معترضان به کمکاری بنیامین نتانیاهو نخستوزیر در حل مشکل مسکن انتقاد دارند. به زعم آنان، وی به اندازهای سرگرم مسائل امنیتی شده که از پرداختن به مسائل اقتصادی غافل مانده است. بسیاری از آنان در پارکها چادر زدند و ماهها در آنجا ماندند تا صدای اعتراض خود را به گوش همگان برسانند. رشد نارضایتی و گسترش اعتراضها در سال گذشته همزمان با بحبوحه انقلاب در کشورهای عربی خاورمیانه و شکلگیری جنبش اشغال والاستریت در آمریکا بود. شمار کثیر معترضان باعث بهت حکام تلآویو شد که تصور میکردند اعتراضهای مردمی محدود به کشورهای عربی است.
امسال نیز معترضان با آغاز تابستان کوشیدند در مرکز تلآویو چادر بزنند اما شهرداری به بهانه وضعیت غیربهداشتی چادرها و ایجاد مزاحمت برای شهروندان به معترضان اجازه عرض اندام نداد. تحلیلگران براین باورند که دولت نتانیاهو تعمداً کاری کرد که از تکرار بهاصطلاح انقلاب چادر سال گذشته جلوگیری کند اما این محدودیت مانع از آن نشد که اعتراضها بروز نکند. طی ماههای اخیر معترضان بارها خیابانها و بزرگراههای شهرهای عمده را بند آوردهاند و گاه وارد دفتر برخی بانکها شده و شیشه آنها را شکستهاند.
اعتراض با خودسوزی
اما چند هزار نفر معترضی که روز 25تیرماه در بلوار اصلی تلآویو گرد آمده بودند تا سالگرد شروع جنبش اعتراضی خود را پاس بدارند، شاهد واقعهای بودند که به نقطه عطفی در موج اعتراضها در فلسطیناشغالی بدل شده است. یک مرد 57ساله به اسم موشهسیلمان از اهالی حیفا ابتدا نامهای کوتاه را که در آن وضعیت نابسامان اقتصادی خود را شرح داده بود، در میان رهگذران و دیگر معترضان توزیع کرد و سپس در میان بهت همگان خود را به آتش کشید. وی دچار بیش از 90درصد سوختگی شد و پس از چند روز در بیمارستان فوت کرد. وی که کهنهسرباز و مجروح جنگهای رژیم صهیونیستی بود، در این نامه، دولت را متهم به سرقت از خود کرده بود. پخش تصاویر این واقعه دلخراش موجی از سرخوردگی و خشم نسبت به دولت نتانیاهو ایجاد کرد، بهطوری که وی به وزیر مسکن دستور داد درباره بیتوجهی مقامات مسئول به وضعیتسیلمان تحقیق کند.سیلمان مشخصاً نتانیاهو را مسبب ایجاد وضعیتی میدانست که در آن پول از جیب فقرا به جیب اغنیا منتقل میشود.
بسیاری افراد موشهسیلمان را با محمد بوعزیزی دستفروش تونسی مقایسه کردند که با خودسوزی خود در دیماه 1389، نقطه آغاز خیزشهای مردمی در تونس و سپس چند کشور عربی دیگر شد. اما تصور اینکه مردی از شدت فلاکت خود را بسوزاند، به قدری برای مردم و حتی دولت بیگانه است که بهنظر میرسد نمیدانند چگونه واکنش نشان دهند. به همین علت بود که شلی یاچیموویچ رهبر حزب کارگر هشدار داد خودسوزی به شکلی پذیرفتهشده از اعتراض تبدیل میشود. خودسوزی سیلمان پایان ماجرا نبود. یک روز پس از تشییع جنازه وی، یکی دیگر از کهنهسربازان زخمی بهنام اکیوا مافایی 45ساله خودش را در شهر یهود به آتش کشید. وی که با صندلی چرخدار تردد میکرد، به اطرافیان خود گفته بود دیگر نمیتواند کاغذبازی اداره رفاه را تحمل کند. وی نیز چند روز بعد در بیمارستان فوت کرد.
