اگر تا پیش از این نیروهای نظامی یک کشور بودند که نقش تعیین‌کننده در جنگ‌ها داشتند اکنون در هر درگیری سیاسی و نظامی، بعد دیگری هم مطرح می‌شود که دیگر خبری از تسلیحات مرسوم در آن نیست. بیت و بایت، کیبورد و صفحه نمایشگرهای معمولی که خیلی‌ها در محل کار و خانه‌شان دارند تبدیل به سلاح شده‌اند؛ اما هیچ وقت نباید فکر کنید که این درگیری تنها در فضای مجازی باقی می‌ماند و به دنیای واقعی کشیده نمی‌شود.
کارشناسان امنیتی می‌دانند که بازیگران نبرد در فضای مجازی با نشستن پشت کامپیوترهایشان می‌توانند ارتباطات را قطع کنند، نیروگاه‌ها را از کار بیندازند، کنترل ترافیک هوایی را مختل کنند یا حتی کار را به یک جنگ هسته‌ای در جهان بکشانند !
سلاح: کامپیوتر
عمـلیات «سپر امن» در مـرکـز رزمایش‌های بین‌المللی استونی؛در این رزمایش خبری از سلاح و تسلیحات گرانقیمت و سربازان مرسوم با آن آمادگی بدنی مشهورشان نیست. کامپیوترها و سربازان سایبری تنها شرکت‌کنندگان در این عملیات مشترک نیروهای ناتو در چند‌ماه قبل بودند. هدف این رزمایش تمرین مقابله با یک حمله بازسازی‌شده همه جانبه سایبری به شبکه‌های کامپیوتری بود. یکی از تیم‌ها به‌صورت اتفاقی انتخاب شد تا به ۹ تیم دیگر که در سراسر اروپا مستقر شده بودند حمله کند و با استفاده از بدافزارها، هدف حمله یعنی از کارانداختن سیستم‌ها و سرقت اطلاعات پیگیری شود. خیلی تعجب‌برانگیز نیست که ناتو یک مرکز دفاع سایبری خود را در استونی مستقر کرده است. استونی در سال ۲۰۰۷ هدف یکی از بزرگ‌ترین حملات سایبری جهان بود که گفته می‌شود توسط هکرهای روسی صورت گرفت. برداشته شدن یادبود حضور شوروی در جنگ جهانی دوم توسط دولت استونی از تالین پایتخت این کشور، عامل این حمله شناخته می‌شود که باعث شد تعداد بسیار زیادی از وب‌سایت‌‌های دولتی، بانک‌ها و روزنامه‌های استونی برای چندین روز از دسترس خارج شوند. در این حملات هکرهای روسی سرورهای استونی را هدف حملات DDOS قرار دادند؛ عملیاتی که به‌خاطر گستردگی آن بعدها نام «جنگ وب ۱» را به‌خود گرفت.
از دسترس خارج شدن وب‌سایت‌ها و از کار افتادن سرورها با روش‌های مختلف ازجمله ایجاد ترافیک دروغین شاید به‌نظر بعضی‌ها مسئله مهمی نباشداما هر چقدر خدمات عمومی و فعالیت‌های مهم دولتی بیشتر وابسته به شبکه‌های کامپیوتری باشد صدمه این مسئله را بیشتر مشخص می‌کند. شاید جنگ وب ۱ تنها در فضای مجازی باقی بماند اما کارشناسان امنیتی اکنون به خوبی می‌دانند یک حمله حساب شده می‌تواند به‌عنوان نمونه، برق یک منطقه بزرگ را به‌صورت کامل قطع کند؛ قطع برق نه به‌صورت موقت بلکه با از کار انداختن و تخریب ژنراتورهایی که جایگزین کردن آنها ماه‌ها زمان می‌برد. حملات سایبری در کشورهایی که سیستم حمل‌ونقل ریلی آن وابسته به شبکه‌های کامپیوتری است می‌تواند باعث تصادف قطارها و کشته شدن صدها نفر شود. روزنامه لس‌آنجلس تایمز چند وقت قبل در گزارشی اعلام کرد که آمریکا با تمام هزینه‌هایی که برای امنیت سایبری خود کرده در معرض تهدید حملات گسترده قرار دارد که این حملات می‌توانند خط لوله گازهای این کشور را منفجر کنند، باعث برخورد هواپیماها با یکدیگر شوند و حتی هکرها با کنترل شبکه آب و فاضلاب شهری، مواد سمی را وارد آب آشامیدنی این کشور کنند!
