نگاهی سریع به اوضاع و احوال جایگاه اقتصادی اعضای عدم تعهد خالی از لطف نیست.
همکاری گمرکی ایران باحدود 30کشور عضو جنبش عدم تعهد
جمهوری اسلامی ایران با حدود 30کشور عضو جنبش عدمتعهد، موافقتنامه و یادداشت تفاهم همکاری گمرکی امضا کرده است. بسیاری از موافقتنامههای مزبور در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان، بلاروس، افغانستان، پاکستان، سوریه، قطر، کویت، لبنان، اتیوپی، الجزایر، کنیا، نیجریه، اندونزی، هند، کوبا، اکوادور، ونزوئلا، نیکاراگوئه، فیلیپین، ویتنام، مالزی، یمن، عربستان، عمان، عراق، امارات متحده عربی و اردن ازجمله کشورهایی هستند که با ایران موافقتنامه گمرکی دارند.
بزرگترین اقتصادهای جنبش عدمتعهد
جنبش عدمتعهد از کشورهایی تشکیل شده که در دوران جنگ سرد میان ابرقدرتهای جهانی جای نداشتند و به همینخاطر جای نداشتن اعضای این جنبش میان اقتصادهای بزرگ جهان چندان تعجببرانگیز نیست. با درنظر گرفتن تولید ناخالص داخلی (GDP) کشورهای جهان براساس برابری قدرت خرید در سال2011 که توسط صندوق بینالمللی پول ارائه شده میتوان مشاهده کرد که میان 20اقتصاد بزرگ جهان تنها نام سه کشور عضو جنبش عدمتعهد یعنی هند، اندونزی و ایران به چشم میخورد. البته میان ناظران جنبش عدمتعهد نام اقتصادهای بزرگی مانند چین، برزیل، مکزیک و حتی آرژانتین وجود دارد. همچنین 10کشور از 30اقتصاد بزرگ جهان، عضو جنبش عدمتعهد هستند که مجموع تولید ناخالص داخلی آنها تقریبا برابر تولید ناخالص داخلی چین و حدود یک پنجم مجموع تولید ناخالص داخلی 10اقتصاد بزرگ جهان است.
10اقتصاد بزرگ جنبش عدمتعهد
رتبه اقتصاد در جنبش عدم تعهد | نام کشور | رتبه در اقتصاد جهان | تولید ناخالص داخلی براساس برابری قدرت خرید(میلیارددلار) |
1 | هند | 3 | 4456 |
2 | اندونزی | 15 | 1124 |
3 | ایران | 17 | 990 |
4 | عربستان سعودی | 23 | 682 |
5 | تایلند | 254 | 602 |
6 | آفریقای جنوبی | 25 | 550 |
7 | مصر | 26 | 518 |
8 | پاکستان | 27 | 488 |
9 | کلمبیا | 28 | 471 |
10 | مالزی | 29 | 446 |
تجارت ایران با کشورهای عضو عدمتعهد
کشورهای عضو جنبش عدمتعهد بیش از آنکه در فهرست مبادی کالاهای وارداتی ایران جای گرفته باشند، از جایگاه مناسبتری در فهرست بزرگترین مقاصد کالاهای صادراتی ایران برخوردارند بهطوری که در میان 10کشوری که بیشترین کالا را به ایران صادر میکنند، تنها دو کشور عضو این جنبش هستند، درحالیکه در میان 10کشوری که ایران بیشترین کالا را به آنها صادر میکند، هفت کشور عضو جنبش عدمتعهد محسوب میشوند.
10شریک بزرگ ایران در واردات
(کشورهای عضو جنبش عدمتعهد با * مشخص شده اند)
رتبه | نام کشور | میزان واردات در سال 1390(میلیارد دلار) |
1 | امارات متحده عربی* | 17،4 |
2 | چین | 7،3 |
3 | جمهوری کره | 4،7 |
4 | آلمان | 34 |
5 | ترکیه | 3 |
6 | سوئیس | 2،4 |
7 | فرانسه | 1،7 |
8 | ایتالیا | 1،6 |
9 | ژاپن | 1،3 |
10 | هند* | 1،1 |
10شریک بزرگ ایران در صادرات
(کشورهای عضو جنبش عدمتعهد با * مشخص شده اند)
رتبه | نام کشور |
میزان صادرات در سال 1390(میلیارد ریال) |
1 | چین* | 5،6 |
2 | عراق* | 5،1 |
3 | امارات متحده عربی* | 4،5 |
4 | هند* | 2،7 |
5 | افغانستان* | 2،1 |
6 | ترکیه | 1،4 |
7 | جمهوری کره | 1،3 |
8 | سنگاپور* | 1،3 |
9 | اندونزی* | 1،1 |
10 | پاکستان* | 0،6 |
ذخایر ارزی جنبش عدمتعهد
ذخایر ارزی و طلای کشورهای عضو جنبش عدمتعهد بیش از 2850میلیارد دلار برآورد شده است که بیش از 25درصد ذخایر ارزی جهان را شامل میشود و اگر چین با ذخایر ارزی 3236میلیارد دلاری استثنا شود سهم ذخایر ارزی کشورهای عضو این جنبش از ذخایر جهانی بیش از 35درصد است.
با بررسی آمارهای بینالمللی از ذخایر ارزی و طلای کشورها مشخص میشود که کشورهای آسیایی بیشترین ذخایر ارزی جهان را در اختیار دارند و در این بین چین با ذخیره ارزی و طلای 3236میلیارد دلاری در صدر قرار دارد.
جایگاه کشورهای عدمتعهد در میان تولیدکنندگان نفت
بازار نفت یکی از بازارهایی است که اعضای جنبش عدمتعهد در آن از جایگاه نسبتا قابل توجهی برخوردار هستند چرا که در میان 20تولیدکننده بزرگ نفت در جهان، 11کشور عضو جنبش عدم تعهدبوده و البته در این میان چین، مکزیک و برزیل نیز بهعنوان ناظر جنبش عدمتعهد در میان تولیدکنندگان بزرگ نفت جایگرفتهاند. در سال2011 میلادی 20تولیدکننده بزرگ نفت جهان در مجموع روزانه 78میلیون و 473هزار بشکه نفت تولید کردهاند که سهم اعضای جنبش عدم تعهد از این میزان تولید، 46میلیون و 592بشکه یعنی حدود 60درصد کل تولید 20تولیدکننده بزرگ بوده است.
اعضای جنبش عدمتعهد که در میان 20تولیدکننده بزرگ نفت جهان جای گرفته اند
رتبه از نظر تولید نفت در میان اعضای جنبش عدم تعهد | نام کشور | رتبه در میان 20 تولیدکننده بزرگ نفت جهان براساس آخرین داده های سالانه موجود | میزان تولید(بشکه در روز) |
1 | عربستان سعودی | 1 | 15540000 |
2 | ایران | 4 | 4172000 |
3 | اماراتمتحدهعربی | 8 | 2798000 |
4 | کویت | 10 | 2494000 |
5 | ونزوئلا | 11 | 2472000 |
6 | عراق | 12 | 2399000 |
7 | نیجریه | 14 | 2211000 |
8 | لیبی | 15 | 2210000 |
9 | الجزایر | 16 | 2125000 |
10 | آنگولا | 17 | 1948000 |
11 | اندونزی | 20 | 1423000 |