سومین مورد خودسوزی روز هفت مرداد رخ داد و در جریان آن یک مرد 48ساله خود را در بیمارستانی در شهر پردسیه به آتش کشید. وی که دچار 60درصد سوختگی شده بود، به بیمارستانی در شهر تلهاشومر منتقل شد و توانست جان سالم به در ببرد و بالاخره چهارمین مورد خودسوزی مربوط به یک زن مسن 70ساله بود که روز 18مرداد، تن خود را به آتش سپرد. گزارشها نیز حاکی از آن است که وی از این حادثه جان سالم به در برده اما با سوختگیهای عمیق همچنان در بیمارستان بهسر میبرد.
خودسوزی بهدلیل مشکلات اقتصادی
مشکلات اقتصادی رژیم صهیونیستی و اعتراض به وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی چیز تازهای نیست اما شکاف فزاینده بین فقرا و اغنیا بر اثر سیاستهای دولت نتانیاهو در سالهای اخیر ابعاد گستردهای بهخود گرفته است. گروهی از کارشناسان خاطرنشان میکنند بحران اقتصادی در غرب از جمله علل اصلی مشکلات اقتصادی رژیم صهیونیستی است که برای بقا اتکای زیادی به کمکهای گوناگون آمریکا و اروپا دارد. اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری این رژیم است که حجم مبادلات تجاری با آن در سال2011 به حدود 30میلیارد یورو رسید.
شاخصهای اقتصادی تصویر امیدوارکنندهای از این جامعه بهدست نمیدهد. تا پایان سال2010، میزان بدهی خارجی رژیم صهیونیستی حدود 89میلیارد دلار بود که به حدود 43درصد تولید ناخالص داخلی آن بالغ میشد. به علاوه، برخی آمارها حاکی از آن است که 20درصد مردم و 33درصد کودکان زیر خط فقر زندگی میکنند. در سال2007، حدود 326مورد خودکشی در فلسطین اشغالی ثبتشده که این رقم در سال 2009، به 404مورد افزایش یافت. بیشترین تعداد خودکشیها در شهرهای کمدرآمد بتیام و عسقلان رخ داده است.
مؤسسههای کمککننده به افراد دچار مشکلات روانی از افزایش شدید تماسهای افراد برای دریافت کمک خبر میدهند. به علاوه، مقامات این رژیم قصد دارند از سال آینده برنامه ملی مبارزه با خودکشی راهاندازی کنند تا از افزایش آمار خودکشی جلوگیری کنند. نابرابریهای اجتماعی نیز تأثیر قابل توجهی بر این پدیده دارد. آمار نشان میدهد مهاجران اتیوپیایی بیش از سه برابر دیگر ساکنان فلسطین اشغالی دست بهخودکشی میزنند.
هزینههای سنگین نظامی
چند هفته پیش، مطبوعات رژیم صهیونیستی گزارش دادند که نتانیاهو برای جلوگیری از عمیقتر شدن مشکلات اقتصادی دولت خود، خواستار افزایش مالیات و کاهش بودجه شده است. شماری از تحلیلگران بر این اعتقادند که تلآویو هر روز از رهگذر مبالغ سرسامآوری که صرف مصارف نظامی و خرید جنگافزارهای پیشرفته میکند، هر چه بیشتر در گرداب فقر و بدهی خارجی فرو میرود.
آمار مؤسسه تحقیقات بینالمللی صلح استکهلم حاکی از آن است که رژیم صهیونیستی از نظر مصارف نظامی در رتبه هجدهم جهان قرار دارد. تلآویو ازجمله دولت های متحد آمریکاست که بهطور منظم از واشنگتن کمک دریافت میکند. حجم کمک منظم سالانه آمریکا به آن به بیش از سه میلیارد دلار میرسد و این جدا از طرحهای گاهو بیگاهی است که هر از چندی در کنگره آمریکا به تصویب میرسد و تلآویو را از خوان کمکهای آمریکا بهرهمند میکند.
برخی از ناظران معتقدند با توجه به آنکه تنگناهای امنیتی رژیم صهیونیستی علامتی از کاهش نشان نمیدهد، مشکلات اقتصادی و اجتماعی رژیم صهیونیستی در سالهای پیش رو همچنان رو به افزایش خواهد بود. به علاوه ترکیب ناهمگون جمعیتی احتمال عمیقتر شدن شکافهای موجود را افزایش میدهد. بنابراین، بهنظر میرسد دردسرهای دولت نتانیاهو به این زودی به پایان نرسد.