان‌تر تمام می‌شود. به گفته چیت‌سازیان، رقیب کیفی فرش ایران ترکیه است و چین تنها رقیب ایران در تولید کمی فرش است.
چیت‌سازیان تاکید کرد: درصورتی که تلاش چین برای رسیدن به کیفیت فرش ایران محقق شود صنعت فرش ایران بالاترین لطمه را متحمل می‌شود. وی تولید فرش‌های ابریشم در ایران را فرایند سخت توأم با خواب سرمایه اعلام کرد و گفت: درصورتی که فرش ابریشم چین قادر به ایستادگی در برابر هنر فرشبافی ایران شود فرش ایران در بازار جهانی لطمه جبران‌ناپذیری می‌خورد و حتی ممکن است سرمایه‌گذاران در حوزه این صنعت فرهنگی ایران تغییر شغل بدهند.
راه مقابله ؛ثبت جهانی طرح فرش ایرانی
رئیس شورای علمی دایره‌المعارف فرش ایران در پاسخ به این سؤال همشهری که آیا ادغام مرکز ملی فرش ایران در سازمان میراث فرهنگی موجب مقابله با اقدام چین در سوءاستفاده از نام ایران در هنر فرش است؟ می‌گوید: زمزمه‌های ادغام مرکز ملی فرش در سازمان میراث فرهنگی کشور وجود دارد و باید گفت افرادی که خواستار ادغام مرکز ملی فرش در سازمان میراث فرهنگی هستند باید بدانند که این ادغام ظلم به نام ایران و فرش ایرانی در جهان است که هویت کشور با آن به جهان شناسانده شده است. چیت‌سازیان افزود: مقابله با چین در زمینه صادرات فرش به نام ایران را در همین وضعیت نیز می‌توان انجام داد.
به گفته وی مرکز ملی فرش ایران سال گذشته با دعوت از وزیر دادگستری و مقامات قوه قضاییه موضوع مالکیت معنوی را در دستور کار قرار داد که می‌توان با ثبت جهانی برخی فرش‌های ایرانی و حتی طرح فرش‌های ایرانی نظیر آنچه پیش‌تر در یونسکو به ثبت رسید کشورهای دیگر را ملزم به رعایت مالکیت معنوی کرد.
