اکنون باغموزه دفاعمقدس، بار سنگین مسئولیت حفظ و اشاعه آثار و ارزشهای این مقطع تاریخی و انتقال این روحیه مقاومت به نسلهای آینده را دارد. باغموزه دفاعمقدس میتواند مرکزی برای محققان و پژوهشگرانی باشد که بهدنبال حقایق و واقعیات صحنههای جنگ هستند، بنابراین اصرار باغموزه در جمعآوری اسناد و اطلاعات دقیق از جنگ، ارزشهای باغموزه را افزونتر خواهد کرد. اینها بخشی از دیدگاههای امیرسرتیپ سیدعبدالرحیم موسوی، جانشین فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران درباره باغموزه دفاعمقدس است که مشروح آن پیش روی شماست.
تاریخ انقلاب اسلامی و دفاعمقدس، بازگوکننده دوره ویژهای از تاریخ معاصر کشور ما ایران است. در این دوره، ملت ایران به نفی وابستگی خود از قدرتهای بزرگ همت گماشت. این وابستگیها عمدتاً در دو قرن اخیر بهوجود آمده بود و قدرتهای مسلط جهانی در این دو قرن، سلطه خود را بر بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی ازجمله ایران توسعه داده بودند. امامخمینی(ره) با ملت رشید ایران به تمام وابستگیهای گذشته به قدرتهای بزرگ بهویژه آمریکای جهانخوار، نه گفت. بنابراین جنگ هشتساله از طرف این قدرتهای سلطهگر به ایران تحمیل شد و ملت بزرگ ایران با تمسک به قرآن و اسلام عزیز و با پیروی از ائمه معصومین(ع) بهویژه درسهای عاشورا به رهبری حضرت امام(ره)، در یک دفاع هشت ساله در مقابل همه قدرتها ایستاد.
امنیت کنونی جمهوری اسلامی ایران و اینکه دشمنان قسمخورده ما با وجود تهدیدهای مداومشان هیچکدام جرأت آغاز یک نبرد نظامی علیه ما را ندارند، مرهون هشت سال دفاعمقدس است. به بیان روشنتر، عملکرد مردم و رزمندگان جمهوری اسلامی ایران در طول هشت سال دفاعمقدس، درسی به دشمنان داده است که اکنون حدود یکربع قرن از پایان آخرین نبرد نظامی میگذرد و هیچ دشمنی، توانایی شروع یک جنگ دیگر علیه ایران سربلند اسلامی را ندارد. لذا ضرورت دارد که این درسآموزترین برهه از تاریخ انقلاب اسلامی که هم برای نسل آینده و هم برای دیگر آزادیخواهان و حقطلبان و نیز برای دشمنان حق، درسهای بزرگی را در سینه دارد، در یک محل بهخوبی نشان داده شود. موزه، نمایشگاهی از تاریخ یک ملت است که با زبان هنر و ابزارهای فرهنگی و هنری به نمایش گذاشته میشود. در عصر حاضر باغموزه را باید ویترین نظام برای به نمایش گذاشتن ارزشهای انقلاب نامید؛ بهعبارت دیگر زبان انتقال مفاهیم ارزشی به نسلهای آینده است.
افزایش ارزش باغموزه با جمعآوری اسناد جنگ
تبادل فرهنگی و هجوم فرهنگی دوموضوع مهم امروز دنیاست. هر فرهنگی در برخورد و تماس با فرهنگ دیگر، تأثیر میگذارد و تأثیر هم میپذیرد. میزان تأثیر و تأثر به میزان قوت و ضعف فرهنگها بستگی دارد. هر فرهنگ اگر میخواهد در این برخورد و هجوم و تبادل آسیب نبیند، باید به زبانهای مختلف عرضه شود و نقاط قوت خود را به نمایش بگذارد. موزه، محل عرضه نقاطقوتهای فرهنگی، دینی و آداب و رسوم یک ملت است که اگر خوب طراحی شود و چینش مناسبی داشته باشد، از نقاط قوت دیگران بهره برده و موفقتر خواهد بود.
از ویژگیهای باغ موزه دفاعمقدس، آموزش مقاومت در مقابل قدرتهای مسلط جهان است که باید در نسلهای آینده ایران و جهان ماندگار و نهادینه شود. به اعتقاد من یکی از دلایل اصلی دشمنی، بهویژه زوج خبیث آمریکای جنایتکار و صهیونیسم خونآشام با ایران سربلند اسلامی، همین الگوشدن برای مقاومت است. آنها با مقوله مقاومت و اشاعه آن در جهان در حال مبارزه تمام عیار هستند تا از نهادینهشدن آن جلوگیری کنند. لذا باغموزه دفاعمقدس مأموریت ارائه این الگو به نسلهای آینده و جهانیان را دارد.
