انتظار میرود رهبران و مدیران شهری همزمان با آیندهنگری، تفکر خلاقانه و برنامهریزی برای پاسخگویی به نیازهای شدیدا فزاینده شهروندان و تأمین زیرساختها، خدمات و تسهیلات مورد نیاز شهرهایشان، در عرصههای محلی، ملی، منطقهای و بینالمللی نیز با هدف تأمین منافع شهروندان و شهرهایشان و تحقق پیشرفت، صلح و توسعه پایدار جهانی، تلاش کنند.از شرایط پیچیده کنونی جهان چنین برداشت میشود که دیگر رهبران سیاسی و مدیران ملی به تنهایی قادر به حلوفصل موضوعات و چالشهای فزاینده جهانی مانند رفع گرسنگی، ایجاد امنیت و تأمین عدالت پایدار و برآورده ساختن نیازهای شهروندان نیستند.
در دنیای امروزی اکثریت جمعیت جهان در شهرها ساکن شدهاند و لذا میبایست برنامهریزی برای شهرها و مدیریت شایسته آنها با تکیه بر توانمندیهای شهروندان، محور اصلی توسعه هماهنگ ملی و جهانی شود. بهرهبرداری مناسب از داراییها و فرصتهای بینالمللی، نیازمند حضور و تبادل تجارب و همکاری خوب میان کلانشهرهای مهم و باهویت جهان است.در این مسیر برگزاری نشستهای بینالمللی که از سوی نهادها و سازمانهای تخصصی مانند برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (UN-HABITAT)، سازمان شهرهای متحد و حکومتهای محلی (UCLG)، سازمان کلانشهرهای مهم جهان(METROPOLIS)، سازمان پایتختها و شهرهای اسلامی(OICC) و مجمع شهرداران آسیایی(AMF) که به ابتکار مدیریت شهری تهران تاسیس شده است، میتواند در افزایش نسبی کیفیت حکمرانی محلی و مدیریت شهری تأثیرگذار باشد.
همچنین نهادهای یاد شده مسائل و موضوعات مهم بینالمللی مانند تغییرات اقلیمی، پویایی اقتصاد جهانی، تقویت نهادهای کارآمد، ارتقای بهرهوری نهادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین استحکامبخشی به سیستمهای مدیریت فراگیر و عدالتمحور و سیاستگذاری، برنامهریزی و ارائه خدمات شهری و تأمین نیازهای اساسی شهروندان را فراهم کند. در دهه اول قرن حاضر، شاهد آغاز بزرگترین حرکتها و نهضتهای شهری در زمینههای مختلف برای خدمترسانی سریع و با برنامه به شهروندان، متناسب با شئونات و شخصیت مردم هستیم و به هیچوجه نمیتوان بهراحتی از کنار این مسئله مهم عبور کرده یا آن را به فراموشی سپرد چرا که جهان به لحاظ مدیریت و حکمرانیهای محلی و شهری، تجارب و تغییرات گسترده و اساسی را برای تحرکبخشی و پویاسازی دولتها و پارلمانهای محلی و ملی، تجربه میکند و عقبنشینی و یا به تأخیرانداختن چنین امر مهمی، گناهی نابخشودنی است و بدون تردید مورد بازخواست آیندگان قرار خواهد گرفت. با درک چنین زمینهای، بهنظر میرسد ما بسیار بیشتر از گذشته نیازمند همفکری و تعامل دیدگاهها، اطلاعات و تجارب میان شهرها و مدیریتهای شهری جهان باشیم. برای اینکه بتوانیم بهطور همزمان در دو جبهه پاسخگویی به نیازها و دغدغههای محلی شهرها و شهروندان خود و نیز نگرانیها و انتظارات جهانی فزاینده، فعالیت و تلاش اثربخشی داشته باشیم، باید بیش از گذشته دیدگاهها، سیاستها، استراتژیها و روشهای نوین و خلاقانه مدیریتی را بهکار بندیم.چگونه میشود بدون اشتراک مساعی و همفکری و همکاری مدیران شهری در عرصههای محلی، ملی، منطقهای و جهانی شاهد غلبه بر چالشهای جهان امروز باشیم؟
تحرک و نقشآفرینی مدیران و رهبران محلی و شهری در عرصه بینالمللی نهتنها یک ضرورت بلکه یک خواسته و انتظار از سوی دولتها بهعنوان بازیگران اصلی عرصه بینالملل و نیز شهروندان جهان است.در چنین فضایی، ششمین مجمع جهانی شهرها که طی روزهای اخیر در شهر ناپل ایتالیا برگزار شد، موضوع آینده شهرها را مدنظر قرار داده بود؛ آیندهای که در هالهای از ابهامها، بیمها و البته امیدها، احاطه شده است. رهبران سیاسی، مدیران محلی و شهری، مقامات دولتی، اندیشمندان و متخصصان زیادی که بالغ بر 15هزار نفر برآورد میشد، از اقصی نقاط جهان، گرد هم آمده و نشستها و هماندیشی متعددی را شکل دادند. تجارب و دستاوردهای فراوانی از مدیریتهای شهری جهان به نمایش درآمد و به همگان عرضه شد. این گردهمایی بزرگ بینالمللی، فرصتهای مغتنمی را برای کسب دانش و تجارب جهانی، ارائه تصویر شفاف و واقعی از کشورها، جوامع و شهرهای جهان، آشنایی با آخرین یافتهها، دستاوردها، دیدگاهها و روندهای جهانی و توسعه دوستیها، ارتباطات و همکاریهافراهم کرد.
