عوارض و پیامد های سزارین

سزارین در همان روزگار فقط برای موارد خاص تجویز می‌شد که فرد توانایی زایمان طبیعی را نداشته باشد یا اینکه با آن به‌خود یا فرزندش آسیب جدی برسد، اما این روزها پیدا کردن زنی که بخواهد زایمان طبیعی انجام دهد حداقل در شهر‌های بزرگ کار سختی شده است. همه به زن‌هایی که روش طبیعی را انتخاب می‌کنند به دیده قهرمان نگاه می‌کنند؛ انگار که کوه قاف را فتح کرده است. در گفت‌و‌گوی زیر با صفیه عشوری مقدم متخصص بیماری های زنان و زایمان به دلایل انتخاب زایمان طبیعی و سزارین و محاسن و معایب هر یک می‌پردازیم.

• روش سزارین در چه مواردی تجویز می‌شود؟

در مواردی مثل ضربات ناشی از تصادفات و ایست قلبی مادر، بارداری به‌صورت اورژانسی خاتمه داده می‌شود. در مواردی که جان بچه به‌دلیل تناسب نداشتن بین اندازه و لگن مادر در خطر باشد و بدانیم که هر قدر صبر کنیم زایمان پیشرفت نخواهد کرد به بارداری با سزارین پایان خواهیم داد. گاهی اوقات نیز عواملی مانند با سر وارد نشدن جنین به کانال زایمان، جفت سرراهی، کنده شدن زودرس آن و سزارین تکراری، به تقدم سزارین بر زایمان طبیعی منجر خواهد شد.

• سزارین و زایمان طبیعی چه مزایا و عوارضی دارد؟

زایمان یک فرایند عموما همراه با درد است؛ به همین دلیل خیلی‌ها معتقدند که این درد باعث معنوی و مقدس شدن فرایند زایمان و مادرشدن می‌شود. در روایات هم آمده که مادری که در شرایط تحمل درد زایمان است بیش از سایرین دعایش مستجاب می‌شود. گاهی اوقات به‌دلیل ترس از درد گرایش به زایمان طبیعی بسیار کمترمی شود اما چند نکته در آن نهفته است. الان شیوه‌های زایمان بدون درد هم وجود دارد که در هر مرحله از زایمان که درد شروع می‌شود باعث کاهش و حذف درد می‌شود. هزینه‌ای که زایمان طبیعی به فرد، جامعه و سیستم بیمه وارد می‌کند به‌مراتب کمتر از سزارین است.

حضور کارشناس مامایی، در کنار پزشک متخصص زنان برای یک زایمان طبیعی کافی است ولی در زایمان غیرطبیعی علاوه بر این موارد پزشک متخصص بیهوشی و تجهیزات پزشکی بیشتری مورد نیاز است. برخی فکر می‌کنند کسانی که با سزارین به دنیا می‌آیند ضریب هوشی بالاتری دارند ولی هیچ تحقیقی چنین ادعایی را ثابت نکرده است.

به لحاظ طبیعی زایمان بایستی مایع درون ریه نوزاد را در بدو تولد خارج کند، در روش سزارین این خروج مایع از ریه با تأخیر انجام می‌شود در نتیجه میزان اکسیژن درون خون دیرتر به حد مطلوب می‌رسد. کسی که زایمان طبیعی انجام می‌دهد، نسبت به کسی که با سزارین فرزند خود را به دنیا می‌آورد موفقیت بیشتری در شیردهی اولیه به نوزاد دارد.

بازگشت به‌کار و زندگی کسی که زایمان طبیعی کرده است نیز سریع‌تر از دیگری است.کسانی که سزارین انجام نداده باشند درصورتی که نیاز به عمل جراحی در ناحیه تخمدان یا رحمشان به‌دلیل وجود کیست یا هر بیماری دیگر داشته باشند با عارضه کمتر و آسان‌تر چنین جراحی را انجام خواهند داد ولی کسانی که سزارین کرده باشند احتمال آسیب، بسیار بیشتر است.البته زایمان طبیعی عوارضی مانند افتادگی رحم، ناکارآمدی عملکرد عضلات کف لگن و بی‌اختیاری ادرار را در پی دارد.

• به روش‌های کاهش و حذف درد در فرایند زایمان اشاره کردید، چرا این روش‌ها در ایران فراگیر نشده که به واسطه آن زایمان از طریق سزارین با آن همه عوارضی که برشمردید کاهش پیدا کند؟

تکنیک‌های زایمان بدون درد روش‌های هزینه‌بری هستند که عموما بیمه‌ها آنها را پوشش نمی‌دهند؛ ضمن اینکه زایمان از طریق سزارین در حال حاضر انتخاب فرهنگی هم هست. بسیاری از زنان به‌دلیل چشم و هم چشمی تن به سزارین در بیمارستان‌های خصوصی می‌دهند.

آنها فکر می‌کنند که مورد تمسخر اطرافیانشان قرار می‌گیرند اگر شوهرشان پول سزارین در بیمارستان را فراهم نکند و به نوعی کلاس اجتماعی است. ناآگاهی فرهنگی عامل بسیاری از سزارین‌هاست. در این بین باید به نقش مردها نیز اشاره کرد. آنها به دلایل مختلف فردی تمایل ندارند همسرانشان زایمان طبیعی انجام دهند و به عوارضی چون افتادگی رحم دچار شوند.