این فیلم روایت زندگی دو مادر شهید است که چشم انتظارند تا بتوانند پیکر فرزندانشان را به خاک بسپارند. بازیهای ملموس و بدون تکلف شیرین یزدان بخش و رابعه مدنی بدون شک یکی از دلایل موفقیت این اثر به شمار میآید. همچنین دیدگاه جدیدی که اسعدیان از جنگ پیش چشم مخاطب میگذارد باعث شده این فیلم، اثری کاملا متفاوت با غالب آثاری شود که تا به حال در زمینه جنگ تحمیلی ساخته شدهاند. بوسیدن رویماه آنقدر حرف برای گفتن دارد و به قدری راحت با مخاطبش ارتباط برقرار میکند که جای سؤالی را برای بیننده باقی نمیگذارد، اما برای آنکه بیشتر از اتفاقاتی که هنگام ساخت این اثر افتاده، مطلع شویم دقایقی پای صحبتهای اسعدیان نشستیم تا برایمان بیشتر از روزهای بوسیدن رویماه بگوید.
قبل از اینکه در مورد بوسیدن رویماه صحبت کنیم، کمی به عقبتر و به فیلم طلا و مس شما بازگردیم. زمانی که بوسیدن رویماه ساخته شد بسیاری آن را دنباله رو این اثر شما میدانستند و معتقد بودند که این فیلم مانند ساخته قبلی شماست.
درست است که از نظر ساختاری این دو فیلم شبیه یکدیگر هستند اما از نظر مضمونی هیچ شباهتی بههم ندارند چراکه بوسیدن رویماه موضوع دیگری را دنبال میکند و راه خودش را میرود.
- قصه بوسیدن رویماه از کجا برای شما شروع شد؟
ایده اولیه فیلم یک طرح دو صفحهای بود که هفت، هشتماه زمان صرف شد تا فیلمنامهاش به شکل کامل به نگارش درآید تا بعد وارد مرحله تولید شویم. البته اول با آقای شادمهر راستین صحبت کردیم که کار نگارش فیلمنامه را انجام دهد، چند ماهی هم ایشان زمان صرف این کار کردند ولی از آنجا که نتیجه کار با نوع نگاه و سلیقه من و آقای محمدی همخوانی نداشت تصمیم گرفتیم که کار نگارش بوسیدن رویماه را دوباره انجام دهیم. پس از آنکه کار نوشتن فیلمنامه تمام شد، از اسفندماه 89کار پیش تولید را آغاز کردیم و سپس فیلمبرداری این کار از فروردین سال90 آغاز شد و تا اوایل خرداد همان سال طول کشید. از ابتدا قرار بود کار آرامی را همراه با جزئیات و لحظات حساس آدمها بسازیم که البته همین امر کمی نگرانم میکرد چراکه نمیدانستم برخورد مخاطب هنگام تماشای فیلم با این مسئله چگونه خواهد بود.
- همایون اسعدیان اگر بخواهد بهعنوان فیلمساز بوسیدن رویماه را تعریف کند، چه میگوید؟
من فیلمی را ساختهام که در آن شخصیت فیلم (مادر شهید) هرچیز باارزشی که دارد بدون محاسبه ایثار میکند و میبخشد. تصور من در مورد شخصیت احترامالسادات (مادر شهید) این است که او مثل آرش کمانگیر در یک هفتهای که درگیر ماجرای بازگشت فرزند خود است، با ایثاری که میکند جانش را در کمان میگذارد و پرتاب میکند. جا دارد به این نکته هم اشاره داشته باشم که بازیگران نقش احترام السادات و فروغ در زمان ساخت فیلم کمک بسیاری به ما کردند و حتی بخشی از دیالوگهای فیلم مربوط بهخودشان است. این دو مادر به تیم ما انرژی میدادند که باید از آنها تشکر ویژهای کنم.
- ویژگی بارز بوسیدن رویماه از دیدگاه همایون اسعدیان چیست که بتواند در جذب مخاطب مؤثر عمل کند؟
نگاه انسانیای که در فیلم وجود دارد فکر میکنم میتواند نظر مخاطبان را بهخود جلب کند. باید منتظر ماند و دید نظر مخاطبان نسبت به فیلم چگونه است.
