دکتر محمد مهدی وردی، مدیر کل دفتر سلامت دهان و دندان معاونت سلامت وزارت بهداشت و درمان در گفتگو با همشهری به برنامههای دیگر روز دندانپزشک هم اشاره میکند: افتتاح رسمی طرح سیار ارائه خدمات پیشگیری دندانپزشکی امام علی با راهاندازی اتوبوس سیاری که حامل یونیت دندانپزشکی است.
23 فروردین روزی است که حتی بچههایی که سال به سال به مسواک نگاهی نمیاندازند هم، دستکم چند دقیقهای مسواک به دست میگیرند. اما اگر وضعیت بهداشت دهان و دندان کودکان در کشور ما چندان افتخارآمیز نیست، یک دلیل عمده آن بودجه اندک این بخش است.
مثال بارز آن اجرای طرح ترمیم دندان شماره 6 کودکان زیر 12 سال است که از سال تحصیلی 84 بر اساس بند ج تبصره 14 قانون بودجه سال 84 اجرا شد و مطابق آن «یک دندان» شماره 6 دانشآموزان مقاطع اول و دوم ابتدایی با همکاری سازمان بیمه خدمات درمانی بررسی و ترمیم میشد.
البته در سال تحصیلی 85 با تغییر در تنوع و کمیت خدمات، گستره این طرح از یک دندان به 4 دندان شماره 6 و از مقاطع اول و دوم به رده اول تا پنجم ابتدایی در سطح کشور افزایش یافت که به گفته دکتر وردی تا آخر سال تحصیلی جاری یعنی اواخر تیرماه هم اجرای این طرح ادامه خواهد داشت.
مدیرکل دفتر سلامت دهان و دندان بودجه مورد نیاز این طرح را 65 میلیارد تومان اعلام میکند که برای سال 85، فقط 2 میلیارد تومان آن تصویب شده است. با اینحال او از اولیای دانش آموزان میخواهد با دریافت معرفینامه از مدرسه محل تحصیل و به همراه داشتن دفترچه سازمان بیمه خدمات درمانی شامل بیمه خویشفرما، روستایی و کارمندان دولت تحت پوشش این سازمان جهت ترمیم دندان کودکان خود اقدام نمایند.
رئیس اداره سلامت دهان و دندان معضل حوزه دندانپزشکی را عدم پوشش بیمهای در بخش خصوصی و دولتی ذکر میکند و میگوید: هدف وزارت بهداشت حفظ دندان است، در حالی که پوشش بیمهها در جهت حذف و کشیدن دندانهاست. بستههای خدمتی که ما تعریف میکنیم باید در جهت نگهداری دندان گروههای هدف صفر تا 12 سال و پوشش درمانهای ترمیمی و جراحی لثه افراد 35 تا 50 سال و پوشش خدمات دندان مصنوعی افراد 65 سال به بالا باشد.
دکتر وردی اضافه میکند: در کشور فنلاند بهداشت کاران دندان نقش اول و دندانپزشکان نقش دوم را دارند و پیشگیری مقدم بر درمان است، ولی در کشور ما این گونه نیست. او ابراز امیدواری میکند: با همکاری و تعامل سازمانهای بیمهگر در خصوص تعریف بستههای خدماتی و منابع مالی آنها به توافق برسیم یک تحول بزرگی در حوزه دندانپزشکی ایجاد خواهد شد.
رتبه سوم در شرق مدیترانه
طبق آمارهای جهانی، ایران در بین کشورهای شرق مدیترانه از نظر پوسیدگی دندان در رتبه سوم قرار دارد. مطالعات نشان میدهد هر کودک ایرانی با 5 دندان پوسیده وارد مدرسه میشود؛ هر ایرانی کمتر از یک سوم زمان استاندارد برای مسواک زدن وقت صرف میکند و بیش از 80 درصد ایرانیان تنها به هنگام دندان درد به دندان پزشک مراجعه میکنند.
