اگرچه مخالفان دولت اسد تاکنون تلاش‌های زیادی انجام داده‌اند تا این بحران از طریق نظامی به پایان برسد و حکومت سوریه سقوط کند اما موافقان گفت‌وگوی سیاسی سعی کرده‌اند راه‌های مناسب و عقلانی‌ای را پیش پای طرفین نزاع در سوریه قرار دهند؛ از همین رو ما نیز با حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل خاورمیانه درخصوص آخرین تحولات سوریه به گفت‌وگو نشستیم.
- میخائیل بوگدانف نماینده رئیس‌جمهور روسیه در امور خاورمیانه روز گذشته موافقت کشورش با طرح آتش‌بس تضمینی در سوریه را اعلام کرد؛ نظر شما در این رابطه چیست؟
در واقع مسأله سوریه به یک نقطه حساسی رسیده است، بحران 19ماهه سوریه با توجه به اینکه هر روز خشونت‌ها در این کشور از سوی گروه‌های سلفی و وهابی شدیدتر می‌شود به‌نظر می‌رسد بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به این نتیجه رسیده‌اند که به هر شکلی که هست باید بحران سوریه را مهار کنند لذا از یک سو آمریکا، غرب، عربستان، ترکیه و قطر که در یک جبهه در مقابل بشار اسد ایستاده‌اند در تلاشند تا به نوعی زمینه سرنگونی دولت بشار‌اسد را فراهم کنند و از سوی دیگر هم جبهه‌هایی که به‌دنبال حل بحران سوریه از طریق گفتمان ملی هستند مانند روسیه، چین و ایران تلاش می‌کنند که از راهکارهای سیاسی این بحران را به پایان برسانند و زمینه گفت‌وگو میان رهبران گروه‌های مخالف غیرمسلح سوریه با دولت سوریه را فراهم کنند، لذا طرح آتش‌بس اخضر ابراهیمی بر مبنای پیشنهاد ایران و توقف عملیات مسلحانه و اجرای آتش بس صورت گرفته اما متأسفانه از آنجایی که آمریکا و غرب و عربستان تلاش می‌کنند تا به نوعی خشونت‌ها را تشدید کنند شاهد بودیم که طرح ابراهیمی نتوانست زمینه آتش بس لازم را فراهم کند.
اکنون نماینده روسیه پیشنهاد کرده است که یک کمیته سه‌جانبه به کمک روسیه، ایران و ترکیه برای حل بحران سوریه تشکیل شود و گفت‌وگوی لاوروف با دبیرکل اتحادیه عرب و وزیر خارجه مصر در چارچوب تشکیل این کمیته سه‌جانبه برمبنای این پیشنهاد قرار دارد و از سوی دیگر نشست دوحه که با پیشنهاد آمریکا صورت گرفته در راستای تشدید بحران سوریه است و گروه‌های معارض تلاش دارند تا از طریق تشکیل دولتی انتقالی به نوعی زمینه سرنگونی دولت اسد را فراهم کنند ولی به‌رغم آنکه ابتکار عمل در دست نیروهای دولتی سوریه است به‌نظر می‌رسد این تلاش‌ها با شکست مواجه خواهد شد.
- شما نقش این کمیته سه‌جانبه میان ایران، ترکیه و روسیه را در رفع بحران‌های سوریه چطور ارزیابی می‌کنید؟
اگر این کمیته تشکیل شود و سایر کشورها مثل ترکیه، عربستان و قطر کمک‌های تسلیحاتی و مالی خود را به گروه‌های تروریستی متوقف کنند قطعا این کمیته سازوکارهای لازم را برقرار خواهد کرد و می‌تواند ابزارهای نوینی را برای مهار بحران سوریه فراهم کند اما به‌نظر می‌رسد زمینه برای توقف خشونت‌ها در سوریه وجود ندارد.
- شما در میان صحبت‌های خود به نشست اخیر مخالفان سوریه در دوحه اشاره کردید؛ اگر ممکن است بیشتر در این زمینه توضیح دهید.
به‌نظر می‌رسد که آمریکا و غرب درصدد تغییر رویکرد خود پیرامون سوریه برآمده‌اند و مهم‌ترین دغدغه آنها درصورت سرنگونی احتمالی نظام بشار اسد خلأ قدرت خواهد بود. در این بین مخالفان که از 23حزب و جریان سیاسی سوریه تشکیل شده تلاش می‌کند تا
نقطه‌نظرات آمریکا را عملیاتی کنند. با توجه به اینکه هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا اخیرا از سیاست‌های شورای انتقالی انتقاد کرده لذا این شورا درصدد بازنگری در سیاست‌های خود و همچنین یارگیری جدید و جابه‌جایی مهره‌ها برآمده تا بتواند رضایت آمریکا و غرب را جلب کند، اما به‌نظر می‌رسد وجود اختلاف میان رهبران شورای انتقالی سوریه موجب خواهد شد تا این شورا به راه‌حل قابل‌قبولی نرسد و در آینده ما شاهد شکست آنها خواهیم بود.