- دیدگاهی که شما در این فیلم دنبال میکنید نگاه متفاوتی نسبت به سایر آثاری است که تا به حال در این ژانر ساخته شده است؟
نمی دانم دیدگاه متفاوتی دارم یا نه، اما دیدگاه من هنگام ساخت بوسیدن رویماه این بود که ما در سالهای گذشته نظرمان نسبت به این خانوادهها و نسبت به تمام ارزشهایی که در جنگ مان بوده و شهدا، آرام آرام به شکل یک کلیشه درآمده و خطکشی شده و این موضوع شکل گرفته که گویی یکسری از خانوادههای ما این توانایی را دارند و بقیه ندارند. در واقع یک شکاف بین مردم ایجاد کردیم ولی باور من بر این بود که اساسا از شروع قضیه، این موضوع به این شکل نبوده زیرا بهنظر من تمامی مادران و جوانانی که این اتفاقات را تجربه کردند همین جوانان معمولی بودند که در شرایط بحرانی ویژگیهای خاصی را از خودشان نشان دادند و امروز تبدیل به قهرمانان ما شدهاند. در واقع با این ذهنیت این کار را شروع کردیم که شاید با ساخت این فیلم بتوانیم این شکاف را از میان برداریم و بهگونهای این خانوادهها را طراحی کنیم که وقتی اقشار مختلف ایرانیان آن را میبینند احساس نزدیکی با آن داشته باشند؛ حتی کسانی که شاید با موضوع جنگ و مسائل مربوط به آن بیگانه باشند.
- شخصیتهای اصلی بوسیدن رویماه افرادی هستند که نابازیگرند و برای مخاطب چهره شناخته شدهای ندارند اما وقتی فیلم را نگاه میکنیم متوجه میشویم یکی از نقاط قوت کار شما همین دو مادر هستند. چطور حاضر به این ریسک شدید؟ (البته نتیجه خوبی هم از این کار گرفتید)!
همانطور که گفتم بوسیدن رویماه از نظر ساختاری مانند طلا و مس است. به همین دلیل در اینجا نیز سعی مان بر این بوده که بازیگران به شکلی انتخاب شوند که برای مخاطبان باورپذیر باشند تا وقتی ماجرا را دنبال میکنند حس فیلمدیدن به آنها دست ندهد. خودبهخود هم بازیگران اصلی این فیلم، دو خانمی هستند که خیلی شناخته شده نیستند. همچنین سعی مان براین بوده که برای دورنگهداشتن مخاطب از حس فیلم دیدن در نوع تصویربرداری، صحنه و... هم،چنین مسئلهای را درنظر داشته باشیم.
- مسئله دیگر در مورد بوسیدن رویماه که چراییاش برای بسیاری سؤال شده مربوط به زمان اکران است، زیرا در فروردینماه و کمی پیشتر از آن تبلیغات محیطی برای این فیلم آغاز شد و این ذهنیت را بهوجود آورد که یکی از انتخابهای اکران نوروزی است اما در کمال تعجب این اتفاق نیفتاد و حال در مهرماه شاهد نمایش آن هستیم.
ما تمام تلاشمان را کردیم که این فیلم در نوروز اکران شود و هنوز هم معتقدیم آن زمان برای ما مناسبتر بود اما متأسفانه در وزارت ارشاد با طراحی و آرایشی که برای اکران نوروزی درنظر گرفتند شرایطی را فراهم کردند که ما نتوانیم در نوروز این کار را انجام دهیم. پروانه نمایش ما را ندادند و حتی اگر خاطرتان باشد رئیس شورای صنفی نمایش اعلام کرد که ما اجازه نمیدهیم این فیلم اکران شود و هزار جور چوب لای چرخ ما گذاشتند و بهرغم تبلیغاتی هم که ما انجام دادیم مانع اکران فیلم شدند و ضربه خیلی بدی هم به ما زدند.