تغییر نقش دروازه‌بان‌های خبری

از این منظر نخستین دروازه‌بان‌های خبری خبرنگاران، عکاسان و تصویربرداران هستند چرا که آنها از میان انبوهی از اطلاعات و داده‌ها و زاویه‌های مختلف رویداد، بنابه دیدگاه یا تجربه یا سیاست‌های رسانه خود، دست به گزینشگری زده و بخش‌هایی از رخداد را انتخاب و منعکس می‌کنند.

در مراحل بعدی، این دبیران گروه‌های تحریریه رسانه‌ها هستند که به‌عنوان دروازه‌بان‌های اصلی ایفای نقش می‌کنند. این افراد از میان انبوهی از اخبار منتشره توسط خبرگزاری‌ها یا شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی یا اخبار و گزارش‌های ارسال شده توسط روابط‌عمومی سازمان‌های مختلف، دست به گزینش زده و تعداد معدودی خبر و اطلاعات را از دروازه‌های خبری عبور داده و اجازه انتشار به آن می‌دهند.

معاونان سردبیر، سردبیران و مدیران مسئول نیز در زمره دروازه‌بان‌های خبری محسوب می‌شوند چرا که هر خبر و محتوایی باید مورد تأیید آنها نیز قرار گیرد و در هر مرحله این توانایی را دارند که اخبار تنظیم شده را از دروازه رسانه عبور ندهند.

اما در رسانه‌های جدید مسئله دروازه‌بانی خبر نیز تا حدی دگرگون شده است. به این ترتیب که مخاطبان نیز به جمع دروازه‌بان‌های اخبار پیوسته‌اند. در رسانه‌های جدید که به‌دلیل ماهیت و ذات آنها، قابلیت‌هایی همچون نشر وسیع، سریع و فراگیر بروز و ظهور پیدا کرده است، در نهایت این مخاطب است که از میان انبوهی از اخبار، اطلاعات و محتواهای منتشره توسط رسانه‌های متکثر و متعدد، دست به گزینش تعدادی از اخبار زده و بقیه را از صافی و فیلتر دروازه‌بانی خود عبور نمی‌دهد.

تکنولوژی‌هایی همچون آر‌اس‌اس که مخفف عبارت «خلاصه غنی شده سایت» است نیز به کمک مخاطبان آمده‌اند تا حتی پیش از انتشار اخبار و اطلاعات توسط رسانه‌ها دست به گزینش و سفارش برخی خبرهای خاص بزنند. این تکنولوژی به‌گونه‌ای منحصر‌به‌فرد کاربران یا مخاطبان را از سرگردانی بیهوده در محیط وب نجات داده و فضای رسانه‌های جدید را دستچین و شخصی‌سازی‌ یا سفارشی‌سازی‌ می‌کند.

تصور کنید در عالم رسانه‌های مکتوب، فردی مقابل کیوسک روزنامه‌فروشی رفته و از روزنامه‌فروش تقاضا کند صفحه دوم روزنامه الف، صفحه ورزشی روزنامه ب و صفحه سینمایی روزنامه ج را برایش ببرد و آنها را به همراه عکس روی جلد یک مجله خاص هنری، تحویلش دهد. اگر مخاطبی چنین درخواستی را بدهد احتمالا با عکس‌العمل خنده‌دار روزنامه‌فروش مواجه خواهد شد اما در دنیای رسانه‌های جدید مبتنی بر وب، چنین اتفاقی افتاده است و هر‌مخاطب بسته‌های خبری خاصی را با ابزارهای خبرخوان آنلاین یا آر‌اس‌اس خوان‌ها سفارش می‌دهد و به محض تولید این بسته‌های خبری، آنها را روی سامانه‌های آنلاین خود دریافت و مطالعه می‌کند.

آیا فکر نمی‌کنید که اکنون این مخاطبان هستند که نقش دروازه‌بان خبری را به‌عهده گرفته‌اند؟ آن دسته از اخبار و اطلاعاتی که بر بستر وب منتشر شده اما بازدید کننده‌ای نداشته‌اند و به‌اصطلاح با بایکوت مخاطبان روبه‌رو شده‌اند فاقد قدرت تأثیر و انتشار بوده‌اند. به همین جهت اینگونه اطلاعات در نقش همان خبرهایی هستند که توسط دروازه‌بان‌های سنتی به سطل آشغال زیر میزشان فرستاده می‌شدند یا در بهترین حالت به پوشه زباله‌ها در رایانه یا لپ‌تاپشان پرت می‌شدند. اکنون این مخاطبان هستند که تصمیم می‌گیرند با نخواندن اخباری که مایل به خواندنش نیستند آنها را به زباله‌دان پرت کنند. به همین جهت اگر دروازه‌بان‌های خبری سنتی می‌خواهند به ایفای نقش خود ادامه دهند باید به جایگاه مهم مخاطب در دروازه‌بانی اخبار توجه کنند.