مدیریت شهری تهران نیز با برنامهای منسجم و مؤثر، حضور خوبی در این رویداد مهم شهری داشت که با حمایت و همراهی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا همراه بود. مدیریت شهری تهران، ضمن حضور در نشستهای افتتاحیه و رسمی اجلاس، سخنرانی تأثیرگذاری را در زمینه آینده شهری در چارچوب همکاریهای بینالمللی و بهرهگیری از ظرفیتها و تکیه بر مزیتهای نسبی بومی و جهانی و مشارکت شهروندان، در میز گرد تخصصی شهرداران ارائه کرد. در این نشست علاوه بر کارشناسان و متخصصان شهری، بیش از یکصد شهردار و مقام مهم محلی و شهری شرکت کرده بودند.
حضور قوی مدیریت شهری تهران در اجلاس، با اعلام تقدیر و تشکر ویژه قائممقامدبیرکل و رئیس برنامه اسکان بشر ملل متحد، در برنامه اصلی و نشست افتتاحیه اجلاس همراه بود.همچنین مدیریت شهری تهران در گفتوگوی چالشی و ویژهای با عنوان عدالت و پیشرفت در شهرها شرکت کرد که طرح دیدگاهها و تجارب تهران با استقبال گسترده شرکتکنندگان روبهرو شد و در جمع بندی و نتیجهگیری نشست نیز به این دیدگاهها و تجارب تأکید شد. بخش مهم و مؤثر دیگری از حضور تهران در این عرصه بینالمللی، غرفه شهرداری تهران در نمایشگاه اجلاس بود. طراحی خوب و محتوای غنی این غرفه که شامل معرفی ابعاد متنوع کلانشهرتهران و ارائهای از بهترین تجارب و پروژههای مدیریت شهری بود، همراه با برگزاری رویدادهای جانبی مربوط به روابط بینالمللی و همکاری با سازمانهای تخصصی مانند برنامه اسکان بشر، علاقهمندان زیادی را بهخود جذب کرده بود؛ علاقهمندانی که طیف گستردهای از وزرای مسکن و شهرسازی، محیطزیست، امور شهری، شهرداران و دیگر مقامات شهری و محلی و نیز کارشناسان و متخصصان مدیریت شهری از سراسر جهان را شامل میشد.
با توجه به عدمحضور وزارتخانه یا سازمان دولتی خاصی از کشورمان در نمایشگاه، غرفه شهرداری تهران به خوبی توانست این خلأ را پر کرده و نماینده شایستهای از جمهوری اسلامی ایران در این گردهمایی مهم بینالمللی باشد. معرفی تجارب و دستاوردهای برتر مدیریت شهری تهران که بیش از این نیز مورد توجه مجامع و نهادهای بینالمللی قرار گرفته بود، با استقبال بسیار خوبی همراه شد.امضای تفاهمنامه همکاری شهرداری تهران با مرکز اسکان بشر با هدف توسعه دانش و افزایش نوآوری در مدیریت کلانشهری و ظرفیتسازی برای پیشرفت و شکوفایی تهران، در شرایط کنونی، دستاورد مهم دیگری بود که علاوه بر نشاندادن موقعیت تثبیت شده و با اهمیت کشورمان، حاکی از علاقهمندی نهادهای وابسته به سازمان ملل با مدیریت شهری تهران بود و میتواند به نوبهخود، نتایج و دستاوردهای متوالی خوبی را در حوزههای مختلف مدیریت شهری به ارمغان آورده و در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و توانمندیهای مدیریت شهری تهران مؤثر باشد.امیدوارم با تداوم اینگونه تلاشهای مدیریت شهری در تهران بهعنوان قلب تپنده و پایتخت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، شاهد شکوفایی و بالندگی بیشتر این شهر و شهروندان سزاوار آن در سطح جهان باشیم.
*نایب رئیس شورای اسلامی شهر تهران