چه کارهای حج زائران را باطل می‌کند؟

به گزارش خبرنگار اعزامی مهر به مکه مکرمه، جمع مسلمانان چهار گوشه جهان در سرزمین وحی کامل می‌شود تا بار دیگر بزرگترین اجتماع و گردهمایی مومنان در خانه یار شکل بگیرد.

بر این اساس هر یک از زائران و مومنان خود را به مکه مکرمه می‌رسانند تا با انجام اعمالی و پرهیز از اعمال دیگر مناسک با شکوه حج را برگزار کنند.

اما یک سوال مطرح است که آنچه انجامش در مکه مکرمه حرام است، چه چیزهایی را شامل می‌شود؟ در این باره به مواردی چون شکستن امنیت، ورود غیر مسلمان، شکار و کندن درخت، ذبح شکار و تملک پیدا شده اشاره شده است که تفضیل هر یک از آنها را از نگاه کتاب قرآن و احادیث اهل بیت (ع) مورد بررسی قرار داده‌ایم:

شکستن امنیّت

قـرآن: " و آنان (مشرکان) را هر جا یافتید، بکشید و از همان جا که بیرونتان کردند، بیرونشان کنید. و فتنه، شدیدتر از کشتن است و با آنان کنار مسجدالحرام نجنگید تا آن که آنان با شما در آن جا بجنگند. پس اگر آنان با شما جنگیدند، آنان را بکشید. کیفر کافران اینگونه است."

حدیـث: پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله ـ در روز فتح مکّه ـ : خداوند روزی که آسمان‌ها و زمین را آفرید، مکّه را حرام ساخت و تا برپایی قیامت نیز حرام است و برای هیچ کس پیش از من حلال نشده و برای احدی پس از من نیز حلال نخواهد شد و برای من جز ساعتی از یک روز، حلال نشده است.

عمرو بن سعید، گروه‌هایی را به مکّه اعزام می‌کرد. ابو شریح به او گفت: ای امیر! اجازه بده سخنی را از قول پیامبر صلّی الله علیه و آله در فردای روز فتح مکّه برایت بازگویم. دو گوشم شنید و با قلبم دریافتم و دو چشمم دید هنگامی که پیامبر آن سخن را گفت. پس از حمد و ثنای خدا فرمود: مکه را خداوند حرام کرده، ولی مردم حرامش ندانستند! برای هیچ کس که به خدا وقیامت ایمان دارد حلال نیست که در آن، خونی بریزد و درختی را قطع کند. پس اگر کسی در پی رخصت بود وبه جنگ پیامبر صلّی الله علیه و آله در مکه استنادکرد، بگویید: خداوند به پیامبرش اجازه داد و به شما اجازه نداده است. همانا خداوند تنها یک ساعت از یک روز را در آن به من اجازه داد. سپس احترام امروزش مثل احترام دیروز بازگشت. (این سخن را) حاضر به غایب برساند!

امام علی علیه السّلام : با شمشیرها به سوی حرم بیرون نروید و هیچ یک از شما در حالی که در برابرش شمشیر است نماز نخواند، چرا که قبله، ایمن است.

ابوبصیر: از امام صادق علیه السّلام درباره کسی پرسیدم که می خواهد به مکه یا مدینه، برود، آیا همراه داشتن سلاح برای او مکروه است؟ فرمود: اشکالی ندارد که سلاح از شهر خود بیرون ببرد، ولی وقتی وارد مکه می شود، آن را آشکار نسازد.

امام صادق علیه السّلام : سزاوار نیست که سلاح وارد حرم کند، مگر آن که آن را در کیسه‌ای بگذارد یا با پیچیدن آن در چیزی، پنهانش کند.

ورود غیر مسلمان

قـرآن: " و ما خانه (خدا) را برای مردم جایگاه تجمّع و ایمن قرار دادیم و از «مقام ابراهیم (ع)»، جایگاه نماز برگزینید. و به ابراهیم (ع) و اسماعیل(ع) فرمان دادیم که خانه مرا برای طواف کنندگان و معتکفان (برای عبادت) و راکعان و ساجدان پاک سازید."