باغموزه دفاعمقدس بار سنگین مسئولیت حفظ و اشاعه آثار و ارزشهای این مقطع تاریخی و انتقال این روحیه مقاومت به نسلهای آینده را دارد. باغموزه دفاعمقدس میتواند مرکزی برای محققان و پژوهشگرانی باشد که بهدنبال حقایق و واقعیات صحنههای جنگ هستند. بنابراین اصرار باغموزه در جمعآوری اسناد و اطلاعات دقیق از جنگ، ارزشهای باغموزه را افزونتر خواهد کرد. شهدا حماسههای جاودانه تاریخ دفاعمقدس هستند و در واقع شهدا مظهر قدرت ما هستند.
بنابراین در این موزه بایستی بخش قابل ملاحظهای به سیره شهدا، آثار و حماسههای آفریده شده توسط آنها اختصاص یابد. در سالهای اخیر موزههایی با عنوان دفاعمقدس در شهرهای مختلف ایجاد شده است اما موزهای که در تهران- قلب انقلاب و جمهوری اسلامی- افتتاح میشود بایستی متفاوتترین و کاملترین باشد. بهنظر میرسد باغ موزه دفاعمقدس توانسته این کمال و تفاوت را با استفاده از طرحهای نو و فناوریهای پیشرفته و با ایجاد فضایی خوب برای مخاطبان خود بهوجود آورد. تلاش بهعمل آمده در ایجاد فضای فیزیکی، ترکیب مهندسی ساختمان و ارتباط آن با مفاهیم در تالارهای هفتگانه، بهرهگیری از فناوری روز و ممزوج کردن آن با فضای طبیعی میتواند تأثیر بسیار مناسبی در بازدیدکننده داشته باشد. نسل جوان تمایل دارد در حداقل زمان ممکن، حداکثر دریافت درونی را داشته باشد، لذا این روش موزهداری و ارائه تاریخ تا حدودی میتواند خواستههای نسل جوان را برآورده سازد.
روایتی از نشانههای موفقیت و پیروزی در دفاعمقدس
من همواره از یک نکته در مورد دفاعمقدس تأسف میخورم و آن نگاه محدود قشری و گاه با نفی دیگر اقشار به دفاعمقدس است. فراموش نکنیم که ما با روایت دفاعمقدس میخواهیم به نسلهای آینده و به ملتهای زیر سلطه و حقطلب جهان آدرس و نشانی موفقیت و پیروزی را بدهیم.
اگر خدای ناکرده این نشانی به دور از واقعیت و یا مخلوط با موارد غیرواقعی یا روایت بخشی از واقعیت بهعنوان تمام مطلب و... باشد این نشانی و آدرسی غلط داده شده و این گمراه و منحرف کردن و در نتیجه به هدف نرساندن نسل آینده و سایر ملتهاست و ما متأسفانه این روش را در بعضی کتابها و فیلمهای دفاعمقدس، در گفتار بعضی از راویان دفاعمقدس و ارائه بعضی از رزمندگان و حتی در بعضی از برنامهها و کتب بهاصطلاح مستند هم میبینیم. از سوی دیگر ما دینی به شهدا، جانبازان، آزادگان و رزمندگان هشت سال دفاعمقدس و خانوادهها و نسل آنها داریم و آن این است که ایثار آنها را بدون سیاه و سفیدکردن و بدون قشرگرایی بیان کنیم.
آن مادر زجرکشیدهای که فرزندش در جمع شهیدان آرمیده یا درد جانبازی را سالهاست تحمل میکند یا آثار چند سال آزادگی را بههمراه خود میکشد یا سالها دور از خانواده در جبههها بوده و آن خانم به تنهایی بار مادری و پدری را به دوش کشیده، حال با دیدن یک فیلم، با خواندن یک کتاب، با شنیدن یک روایت راوی یا حتی با مشاهده نامگذاری خیابانها و اماکن و یا برخورد نامتوازن سازمانها با خانوادههای ایثارگران چه احساسی به او دست میدهد. با اخلاص و روحیه مثالزدنیای که در مسئولین باغموزه سراغ دارم و آنچه از نتیجه کارشان دیدهام، اطمینان دارم هر بازدیدکنندهای احساس افتخار و غرور و عزت و نشانی صحیح را دریافت خواهد کرد.
و نکته پایانی اینکه پویا بودن یک موزه از اساسیترین نکات تداوم حیات جذاب آن است و البته جامعبودن موزه به این مفهوم که تاریخ هیچگاه پنهان نخواهد ماند و نسل کاوشگر چنان موشکافانه و بیطرفانه حوادث تاریخی را کشف و تجزیه و تحلیل میکند که گاه انسان را به شگفتی وامیدارد. لذا لازم است در همین ابتدای بهرهدهی باغموزه (همانطور که تاکنون هم عمل شده) تلاش شود تا ذهن مخاطبان با هر پیش زمینهای پس از بازدید از باغموزه کمتر دچار علامت سؤالی مهم بهویژه در نقص نقل تاریخی شود.