در گزارش روزنامه لس‌آنجلس تایمز آمده است که در تأسیسات این کشور اکنون اکثر کارها با استفاده از شبکه‌های کامپیوتری و کلیک از راه دور صورت می‌گیرد. دریچه‌های آب را کارشناسان از طریق کامپیوتر باز و بسته می‌کنند، ریل‌های قطار و دستورهای لازم برای تغییر آنها از همین طریق اعلام می‌شود و توزیع و کنترل برق هم پشت مانیتورها صورت می‌گیرد. دپارتمان امنیت ملی آمریکا برای نشان دادن خطر حملات سایبری بازسازی یک حمله توسط هکرها را برای کارشناسان نمایش داد. هکرها برای حمله به یک نیروگاه تولید برق، با استفاده از بدافزارها کنترل توربین‌ها را در اختیار گرفتند؛ فقط چند ساعت بعد پراکنده شدن دود سیاه در آسمان و انفجار توربین‌های مورد آزمایش همه تماشاگران را در جایشان میخکوب کرده بود. شاید به‌نظر دور از ذهن برسد اما گفته می‌شود در سال ۲۰۰۵ در برزیل با حمله سایبری به شبکه برق این کشور قطع برق به این وسیله صورت گرفته است؛ مسئله‌ای که مقام‌های این کشور برای مخفی کردن ضعف خود در فضای سایبر تلاش کرده‌اند همیشه آن را مخفی نگه دارند. در ۲۱نوامبر سال ۲۰۱۱ هم گزارش‌هایی منتشر شد مبنی‌براینکه هکرها توانسته‌اند با کنترل پمپ‌های آب در شبکه آبرسانی عمومی ایلینویز آنها را از کار بیندازند. این گزارش پس از مدتی نه‌تنها تکذیب نشد بلکه مشخص شد که از مرکز تروریسم و اطلاعات ایلینویز به رسانه‌ها درز کرده است.
ریچاد ای کلارک، مشاور ضد‌تروریسم و امنیت سایبر بیل کلینتون و جورج بوش، روسای جمهور سابق آمریکا در این رابطه می‌گوید: این تهدید را باید جدی تلقی کنید. عاملان حملات سایبری می‌توانند اکنون در یک نقشه حساب شده کنترل ترافیک هوایی را در اختیار بگیرند یا خط لوله گاز را منفجر کنند. نمایندگان کنگره آمریکا هم در گزارشی هشدار داده‌اند که تأسیسات زیرساخت این کشور در بخش‌های مختلف، بانک‌ها، دولت و بخش‌های آموزشی که فعالیت‌های آنها هر روز براساس شبکه‌های کامپیوتری صورت می‌گیرد در معرض تهدید سایبری قرار دارند.شاید هنوز تصورش سخت باشد اما جنگ‌سایبری به‌صورت بالقوه می‌تواند عامل یک درگیری هسته‌ای در جهان شود. جیسون فریتز، کارشناس امنیتی در این رابطه می‌گوید که هکرها می‌توانند با روش‌های مختلف سیستم دفاعی یک کشور را درباره یک حمله هسته‌ای به اشتباه بیندازند. به گفته او مقام‌های دولتی در چنین شرایطی تنها ۱۵دقیقه وقت دارند که درباره واقعی‌بودن این هشدار و نحوه پاسخ به آن تصمیم بگیرند؛ زمانی که بسیار کوتاه است و می‌تواند باعث واکنش با تسلیحات هسته‌ای به این حمله سایبری شود.