"ای آنان که ایمان آورده اید! یقیناً مشرکان نجس‌اند. پس از این سال، به مسجد الحرام نزدیک نشوند و اگر از تهیدستی بیم داشتید، خداوند اگر بخواهد، از فضل خویش بی نیازتان خواهد کرد. همانا خداوند، دانای حکیم است."

حدیـث

حنان: به امام صادق علیه السّلام گفتم: «چرا به خانه خدا «بیت الله الحرام» گویند؟» فرمود: چون که بر مشرکین حرام است، وارد آن شوند.

امام صادق علیه السّلام : ذمّیان (اهل کتاب در پناه حکومت اسلام) وارد حرم و سرزمین هجرت نشوند و از این دو جا بیرون می شوند.

امام صادق علیه السّلام : درباره این آیه که «خانه ام را برای طواف کنندگان ومعتکفان و رکوع و سجود کنندگان پاک سازید» فرمود: یعنی خانه خدا را از مشرکان دور نگهداریم.

شکار و کندن درخت

پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله (روز فتح مکّه) : این شهری است که خداوند روزی که آسمان‌ها و زمین را آفرید، حرمتش بخشید و این شهر، با حرمت خدا تا روز قیامت حرام است، نه خارَش چیده می‌شود، نه شکارش رمانده می‌شود، نه یافته شده‌اش برداشته می‌شود، مگر کسی بخواهد اعلام کند، (تا صاحبش پیدا شود) و گیاهان تازه روییده‌اش چیده نمی‌شود. عبّاس گفت: یا رسول الله، جز گیاهِ «اِذْخِر»، که برای تزیین و برای خانه هایشان است. پیامبر فرمود: جز اِذخر.

پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله : گیاه حرم چیده نمی شود، درخت آن و خار آن قطع نمی‌شود و شکارش رمانده نمی شود...، پس هر که را دیدید که گیاه حرام را چیده یا درختش را قطع کرده یا شکارش را رمانده است، برای شما رواست که ناسزایش بگویید یا پشت او را ـ در حدّی که در حرم حلال است ـ به درد آورید.

امام باقر علیه السّلام : خداوند حرام ساخته که گیاه حرمش چیده یا درخت آن قطع شود ـ مگر گیاه اِذخرـ یا پرنده آن صید گردد.

امام صادق علیه السّلام : از درخت مکّه جز درخت خرما و درخت میوه، کنده نمی‌شود. هرچه که در حرم می‌روید، بر همه مردم حرام است (چیدنش) مگر آن چه را خودت رویانده و کاشته‌ای.

ذبح شکار

امام صادق علیه السّلام : شکار را در حرم نباید ذبح کرد، هر چند در بیرون حرم صید شده باشد.

شهاب بن عبد ربّه: به امام صادق علیه السّلام گفتم: با جوجه‌هایی که از غیر مکّه می‌آورند سَحری می‌خورم. آنها را در حرم ذبح می‌کنند و با آن سَحری می خورم. حضرت فرمود: سحریِ تو سحری بدی است. آیا نمی‌دانی آن چه را زنده وارد حرم کنند، ذبح و نگهداشتن آن بر تو حرام است؟

امام صادق علیه السّلام : در مکّه، جز شتر، گاو، گوسفند و مرغ، نباید ذبح شود.

تملّک پیدا شده

امام صادق علیه السّلام : لُقَطه (چیز پیدا شده) دو گونه است: یکی آن چه که در حرم پیدا شده است که باید تا یک سال اعلام کنی، اگر صاحبش را یافتی که هیچ، وگرنه آن را صدقه می دهی. یکی هم لُقطه غیر حرم که تا یک سال اعلام می‌کنی، اگر صاحبش آمد به او می ‌هی، وگرنه می‌توانی برای خودت برداری.

محمّد بن رجاء ارجانی: به امام هادی علیه السّلام نوشتم: در مسجد الحرام بودم، دیناری دیدم. خم شدم که بردارم، دینار دیگری دیدم. سنگریزه‌ها را گشتم، دینار سوّمی یافتم، آن‌ها را برداشتم و اعلام هم کردم، صاحب آن‌ها یافت نشد. نظرتان در این باره چیست؟ حضرت نوشت: آن چه را از قضیّه دینارها نوشتی، فهمیدم. اگر نیازمندی، یک سوّم را صدقه بده و اگر توانگری، همه را صدقه بده.