چند سالی است که وزیر و مسئولان ارشد وزارت آموزش و پرورش اعلام میکنند «سرانه مدارس نسبت به سال گذشته 15درصد افزایش یافت» ولی هیچگاه به صراحت اعلام نمیکنند که سرانه مدارس چه مبلغی بوده که به آن 15درصد اضافه شده و برای مثال سرانه هر دانشآموز در سال تحصیلی 92-91چه مبلغی تعیین شده است.
البته در این چند سال که وعده افزایش 15درصدی سرانه مدارس اعلام میشود، مدیران مدارس دولتی عادی برای تأمین هزینههای واحدهای آموزشی با مشکلات فراوانی روبهرو هستند، این مدارس با بودجه دولتی اداره میشوند و مدیران با سرانه ناچیز دولت و افزایش روزافزون هزینهها، بهویژه حاملهای انرژی پاسخگوی حداقل هزینههای مدرسه نیستند.
از طرفی همان سرانه ناچیز نیز معمولاً با تأخیر پرداخت میشود و به همین دلیل مدیران مدارس دولتی عادی ناچار در طول سال تحصیلی به بهانهها و مناسبتهای مختلف دست به دامان مادران و پدران دانشآموزان میشوند تا بلکه چرخ مدارس را بچرخانند. وزیر آموزش و پرورش اخیراً بازهم از افزایش 15درصدی سرانه دانشآموزی نسبت به سال گذشته خبر داده و اینکه سیستم توزیع سرانه تغییر میکند، البته وی سال 90هم در اینباره اظهار کرد:
«سرانه دانشآموزی برای سال تحصیلی آینده(91-90) افزایش مییابد و باید مدارس سراسر کشور تقسیمبندی شوند و باتوجه به نیاز مدارس، به آنها کمک کنیم. » وزیر آموزش و پرورش تیرماه 90نیز اعلام کرد: «براساس طرح جدید ساماندهی سرانهها، فهرست همه مدارس تهیه و مدارس درجهبندی میشوند تا برحسب نوع مدرسه(شاهد، هیأت امنایی، عادی و استعدادهای درخشان)، منطقه جغرافیایی و میزان مساعدتها، میزان سرانه آنها تعیین شود.» وی با بیان اینکه سرانه مدارس از مباحثی است که تاکنون تعریف نشده است، افزود: در ساماندهی سرانه مدارس به مدارسی که از مشارکتهای مردمی بالایی برخوردارند نباید همان سرانهای پرداخت شود که به مدرسهای که هیچ برخورداری از مشارکت مردمی ندارد ، چرا که واریز سرانه یکسان بهحساب همه مدارس ظلم است.
مدارس، تنها نظارهگر هستند
مدیر یکی از مدارس تهران درباره افزایش سرانه مدارس به همشهری گفت: ما حدود 250دانشآموز داریم که سال گذشته یک میلیون و 500هزار تومان سرانه دادند که اگر به تعداد دانشآموزان تقسیم کنیم به ازای هر نفر شش هزار تومان میشود.
بازهم مدارس نظارهگر هستند
سخنان مدیران مدارس درباره سرانه یادآور پاسخ وزیر آموزش و پرورش به پرسش همشهری در فروردینماه 90درباره اینکه «چه برنامهای برای سرانه مدارس دارید» است، که گفت: «بایدبودجه مدارس مستقیماً بهحساب آنها واریز شود و اگر همه کارها براساس مدرسه تعریف شود، اعتبار مدارس افزایش مییابد. » وی اظهار کرد:« اکنون ما در وزارتخانه بهجای مدارس همایش و اردو برگزار میکنیم و همه پولها را در سطح وزارتخانه و اداره کل تعریف و هزینه میکنیم و مدارس تنها از راه دور نظارهگر ما هستند.»
سرانه چقدر است؟
تیرماه 89 خبرگزاری پانا به نقل از وزیر آموزش و پرورش نوشت که سرانه 25هزار تومانی دانشآموزان بهحساب مدارس واریز میشود ولی مهرماه همان سال حاجیبابایی از واریز 18هزار تومان سرانه به ازای هر دانشآموز خبر داد. اردیبهشتماه 89نیز وزیر آموزش و پرورش گفت که سرانه دانشآموزان امسال افزایش پیدا میکند. وی اسفندماه 88نیز اعلام کرد که از سوی مجلس 30میلیارد تومان به سرانه دانشآموزی اضافه شده است. به هر روی هنوز هم بهطور شفاف معلوم نیست که سرانه به ازای هر دانشآموز چه مبلغی است.