در حالی‌که مطابق اعلام پزشکی قانونی، در سال گذشته 8 نفر در حوادث چهارشنبه سوری جان خود را از دست دادند، آمارهای اورژانس نشان می‌دهد بیشترین گروه آسیب‌دیده در حوادث چهارشنبه سوری، گروه سنی ۱۶ تا ۲۳ سال، سپس گروه سنی ۸ تا ۱۵ سال و بعد از آن گروه سنی ۱۶ تا ۱۹ سال قرار دارند.
کارشناسان می‌گویند سوختگی‌های ناشی از بازی با مواد محترقه خطرناک در چهارشنبه‌سوری دارای دو نوع عوارض هستند.
برخی از آنها به عنوان عوارض زودرس مطرح هستند و برخی در درازمدت بر افراد عوارض ایجاد می‌کند. قطع عضو بدن از عوارض زودرس سوختگی‌ها است. عفونت ثانویه در محل زخم ناشی از سوختگی یک عارضه زودرس دیگر است.
آسیب‌های چشم
کوری چشم در صورت اصابت مستقیم ترکش‌های ناشی از انفجار مواد محترقه یکی از مواردی است که زیاد در چهارشنبه سوری دیده می‌شود. میزان کوری‌های ایجاد شده به حدی است که عنوان نابینایی در چهارشنبه سوری را به خود اختصاص داده است.
بر اساس آمار موجود 44 درصد از آسیب‌هایی که در این مراسم وارد می‌شود، در چشم راست، 37 درصد در چشم چپ و 19درصد در هر دو چشم است، که 26 درصد آسیب‌ها به دلیل نارنجک، 51 درصد به دلیل سیگارت و 6 درصد نیز به علت فشفشه اتفاق می‌افتد. همچنین 58 درصد آسیب‌دیدگان مردانی با میانگین سنی 17 سال بوده‌اند.
مراجعه سریع به چشم پزشک در صورت برخورد هر شیئی با چشم می‌تواند شدت ضایعه را کاهش دهد. در موارد خفیف با انجام مراقبت‌های طبی یا انجام اعمال جراحی می‌توان بینایی فرد را به او بازگرداند ولی متاسفانه در موارد شدید چاره‌ای جز تخلیه چشم باقی نمی‌ماند.
بعد از هر گونه آسیب به چشم تنها کاری که باید بکنید آن است که چشم را با یک کاور ، بدون آنکه با خود چشم آسیب دیده تماس داشته باشد بپوشانید و بیمار را سریعاً به یک مرکز چشم‌پزشکی بفرستید.
مراکز تخصصی چشم پزشکی در تهران عبارتند از: بیمارستان فارابی(خیابان کارگر، نبش میدان قزوین)، بیمارستان امام حسین(ع)(خیابان نظام‌آباد)، بیمارستان لبافی نژاد(خیابان پاسداران.)
ضایعات پوستی و ریوی
کارشناسان می‌گویند هیچ ماده شیمیایی غیرخطرناکی وجود ندارد. نیترات پتاسیم، کلرات باریم، ارسنیک، نیترات سالیسیوم و پرکلرات پتاسیم به کار رفته در مواد محترقه و منفجره به علت ترکیب با اکسیژن و کربن همگی به نوعی خطرناک هستند و ممکن است حتی هنگام کار و تهیه، عوارضی را برای کارگران به همراه داشته باشد.
به عنوان مثال مواد شیمیایی با پایه کلروکلرات به لحاظ درجه آتش‌گیری بسیار پایین ناراحتی‌های پوستی - ریوی ایجاد می‌کند؛ حتی در مقیاس بالاتر آثار خونی را بجا می‌گذارند.
دردهای شکمی، سرگیجه، حالت استفراغ و اسهال و در برخی موارد ناراحتی‌های تنفسی پیشرفته از آثار این مواد شیمیایی برای تولید کنندگان است. تماس با ترکیبات نیتراته سبب خوردگی پوست می‌شود.
حساسیت‌های پیشرفته بر روی غشای پوستی و حتی در صورت جذب از راه پوست سوختگی‌های پیشرفته پوست از عوارض ترکیبات نیتراته است. تنفس پودرهای گوگردی هم آثار تنفسی، سرفه‌های شدید و تنگی نفس را در پی دارد.
در صورتیکه مواد شیمیایی با پوست شما برخورد کرد بلافاصله آن را با آب فراوان شستشو دهید و به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
کمک‌های اولیه
پزشکان می‌گویند اگر پس از شنیدن صدای بلند ناهنجار دچار تپش قلب یا وزوزگوش یا کاهش شنوایی و علا‌یمی شبیه این شدید، تنها کاری که باید بکنید این است که در یک فضای آرام استراحت کنید.
در صورتی که علا‌یم بیش از 42ساعت ادامه یافت به پزشک مراجعه کنید. زنان باردار بهتر است در این شب به جز موارد ضروری از منزل خارج نشوند چون شوک ناشی از انفجارهای مواد محترقه باعث سقط جنین می‌شود.
همچنین پزشکان توصیه می‌کنند از جمله راههای به حداقل رساندن جراحات می‌توان به دور کردن بیمار از منبع ایجاد ضایعه، متوقف ساختن روند سوختگی (با لحاف یا پتو یا کت ، با آب، غلطاندن روی زمین) در آوردن تمامی لباس‌ها و محل‌های چسبیده را قیچی کردن، درآوردن تمامی زیور آلات و سرد کردن سریع با آب تمیز در طی 10 تا 15 دقیقه اول اشاره کرد.
هدف از درمان سوختگی به حداقل رساندن ریسک عفونت، التیام بخشیدن هر چه سریع‌تر زخم، حفظ کردن حرکات فیزیکی اعضاء، به حداقل رساندن ناهنجاری‌ها از نظر زیبایی و باز گردانیدن هرچه سریع‌تر نو توانی فیزیکی و روحی و اجتماعی بیمار است.
آماده‌باش اورژانس
رییس اورژانس کشور، گفته است برای ارائه خدمات در چهارشنبه آخر سال، حدود 2 هزار و 25 دستگاه آمبولانس و یک هزار و 231 پایگاه آماده‌باش خواهند بود.
برای امدادرسانی به مصدومان احتمالی شب چهارشنبه سوری، نیروی انتظامی، آتشنشانی، واحدهای امدادی و بیمارستانها هم آمادگی دارند.
اورژانس حدود 9 هزار نفر از پرسنل خود را برای ارائه خدمت آماده کرده و حدود 50 هزار نیروی بیمارستان هم به آنان کمک می‌کنند.
