به گزارش لایو ساینس دانشمندان نقشههای با وضوح بالا از فعالیت ژنتیکی در مغزهای انسان بزرگسال را بر اساس بررسی بافتهای سالم از به دست آمده مغز دو مرد و نیز یک نیمکره مغزی یک مرد هنگام مرگ آنان تهیه کردهاند.
این پژوهشگران دادههایشان به رایگان به صورت آنلاین در اختیار قرار دادهاند تا به بررسیها درباره کارکرد طبیعی و غیرطبیعی مغز انسان کمک کنند.
اد لاین، متخصص علوم اعصاب در موسسه علوم مغزی آلن در سیاتل آمریکا، یکی از این پژوهشگرانف در این باره گفت: "این دادهها به خودی خود همه پاسخها درباره درک چگونگی کارکرد مغز یا زمینههای ژنتیکی بیماریها را دربرندارند. اما ما امیدوارم این کار مشوق پژوهشها بر روی مغز انسان برای درک شیمی و ترکیب سلولی پیچیده مغز، شناخت اختلالات کارکرد مغز در بیماریها و چگونگی طراحی و آزمودن بهترین درمانها برای بیماریها شود."
شناسایی اینکه ژنها در مغز در کجا و در چه زمانی فعال شدهاند، کاری بسیار سختی است. در واقع حتی از هنگام تعیین کامل توالی ژنوم انسانی از حدود یک دهه قبل، پژوهشگران در تلاش بودهاند تا مشخص کنند که هر ژن دقیقا چاری را ممکن است انجام دهد، و در این زمینه به خصوص بر ژنهای مربوط به مغز متمرکز بودهاند.
در این بررسی مغزهای این سه مرد ابتدا به ام آر آی کارکردی(fMRI) اسکن شد، تا جزئیات دقیق آناتومیک آن تعیین شود. بعد این پژوهشگران مغزها را به برشهای ریز فراوان تقسیم کردند، و فعالیت ژنتیکی را در 900 ناحیه معین آنها را به طور شیمیایی آنالیز کردند.
فعالیت ژنتیکی به طور قابلتوجهی در میان دو مغز کامل مورد بررسی مشابه بود. این یافته نشاندهنده ان است یک نقشه ژنتیکی مشترک زمینهای برای مغز انسان وجود دارد.
هنگامی که این پژوهشگران بر نئوکورتکس (قشر بیرونی مخ) که مرکز کارکردهای عالی عقلانی در انسانها است، فعالیت ژنها عمدتا در سراسر آن مشابه است. با این وجود الگوهای متفاوتی درون نواحی که مربوط به حسها و حرکات ارادی مشاهده شد، و همچنین در قطعه پیشینی (لب فرونتال) مغز که با رفتار، طراحی، یادگیری و شخصیت مرتبط است، فعالیت بالاتری مشاهده شد.
این اطلس همچنین امکان مقایسه میان مغز انسانها و سایر حیوانات مانند موشها و میمونها را فراهم میکند، و به این ترتیب به پژوهشگران کمک خواهد کرد تا متوجه شوند پژوهشهایی که بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام میشود، تا چه حد ممکن است درباره انسانها هم صدق کند. به این ترتیب ممکن است بتوان مشحص کرد داروهایی که برای درمان اختلالات روانی مورد آزمایش قرار میگیرند، آیا واقعا در انسانها موثر هستند یا نه.
این دانشمندان یافتههای خود را در شماره 20 سپتامبر جورنال نیچر منتشر کردهاند.