در دو روز گذشته تصاویر فعالیتهای عجیب و نادرست مرمتی در این کاخ تاریخی منتشر شده است. کاخ گلستان تهران که حتی پایگاه اینترنتی این مجموعه تاریخی در معرفیاش آورده است که سابقه تاریخی ارگ سلطنتی آن به روزگار صفویه بازمیگردد از مدتها پیش دچار تغییرات ناهمخوان با این کاخ تاریخی شده است. براساس گزارشهایی که در روزهای اخیر در خبرگزاری میراث فرهنگی نیز منتشر شده است اقدامات مرمتی شتابزده در این کاخ تاریخی منجر به درهم ریختگی بصری و حتی ایجاد تغییرات در بخشهایی از کاخ تاریخی که زمانی محل زندگی شاهان قاجار در پایتخت بود، شده است.
نقشهای ناهمخوان
چندماه پیش، پیشتر از آنکه اعلام شود کارشناسان یونسکو برای بازدید از کاخ گلستان بهمنظور بررسی ثبت جهانی گلستان به این کاخ تاریخی میآیند خبرهایی از جاگذاری ناهمخوان برخی کاشیهای تعویض شده در پروسه مرمت کاشیهای کاخ گلستان در دیوارهای این کاخ تاریخی منتشر شد. تصاویر جدید منتشر شده از وضعیت کاخ گلستان در خبرگزاری میراث فرهنگی، بیانگر آن است که این کاخ تاریخی در پروسه مرمتی دچار آسیب شده است. براساس این گزارش، بیشتر عمارتهای کاخ گلستان تعطیل شدهاند و در هر گوشه این کاخ تپهای از خاک و سیمان انباشته شده است. بهنظر میرسد اقدامات مرمتیای که میبایست طی 30سال گذشته برای این مجموعه کاخ موزه قاجاری کشور انجام میشد با شتاب زیادی در همین چندماه اخیر که کاخ گلستان نامزد ثبت در فهرست جهانی یونسکو شده در حال انجام است. گزارش منتشر شده از وضعیت کاخ گلستان تاکید کرده است که مرمتهای این کاخ بهگونهای شوکبرانگیز در حال انجام است. تصاویر منتشر شده از این مجموعه تاریخی نیز نشان میدهد که کاشیهای تاریخی مجموعه با کاشیهای جدید رنگ شده که همخوانیای با رنگهای کاشیهای تاریخی ندارند جا به جا شدهاند.
پنجرههای کور شده با دیوار آجری
از سوی دیگر بهمنظور مرمت پنجرههای دیوار عمارت چسبیده به خلوت کریمخانی، از داخل مجموعه، پشت پنجرهها را تیغههای آجری کشیدهاند و حتی چارچوبهای ناهمخوان با سایر چارچوبهای این بنا، بر این بخش از عمارت تاریخی کاخ گلستان کار گذاشته شده است. گزارشهای اخیر منتشر شده از وضعیت مرمتی کاخ گلستان نشان میدهد که سرعت مرمت این مجموعه تاریخی کشور چنان بالاست که غیرکارشناسی بودن مرمتها به وضوح مشخص است.
نصب آسانسور در عمارت دو طبقه
در خبری که پیشتر نیز در روزنامه همشهری منتشر شده بود وسط عمارت خوابگاه مجموعه گلستان که ساختمان اداری این کاخ را تشکیل میدهد و جزو بخشهای الحاقی به این مجموعه است سوراخی برای نصب یک آسانسور از چهارماه پیش ایجاد شده که هنوز هم در مجموعه وجود دارد.
مرمت آیینهکاریها و کاشیکاریهای باارزش، برداشتن دیوارهای کاذب، محوطهسازی، رنگآمیزی چراغهای برق، رنگآمیزی نردههای بیرونی کاخ، تعبیه هواکش، برطرف کردن رطوبت، رسیدگی به ترکها، بهسازی ایوان و... نیز براساس گزارشها ازجمله فعالیتهای مرمتی در حال انجام در کاخ گلستان است. پروسه مرمت ناگهانی کاخ گلستان در حالی شروع شده است که بهنظر میرسد این پروسه چندان با نظارت دقیق کارشناسان مرمت انجام نمیشود.
آنها که پاسخ نمیدهند
گزارشها نشان میدهد که مسئولان کاخ گلستان حاضر به گفتوگو درخصوص وضعیت جدید ایجاد شده برای این کاخ نیستند. این درحالی است که به نوشته خبرگزاری میراث فرهنگی حتی کارشناسان ناظر بر پروژه مرمت در کاخ گلستان نیز معرفی نمیشوند. براساس خبرهای منتشرشده حتی کارشناسان میراث فرهنگی نیز اعلام کردهاند که بهدلیل محدودیتهای ایجادشده از سوی روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی قادر به اظهارنظر درخصوص وضعیت نامناسب مرمتهای در حال انجام در کاخ گلستان تهران نیستند.
کاخ گلستان تهران که اکنون از آن به عنوان بخش مهمی از خاطره فرهنگی و حافظه تاریخی پایتخت یاد می شود و روایت کننده چند دوره از تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور است در حالی درگیر پروسه مرمت شتاب زده شده است که مسئولان این مجموعه تاریخی خود تاکنون حاضر به پاسخگویی درخصوص مرمت های غیرکارشناسی در این کاخ به ویژه در فضای بصری این مجموعه تاریخی ارزشمند نشده اند.