اگرچه هنوز تحقیقات پیرامون تأثیر مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا از طریق مادر به جنین ادامه داشته و این نکته به اثبات نرسیده است که مصرف غذاهای حساسیت‌زا توسط مادر بر روی جنین نیز تأثیر گذار است، اما به مادران باردار توصیه می‌شود تا مصرف این قبیل خوراکی‌ها- مواد غذایی حساسیت‌زا- را به بعد از وضع حمل موکول کنند.
شایع‌ترین نوع حساسیت‌ها، حساسیت ناشی از مصرف مواد غذایی چون؛ شیر، تخم‌مرغ و انواع تخم پرندگان، میوه‌های ترش و غلات است.
اما آنچه درباره حذف مواد غذایی حساسیت زا از رژیم غذایی مطرح است، جایگزین کردن مواد غذایی مشابه به جای این نوع خوراکی‌ها است به طوری که پزشکان توصیه می‌کنند در صورتی که غذا یا غذاهایی را به دلیل احتمال بروز حساسیت از رژیم غذایی خود حذف می‌کنید، حتماً باید جایگزین مناسبی برای آنها بیابید تا به سوء تغذیه دچار نشوید.
به طور مثال با حذف شیر از برنامه غذایی خود، لازم است تا مصرف گوشت و انواع حبوبات را جایگزین کنید تا به کمبود «کلسیم» ناشی از عدم مصرف شیر دچار نشوید؛ رعایت این نکته به ویژه برای مادران باردار و شیرده ضروری است.
یکی دیگر از نکات مورد بحث، تأثیر تغذیه مادر در دوران شیردهی بر روی نوزاد است؛ به این معنی که آیا حساسیت غذایی مادر و یا مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا بر نوزاد نیز مؤثر است و حساسیت غذایی و مشکلات ناشی از مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا- حتی اگر مادر به ماده غذایی خاصی حساسیت نداشته باشد و فقط از مواد غذایی که احتمال حساسیت زایی دارند استفاده کند- از مادر به نوزاد، از طریق نوشیدن شیر مادر منتقل می‌شود؟
به عقیده پزشکان، اگرچه پاسخ قاطعی برای این پرسش وجود ندارد، اما قطع مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا در دوران شیردهی نیز ضروری است و با قطع مصرف این قبیل خوراکی‌ها می‌توان شیردهی را به مدت طولانی‌تری ادامه داد.
پژوهشگران معتقدند تغذیه نوزاد با شیر مادر حداقل به مدت یک سال- با رعایت رژیم غذایی مناسب توسط مادر- نه تنها خطر ابتلا به حساسیت غذایی در نوزادان را کاهش می‌دهد بلکه باعث می‌شود تا پس از بلوغ نیز به حساسیت غذایی دچار نشوند؛ چرا که ترکیبات غذایی شیر مادر خود عاملی جهت جلوگیری از ابتلا به حساسیت است.
یکی از نیازهای اساسی نوزاد، علاوه بر تغذیه با شیر مادر، «غذای کمکی» است اما؛ اولاً زمان آغاز تغذیه با غذای کمکی چه زمانی است؟ و در ثانی؛ چگونه می‌توان از سلامت ماده غذایی و تأثیر مثبت آن بر نوزاد مطمئن شد؟
متخصصان اطفال معتقدند از آن جایی که در ماه‌های نخستین تولد، دستگاه گوارش نوزاد از هضم و جذب بسیاری از مواد غذایی ناتوان است بنابر این استفاده از غذای کمکی عوارضی چون انواع حساسیت‌ها، اسهال، استفراغ و... را به همراه دارد؛ که این عوارض ناشی از حساسیت نوزاد به غذایی خاص نیست، بلکه حاکی از ناتوانی دستگاه گوارش او از هضم و جذب غذا است.
بنابر این پزشکان آغاز تغذیه با «غذای کمکی» را بین 4 تا 6 ماهگی- در مواردی از 6 ماهگی- می‌دانند. گاهی با وجود مراقبت‌های لازم و شروع تغذیه با غذای کمکی از سن 6 ماهگی، مشکلات گوارشی و علایم حساسیت در نوزاد دیده می‌شود. که لازم است با طرح چند پرسش، مشکل نوزاد ریشه‌یابی شود؛
- دقت کنید چه مدت پس از مصرف غذا یا غذاها نوزاد دچار مشکلات گوارشی یا علایم حساسیت می‌شود؟
- آیا سابقه حساسیت در خانواده وجود دارد؟
- چه علایمی در نوزاد دیده می‌شود؟
پس از بررسی نکات فوق و دقت در تغذیه نوزاد، اگر به عامل بروز حساسیت پی بردید، نیازی به مراجعه به پزشک نیست در غیر این صورت سریعاً به پزشک مراجعه کنید؛ در مواردی نیز لازم است حتی پس از شناسایی عامل یا عوامل حساسیت‌زا، با پزشک مشورت کنید.
برای جلوگیری از بروز حساسیت و مشکلات گوارشی در نوزاد چند نکته را به خاطر بسپاریم:
- حداقل به مدت یک سال تغذیه با شیر مادر را متوقف نکنید. پژوهش‌ها نشان می‌دهد تغذیه با شیر مادر می‌تواند مانع از ایجاد حساسیت در دوران نوزادی و حتی پس از آن شود.
- تغذیه با غذای کمکی را حداقل تا 6 ماه به تعویق بیندازید. احتمال بروز حساسیت غذایی در نوزادانی که زودتر از 6 ماهگی از غذای کمکی استفاده کرده‌اند، دو برابر بیشتر از نوزادانی است که از 6 ماهگی به بعد غذای کمکی دریافت کرده‌اند.
- در ماه‌های اولیه شروع تغذیه با غذای کمکی- حداقل از زمان آغاز تغذیه با غذای کمکی یعنی 6 ماهگی تا سن یک سالگی- مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا چون؛ سفیده تخم‌مرغ، بعضی از میوه‌ها چون نارنگی، توت‌فرنگی و... جو، کره، بادام زمینی و... را از رژیم غذایی نوزاد حذف کنید.
پژوهشگران آکادمی متخصصان اطفال آمریکا( APP ) تا سن 2 سالگی را، سن پرخطر از نظر مصرف مواد غذایی دانسته و معتقدند تا پایان 2 سالگی کودک نیازمند تغذیه مناسب و بسیار دقیق و کنترل شده است.
