در چند سال اخیر مسئولانی که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم با سلامت و بهداشت دانشآموزان سروکار دارندگاهی به این مهم میپردازند ولی این صحبتها یا صرفا در مرحله حرف باقی میمانند و یا اگر بهصورت دستورالعمل و آییننامه در میآیند، ضمانت اجرایی ندارند چرا که نظارت دقیقی بر نحوه اجرای صحیح آنها صورت نمیگیرد. به گفته دانشآموزان، با وجود مربی بهداشت، مواد غذاییای همچون پفک، چیپس، ساندویچ سوسیس و کالباس و مواد خوراکی تاریخ گذشته در بوفه مدارس عرضه میشود.
زینب سعیدیان، کارشناس و دبیر بهداشت در استان گیلان، ضمن تأیید این موضوع، میگوید: مربیان بهداشت همیشه معترض این مشکل هستند ولی چون تمام مدارس مربیان بهداشت تمام وقت ندارند و نظارتی هم که از سوی سازمان آموزش پرورش انجام میشود دقیق نیست ، امکان توزیع برخی مواد غذایی نامناسب در بوفه وجود دارد. همچنین برخی مدیران مدارس که به هر دلیلی (ازجمله سود حاصل از فروش این مواد غذایی غیرمجاز) حاضر نیستند آییننامههای ابلاغ شده از سوی وزارت آموزش و پرورش در مورد پایگاههای تغذیه و سلامت (بوفه) مدرسه را رعایت و اجرا کنند و یا آن را دور میزنند،برای همین امکان عرضه مواد غذایی غیرمجاز در بوفه مدارس افزایش مییابد.
جالب اینجاست که خود مسئولان ذیربط نیز دستورالعملهای متفاوتی ارائه میکنند؛ بهعنوان مثال مهناز تسلیمی، رئیس گروه سلامت وزارت آموزش و پرورش در توضیح آییننامه پایگاه تغذیه سالم (بوفههای مدارس) که در قالب کتاب تدوین و در اختیار تمام مدارس گذاشته شده است در نیمهدوم سال90 ضمن اشاره به ممنوعیت عرضه ساندویچ سوسیس و کالباس در آییننامه، گفته بود که در بحث فروش سوسیس و کالباس در بوفههای مدارس، اگر این مواد غذایی بهداشتی و از مواد مرغوب تهیه شده باشد، فروش آن مشکلی نخواهد داشت. این در حالی است که تمامی کارشناسان و متخصصان تغذیه، خوردن سوسیس و کالباس را مضر دانسته و بهشدت آن را بهویژه برای کودکان و نوجوانان که در حال رشد هستند منع میکنند. آنها سوسیس و کالباس را بهدلیل طعمدهندهها و افزودنیها و نگهدارندههایی که سلامت انسان را مورد تهدید قرار میدهند غیرمجاز میدانند. زینب سعیدیان در اینباره میگوید: در بعضی مدارس روزهایی که مربی بهداشت در مدرسه نیست با مجوز مدیر مواد غذایی غیرمجاز عرضه میشود. وی میافزاید: متأسفانه اکثر بوفههای مدارس قفسهبندی مناسبی ندارند و فاقد یخچال و دیگر وسایل و ملزومات بهداشتی هستند و در بسیاری از این بوفههای غیربهداشتی، مواد غذاییای که عرضه میشود نهتنها ارزش غذایی ندارد بلکه غیرمجاز و مضر برای سلامت دانشآموزان است که گاه متأسفانه اعتراض مربیان بهداشت نادیده گرفته میشود.
وی ادامه میدهد: هنوز هم مواد غذایی و خوراکی غیرمجاز شامل چیپس، پفک، اسمارتیز و شکلاتهای رنگی، نوشابه، پیراشکی، یخمک، ترشک و لواشک، ساندیس، سوسیس و کالباس که اکثرا در بستههای شکیل و زیبا و گولزننده عرضه میشوند بسیار مورد علاقه و مصرف دانشآموزان هستند درصورتی که بیشتر مواد غذایی مفید و سالم مثل شیر، دوغ و خشکبار نظیر توتخشک، انجیرخشک، بادام، نخود و کشمش، پسته، خرما و...، میوه، ساندویچ نانوپنیر و سبزی یا نان و پنیر و گردو در بستههایی بسیار معمولی و بدون نام و نشان بهداشتی که دانشآموزان را ترغیب به خریدشان نمیکند عرضه میشوند که در بسیاری از موارد همین بستههای معمولی هم در بوفهها یافت نمیشوند. در آییننامه عرضه میوه در بوفه تأکید شده که متأسفانه جزو اقلامی است که در بوفه مدارس اصلا دیده نمیشود. به بیان متخصصان، با توجه به اینکه کودکان و نوجوانان در حال رشد بوده و بسیار آسیبپذیر هستند بنابراین نیازهای تغذیهایشان باید مورد توجه قرار گیرد و چنانچه برنامهای دقیق و لازمالاجرا به مدارس ارائه میشود، باید ضمانت اجرایی داشته باشد و بودجه لازم در اختیار قرار گیرد، در غیر این صورت مجبور خواهیم شد در آینده چندین برابر این هزینه را صرف درمان مخاطرات بهداشتی حاصل از این بیتوجهی کنیم.