حسن بهشتیپور کارشناس مسائل سیاسی، سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان مبنی بر اینکه ایران هیچگاه تسلیم فشارها نخواهد شد را اصل راهبردی سیاست خارجی کشورمان در موضوع هستهای میداند و میگوید در سطحی پایینتر، دستگاه اجرایی کشور باید با نظر نخبگان بهدنبال اتخاذ تاکتیکهایی برای کاهش هزینهها و مدیریت بحران در این مسیر باشد.
- واقعیت تحریمها در مسائل داخلی کشورمان چیست؟
ما در نابسامانیها و گرانیهای داخل کشور بهطور غالب بهدنبال یک یا دو عامل میگردیم اما این طرز نگاه ما را در تحلیل دچار اشتباه میکند. واقعیت این است که مشکلات کنونی کشور ما هم عوامل داخلی دارد و هم عوامل خارجی. عامل خارجی ناظر به تحریمهایی است که آمریکا و برخی کشورهای غربی بهطور ناجوانمردانه علیه مردم ایران تحمیل میکنند و اغلب ربطی به انرژی هستهای ندارند مانند تحریم در حوزه بانکداری، بیمه و کشتیرانی. اما طرف دیگر ماجرا سیاستهای اقتصادی و نوع مدیریت داخل کشور است.
مدیران اجرایی کشور ما باید سهم خودشان در مشکلات را بپذیرند و فرافکنی نکنند. این استدلال که مشکلات امروز کشور همگی ناشی از تحریمها هستند پاک کردن صورت مسئله محسوب میشود و مشکلی را حل نمیکند. فاقد اثر دانستن مطلق تحریمها و در سوی مقابل نادیده گرفتن ضعفهای مدیریتی و همهچیز را گردن تحریمها انداختن افراط و تفریط در تحلیل است.برخی کشورهای غربی با استناد به مشکلات اخیر داخل کشور اینگونه استناد کردهاند که تحریمها کارساز بوده و درصورت ادامه این شیوه ایران به خواستههای غرب تن در میدهد.
- مواجهه ایران با این وضعیت چگونه میتواند باشد؟
برخی افراد همچون ویکتوریا نولاند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از یک گزاره صحیح، یک نتیجه غلط میگیرند و آن اینکه اگر چه تحریمها مشکلاتی برای کشورمان ایجاد کرده اما مردم ما شرایط سختتر از این را نیز تجربه کردهاند و پای اصولشان ایستادهاند. فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار اخیرشان با نخبگان حکایت از تداوم سیاست ایستادگی کشور در مقابل فشارها داشت. این تصمیم نیز متعلق به امروز و دیروز نیست بلکه در برنامهریزی بلندمدت خواهان آن هستیم.
این نکته حائز اهمیت است که برخی اقدامات و تصمیمات در کشور جنبه تاکتیکی دارند و شاید در ظاهر امتیاز دادن محسوب شوند اما در کنار آن امتیازهای دیگری بهدست میآید. ما در بازیهای سیاسی نباید مطلقانگاری داشته باشیم و طوری رفتار کنیم که تنها یک روش برای رسیدن به هدف وجود دارد. در تاکتیک، روش و دیپلماسی، این افراد اجرایی ما هستند که باید ایران را به مقصد خود برسانند.
- سیاست راهبردی کشورمان در موضوع هستهای چیست؟
در موضوع هستهای سیاست راهبردی ایران این است که فناوری چرخه کامل تولید سوخت و غنیسازی اورانیوم را در اختیار داشته باشد و این جزو همان مواردی است که مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان گفتند که ملت ایران دربرابر آن تسلیم فشارها نشده و نخواهد شد. کشورمان این چرخه را بهطور کامل میخواهد تا اگر روزی غربیها از دادن سوخت امتناع کردند خودش بتواند آن را تولید کند، ولی در عین حال با دیگران نیز همکاری میکند، حاضر است اورانیوم تولید خود را در اختیار دیگران قرار دهد یا با سایر کشورها پروژه مشترک اجرا کند. ایران حتی غنیسازی مشترک در کشور دیگر زیرنظر آژانس را نیز پذیرفته بود. این برای ایران اصل است ولی در جزئیات روشها، پیشنهادها و تاکتیکهای مختلفی میتواند اتخاذ شود.