عرصه جدید جنگ
تا همین چند سال قبل بدافزارهایی مانند ویروس و کرم به‌نظر خیلی‌ها یک شوخی دردسرساز بود اما امروزه فضای مجازی یک عرصه جدید جنگ است. ویلیام جی لین، معاون وزیر دفاع آمریکا می‌گوید: اکنون فضای مجازی به‌صورت رسمی یک حوزه دیگر جنگ بعد از زمین، دریا، هوا و فضاست که به اندازه آنها مهم و حیاتی به‌حساب می‌آید. روزنامه اکونومیست در سال ۲۰۱۰ به همین‌خاطر فضای سایبر را پنجمین حوزه جنگ در میان کشورهای جهان نامید. همانطور که هر کشوری سربازان خود را برای دفاع از مرزهای زمینی، دریایی و هوایی‌اش آماده‌باش نگه‌می‌دارد اکنون دولت‌های مختلف در تلاش برای دفاع از این حوزه جدید درگیری هستند. در سال ۲۰۰۹ به همین‌خاطر باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا زیرساخت‌های دیجیتال این کشور را «دارایی‌های راهبردی ملی» آمریکا اعلام کرد. بعد از مدت کوتاهی در می سال۲۰۱۰ فرماندهی سایبر وزارت دفاع آمریکا (USCYBERCOM) با ریاست کیث الکساندر، ژنرال چهارستاره ارتش تشکیل شد تا نگرانی‌ها درباره نظامی‌شدن فضای سایبر را بیشتر از گذشته کند. طرح ایجاد فرماندهی جنگ‌های سایبری درواقع به دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش بازمی‌گردد. دولت آمریکا با چالش‌های جدی درباره امنیت سایبری مواجه بوده و اوباما به همین‌خاطر این مسئله را یکی از مهم‌ترین خطرات برای اقتصاد و امنیت ملی آمریکا دانسته است. فرمانده جدید بخش سایبری پنتاگون تنها چند روز پس از آن معرفی شد که نیروی هوایی آمریکا از ماموریت جدید هزاران نفر از نیروهای خود خبر داد. نیروی هوایی آمریکا اعلام کرد که 30هزار نفر از نظامیان خود را از بخش پشتیبانی فنی به خط مقدم جنگ سایبری منتقل کرده است. اتحادیه اروپا برای حملات سایبری، آژانس امنیت اطلاعات و شبکه اروپا (ENISA) را تشکیل داده و دولت انگلیس مرکز عملیات و امنیت سایبر خود را در سازمان مرکزی ارتباطات این کشور راه‌اندازی کرده است.
وزارت دفاع آمریکا چندی پیش به کنگره این کشور اعلام کرد که در حملات سایبری این کشور به‌صورت رسمی از این به بعد نقش مهاجم را خواهد داشت و تنها برای دفاع در برابر حملات دیگر منتظر نخواهد ماند. حمله سایبری به نیروگاه‌های هسته‌ای ایران به وسیله ویروس استاکس‌نت نخستین نمونه از حملات آمریکا به سیستم‌های کامپیوتری یک کشور دیگر بود که تخریب فیزیکی ایجاد کرد؛ حمله‌ای که جنگ سایبری را به عرصه جدیدی برد و کارشناسان آن را با اقدام رؤسای جمهوری پیشین این کشور در دهه 1940در استفاده از بمب اتم یا در دهه 1950با موشک‌های قاره‌پیما مقایسه می‌کنند.
بر خلاف جنگ‌های سنتی که با سروصدا همراه است نبردهای سایبری به‌صورت مداوم و پنهانی ادامه دارد. همین چند وقت پیش بود که بدافزار Flame حسابی سروصدا کرد. این بدافزار را یکی از بزرگ‌ترین حملات سایبری برای جمع‌آوری اطلاعات می‌دانند و گزارش‌ها نشان می‌دهد بخشی از پروژه «بازی‌های المپیک» بوده که برنامه آن از زمان ریاست‌جمهوری جورج بوش آغاز شد و در زمان باراک اوباما ادامه پیدا کرد. جمع‌آوری و به‌دست‌آوردن اطلاعات طبقه‌بندی شده یکی از اهداف حملات سایبری به‌حساب می‌آید که تاکنون بارها اتفاق افتاده است. عملیات خرابکارانه بخش دیگری است که در حملات سایبری مدنظر قرار می‌گیرد. استاکس‌نت مهم‌ترین نمونه عملیات خرابکاری است که توسط دولت آمریکا با همکاری رژیم صهیونیستی انجام شد. کارشناسان امنیتی اما شبکه انتقال برق را به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته به‌صورت جداگانه به‌عنوان یکی از عرصه‌های حملات سایبری مورد تأکید قرار می‌دهند. شرکت‌های امنیتی ازجمله مک‌آفی در طول سال‌های گذشته بارها هشدار داده‌اند که حملات سایبری با حمایت دولتی در جهان به‌شدت در حال گسترش است. به همین‌خاطر است که خیلی‌ها درگیری‌ها در فضای مجازی را جنگ جهانی سوم می‌نامند؛جنگی که با وجود نداشتن تجهیزات مرسوم قبلی می‌تواند امنیت جهان را بسیار بیشتر از گذشته در معرض خطر قرار دهد.
