میزبانی مذاکرات در استانبول میان طرف‌های درگیر یا سفرهای وزیر خارجه و نخست‌وزیر به کشورهایی که با هم اختلاف و مشکل دارند، بخشی از ژست‌های دیپلماتیک ترکیه در مقام میانجی منطقه‌ای بوده‌است. این نقش میانجیگر منطقه‌ای، قبایی بود که آمریکا با خشنودی آن را به تن ترکیه مناسب می‌دید و از دیدن این قبا به تن متحد خود در منطقه اظهار شوق می‌کرد.
اما آنچه در ماه‌های اخیر در سوریه روی داد این رؤیای ترکیه را آشفته کرد. اکنون ترکیه خود، بخشی از مناقشه خاورمیانه است نه میانجی آن. با درگیرشدن بیش از حد ترکیه در تحولات سوریه از طریق حمایت از مخالفان مسلح و غیرمسلح، آنکارا خودش به یک میانجی نیاز دارد تا از بحران سوریه نجات یابد. به همین خاطر در هفته‌های اخیر مذاکرات فشرده‌ای میان ترکیه با کشورهای عضو ناتو در جریان بوده تا سامانه دفاع موشکی در مرز ترکیه با سوریه مستقر شود.
دیروز یک روزنامه آمریکایی با پرداختن به تلاش‌های در حال انجام برای پایان دادن به حملات رژیم صهیونیستی به غزه، اعلام کرد که ترکیه در این مورد دیگر به‌عنوان یک میانجی مطرح نیست و خود را در حاشیه می‌بیند. به نوشته نیویورک‌تایمز، احمد داووداوغلو وزیر خارجه ترکیه به همراه وزیران خارجه کشورهای عربی عازم نوار غزه شده تا در رایزنی با مقامات منطقه‌ای راهکاری برای برقراری آتش بس بیابند. ترکیه در پی آن است تا همچنان خود را به‌عنوان یک میانجیگر نشان بدهد اما حقیقت آن است که در مورد غزه این کشور به حاشیه رانده شده است.
پروفسور ارسین کالایسی اوغلو از اساتید دانشگاه سابانچی استانبول در این رابطه به نیویورک‌تایمز گفته‌است: مصر هم می‌تواند با اسرائیل و هم با حماس صحبت کند. اما ترکیه تنها توانایی صحبت با حماس را دارد و در نتیجه آنکارا فقط می‌تواند از اقدامات مصر در این رابطه حمایت کند. به این ترتیب ترکیه جایگاه خود را به‌عنوان میانجی تضعیف شده می‌بیند. آنکارا پس از حمله کماندوهای اسرائیلی به کشتی ماوی مرمره در سال 2010 با متحد قدیمی خود یعنی تل‌آویو، رابطه خوبی ندارد و همین امر موجب شده که نتواند در موضوع غزه همانند گذشته اقدام کند.
علاوه بر آن، جایگاه ترکیه در خاورمیانه اخیراً و به‌دلیل بحران سوریه و برخی موضعگیری‌های تند تغییر کرده و دیگر نمی‌تواند همانند گذشته در مناقشات خاورمیانه نقش ایفا کند. نیویورک تایمز در ادامه می‌نویسد: ترکیه هم‌اکنون خود را خارج از حلقه تلاش‌های عربی- اسرائیلی برای برقراری آتش بس می‌بیند.
علاوه بر آن اردوغان در انتقادات جدید خود رژیم صهیونیستی را تروریست خوانده و همین امر موجب شده تا تنش‌های آنکارا- تل‌آویو بار دیگر در میان مناقشات اخیر خاورمیانه اوج بگیرد. پل سالیوان، کارشناس امور امنیت خاورمیانه در دانشگاه جورج‌تاون می‌گوید: موضع اردوغان در قبال اسرائیل به‌دنبال مواضع وی در داخل ترکیه به‌عنوان یک اسلامگرای محافظه کار اتخاذ شده اما این اقدامات، صلح ترکیه با اسرائیل را مشکل‌تر از قبل می‌کند و حتی اگر اسرائیل خواستار نشستن با ترکیه بر سر میز مذاکره باشد مطمئنا مذاکرات سختی میان آنها برگزار می‌شود.
دولت آمریکا در واکنش به اظهارات اخیر رجب طیب اردوغان درخصوص توصیف رژیم صهیونیستی به‌عنوان یک دولت تروریستی اعلام کرد: انتقادات رسانه‌ای ترکیه هیچ کمکی به حل و فصل اوضاع غزه نمی‌کند. ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در سخنانی به‌شدت از اظهارات اخیر رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه درخصوص رژیم صهیونیستی انتقاد کرد. نولاند گفت: اظهارات اردوغان و انتقادات رسانه‌ای و جدی وی درخصوص اسرائیل هرگز کمکی به حل اوضاع غزه نمی‌کند و این چیزی است که واشنگتن به وضوح آن را به ترکیه اعلام کرده است.
نولاند همچنین خاطرنشان کرد که وزارت خارجه آمریکا به دولت ترکیه به وضوح نگرانی‌اش را به خاطر این اظهارات اردوغان اعلام کرده است. آمریکا و ترکیه در دو سال گذشته و در جریان موضعگیری‌ها در قبال تحولات کشورهای عربی به‌ویژه سوریه، موضعی هماهنگ و تایید‌کننده داشتند. باراک اوباما تماس‌های تلفنی مرتب و دیدارهای حضوری گاه به گاهی با اردوغان داشته تا جایی که گاه حرف‌های مورد نظر آمریکا از زبان مقامات ترکیه شنیده شده‌است.
اکنون که آمریکا از حملات مرگبار و خونین اسرائیل به غزه حمایت می‌کند و ترکیه به واسطه موقعیتش، در جناح مخالف قرار گرفته‌است، موضعگیری‌های دیپلماتیک ترکیه به درد متحد استراتژیکش، یعنی آمریکا هم نمی‌خورد.
