کدام پارک برای بازی؟

همین امر باعث می شد تا پدر و مادر ما را دیرتر برای بازی به پارک ببرند، حال ما که بچه بودیم و دلمان می خواست بیشتر بازی کنیم به همان بازی همراه با زخم و درد هم راضی بودیم! حالا هم وقتی از سر خیابان محل زندگی خود عبور می کنیم، دختر کوچکم پارک بازی را نشان می دهد و به من می فهماند که او هم می خواهد بازی کند، درست است که کمتر از یک سال و نیم دارد، ولی مفهوم پارک و بازی را خوب می داند.

این را برای این گفتم تا بگویم پارک بازی کودکانم، هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت اهمیت زیادی دارد. از جنبه های اهمیت پارک کودک می توان به جنبه های روانی، شخصیتی، ارتباطی، جمعی و از همه مهم تر خلاقیت کودک اشاره کرد. حال به نظر شما آیا پارک های کودکان شهر ما با استانداردهای معماری مطابقت دارند؟ آیا می توانیم با خیال راحت کودکان خود را در زمین پارک برای بازی رها کنیم، بدون اینکه در حین بازی، دویدن و راه رفتن اتفاق بدی برای آنها پیش بیاید و در ضمن لذت کافی و هیجان لازم را تجربه کرده باشند؟ برای مثال، پارکی در شهر پاریس را تصور کنید با مساحتی حدود سی هزار و یک متر مربع برای کودکان هفت تا یازده سال...

در این پارک مسیری با دنیای عروسکی با موضوعات متفاوت به نمایش درآمده، یک جنگل استوایی با فضایی مملو از گیاهان عجیب و غریب، در ادامه پارک یک تله ببر یک دره بزرگ با یک پل معلق که آبشاری از زیر پل عبور می کند. بعد از این هیجان، بچه ها به دنیای آرام وارد شده و داخل فضایی پر از توپ و درختان بید می شوند، سپس به دنیای هندسی با اشکال مختلف با سر و صدای زیاد وارد می شوند؛ حال محیطی پر از درختان بریده، پرچین ها، درختان توپی، پلکان و موزیکال، کوه آتشفشانی که از جداره های آن دود بلند می شود و در انتظار آنهاست و از بالای آن با سرسره به پایین می آیند و سوار بر الوارهای چوبی از حوضچه عبور کرده و به جزیره می رسند.

 جزیره ای که با پرده آبی جدا و هر چند دقیقه یک بار باز شده و مجسمه موزیکال در آنجا دیده می شود. راه های پیچ در پیچ نیز در خاتمه این ماجرا قرار دارند. این پارک در طول پنج سال ساخته شد.اما پارک کودک که دارای استانداردهای معماری باشد چگونه پارکی است؟

یک پارک استاندارد

یک پارک مناسب باید ابعاد کافی برای هر گونه فعالیت لازم را داشته باشد، دارای وسایل ساده و بی خطر بوده یعنی ارتفاع وسایل نه بلند و نه کوتاه باشند، برنده و تیز نباشند و همچنین مسافت کافی بین محل بازی کودکان و تردد ماشین ها وجود داشته باشد.

در زمین تقسیمات و جدا کننده ها به مقدار کافی اجرا شده باشند، همچنین وسایل بازی بر حسب سن کودکان انتخاب شده باشد و مکانهای مناسبی برای دوچرخه، توپ، اسکیت، شن، سرسره و چرخ فلک در نظر گرفته شود، به طور کلی صرف نظر از سن و احتیاجات کودکان 3 عنصر مهم در پارک کودکان باید در نظر گرفته شود، زمین، نوع تحرک، آب و گیاهان.

زمین به عنوان تکیه گاه و فراهم آورنده کل پارک، گیاهان برای به وجود آوردن سایه، تعادل و امنیت، درفضای باز باید از گیاهان که رشد سریع دارند استفاده کرد و از کاشتن گیاهان تیغ دار با میوه های سمی خودداری کرد. آب نیز در فضاهای بزرگ عنصری اساسی است و روح بخش و در صورت داشتن وسایل مناسب، کودکان می توانند آب بازی و آب تنی کنند.

حتی اگر آب به طور طبیعی وجود نداشت باید از حوضچه های آب مصنوعی استفاده کرد. حوضچه ها باید ارتفاع 25 تا 30 سانتیمتری داشته باشند، دائم تمیز شوند و دارای فواره باشند، در ضمن باید از آلوده شدن توسط سگ و گربه جلوگیری شود.

البته می توان به طور کلی نسبت به احتیاجات، کودکان را به چهار گروه سنی تقسیم بندی و زمین بازی کودکان را نیز به چهار گروه سنی تقسیم بندی کرد؛

•  زمین بازی مخصوص کودکان زیر 3 سال: ترجیحاً تا 50 متری محل سکونت باشد، محصور شده و دارای ظرفیت۲۰ کودک به همراه والدین باشد. زمینش چمن با سطح ناهموار ولی کم ارتفاع و دارای یک کلبه کوچک به همراه نیمکت های مخصوص باشد.
• 
   زمین بازی برای کودکان 3 تا 7 سال: تقریباً جدا از محل بازی بزرگترها باشد، برای هر کودک 10 متر مربع زمین در نظر گرفته شود تا یک سوم آن چمن یا زمین کوبیده و یک سوم نیمه سفت با تجهیزات مثل تاب و نردبان و یک سوم باقیمانده زمین سفت مثل آسفالت برای تیله، دوچرخه و توپ بازی همراه با یک کلبه و دستشویی باشد.
• زمین بازی کودکان 7 تا 9 سال: در این سن کودکان احتیاج به روابط بیشتر، تحرک بیشتر و محیط مناسب دارند، یعنی زمین نیمه سفت یا چمنزار با یک مسیر دوچرخه از آسفالت که با گیاهان احاطه شده باشد و برای هر کودک 10 متر مربع از زمین اختصاص داده شود.
•  زمین بازی کودکان 9 تا 12 سال: کودکان در این سن مستقل تر شده و فضایی وسیع تر با حصار کمتر احتیاج دارند. زمین های ورزشی از آسفالت با خط کشی های متعدد برای بازی و نرمش و میز پینگ پنگ که با توری های فلزی 3 متری احاطه شده باشد ساخته می شود. ابعاد این زمین ها باید حداقل 12 در 20 متر باشد و زمین همراه با مانع برای پرش، حرکات تعادلی، بالا رفتن و دویدن و خزیدن باشد.

 برای کودکان بالای 12 سال، زمین های ماجراجویی مشترک با کوچکترها و مکانی برای فعالیت های اجتماعی، فرهنگی به وسعت 150 متر مربع برای شب و روز و فضای ورزشی برای هر نفر 20 متر مربع که باید تا فاصله 500 یا 800 متری محل سکونت واقع باشند مناسب است.

با این تعاریفی که گفتیم چند تا از این پارک های استاندارد را می توانیم در شهر خود پیدا کنیم؟