کارشناسان میگویند مردم بیمار میشوند، چرا که توان پرداخت هزینهها را به صورت آزاد ندارند. 23 سرفصل خدمات بیمهای دندانپزشکی شامل کشیدن، جرمگیری، جراحیها، رادیوگرافی و ... در ایران وجود دارد، اما خدمات پرهزینه و زیادی نظیر پر کردن دندانها از هر گونه تعرفهای به دورند؛ چرا که سرانه بیمه دندانپزشکی هر فرد کمتر از 100 تومان است.
در حال حاضر، بیمهها فقط هزینه کشیدن دندان را پرداخت میکنند؛ یعنی فقط خدماتی که دندان را از بین میبرد؛ اما خدماتی که باعث ترمیم و یا حفظ بهداشت دهان و دندان میشود، در فهرست خدماتی که از سوی بیمه ارائه میشوند جایگاهی ندارند.
مراکز ویژه بیماران پرخطر
دکتر محمدمهدی وردی از برنامههای تازه دفتر سلامت دهان ودندان وزارت بهداشت به راه اندازی مرکز ویژه بیماران پرخطر اشاره میکند و میگوید: با توجه به آن که بیماران مبتلا به ایدز و هپاتیت به دلیل بیماری خود از مراجعه به مراکز دندانپزشکی خودداری کرده یا به هنگام مراجعه حاضر به عنوان کردن بیماریشان نزد مسئولان پزشکی و بهداشتی نبودهاند، طرح راهاندازی مراکزی خاص که صرفاً به این قبیل بیماران خدمات ارائه دهند، از سوی دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شکل گرفت.
اولین مرکز ویژه بیماران پرخطر چندی پیش در بیمارستان امام خمینی تهران آغاز به کار کرد. دکتر وردی از پیامدهای مثبت دیگر این اقدام را ایجاد احساس امنیت در افراد جامعه عنوان و تصریح میکند: از دیگر مزایای این اقدام، آمارگیری از تعداد بیماران پرخطر است که متأسفانه تاکنون آمار دقیقی از این افراد در دسترس نبوده است.
تمامی مراکز دندانپزشکی، اعم از خصوصی و دولتی، باید به دستگاه اتوکلاو مجهز باشد تا تمامی وسائل دندانپزشکی دارای قابلیت استریل 100 درصد شوند و بیماران مبتلا به ایذر مراجعه کننده به مراکز درمانی هم باید به عنوان اولین و یا آخرین بیماران ویزیت شوند تا فرصتی برای استریل کردن وسایل وجود داشته باشد و نیز وسائل یکبار مصرف هم باید دور ریخته شود.
امید به برطرف شدن معضل بیمه دندانپزشکی
دکتر وردی میگوید: در حال حاضر یکی از معضلات بزرگ در امر دندانپزشکی، هزینههای بالاست و در این راستا همکاری نکردن مراکز بیمهای برای رفع مشکلات دهان و دندان مهمترین مشکل ما در حوزه دندانپزشکی به شمار میآید که برای رفع این معضل باید یک عزم ملی در کشور ایجاد شود.
در کشورهای پیشرفته 30 درصد از هزینههای دندانپزشکی را دولت و 70 درصد را بیمههای خصوصی پرداخت میکنند، اما در کشور ما بیمههای دولتی و خصوصی در این زمینه فعال نیستند و این عدم فعالیت هزینهها، تلفات زیادی را بر مردم تحمیل میکند.
او با تاکید بر اینکه ارائه خدمات ارزان قیمت و با کیفیت، از سیاستهای راهبردی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است میافزاید: افزایش قیمتهای جهانی مواد و هزینههای سربار نیز از واقعیات و معضلات موجود است.
دکتر وردی برای رسیدن به سیستم ارائه خدمات مطلوب دندانپزشکی قیمت گذاری مناسب خدمات و حمایت شرکتهای بیمه برای جلوگیری از تحمیل هزینههای اضافی به بیماران را ضروری میداند و میگوید: باید از افزایش هزینههایی که بیمار از جیب خود پرداخت میکند جلوگیری کرد. همچنین باید زیرساختهای لازم را برای بیمه کردن خدمات دندانپزشکی ایجاد کرد و سیستم بهداشتی و درمانی به گونهای باشد که بیمههای خصوصی و دولتی با تمایل فرد و با هدف رفع نیازهای بهداشتی - درمانی بیماران وارد عرضه دندانپزشکی شوند.
