مقامهای دولت پاکستان هم ماه گذشته در نمایشگاه صنایع دفاع این کشور با رونمایی از نخستین نمونه هواپیمای بدون سرنشین تجسسی این کشور از تلاششان برای دراختیار گرفتن هواپیماهای بدون سرنشین جنگنده خبر داده بودند. هواپیماهای بدون سرنشین را بسیاری عامل رقابت کشورها در جمعآوری اطلاعات و همچنین حضور در عملیات نظامی میدانند و به همینخاطر کشورها حالا دیگر باید بسیار بیشتر از گذشته مراقب حریم هوایی خود در مقابل این پرندههای پنهان که گاهی در هیچ راداری دیده نمیشوند باشند.
آمریکاییها بیشتر از هر کشور دیگری در استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین برای عملیات جاسوسی و همچنین ترور سابقه دارند. مقامهای واشنگتن با سرمایهگذاری گسترده در این زمینه در سالهای گذشته علاوه بر پاکستان و افغانستان در کشورهای مختلفی مانند یمن، سومالی و مالی از هواپیماهای بدون سرنشین جنگنده خود بهویژه برای حمله موشکی استفاده کردهاند.
هر چند که نهادهای بینالمللی بهویژه با متهم کردن آمریکا به «اعدامهای بدون محاکمه» از واشنگتن بهخاطر این دست عملیات بهشدت انتقاد کردهاند اما مقامهای این کشور به صراحت بارها گفتهاند که تغییری در سیاستهایشان نمیدهند و هواپیماهای بدون سرنشین آنها همچنان حریم و حاکمیت کشورهای دیگر را نقض میکنند. اسکنایگل که به تازگی در تور یگانهای پدافندی و سامانههای کنترلی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گرفتار شده ازجمله هواپیماهای بدون سرنشین کمهزینه آمریکاست که با جثه کوچک و وزن کمی که دارد میتواند برای مدت طولانی به جمعآوری اطلاعات بپردازد.
اسکن ایگل بهخاطر خصوصیت پرتابل بودن آن (این هواپیما برای آغاز پرواز نیاز به باند ندارد) به راحتی میتواند از روی ناوها به پرواز درآید و همین مسئله استفاده از آن را در خلیجفارس توسط آمریکا بسیار زیاد کرده است. این هواپیما که توسط شرکت Insitu از زیرمجموعههای شرکت بوئینگ ساخته شده نخستین بار بهصورت جدی در سال ۲۰۰۴ در عراق مورد استفاده قرار گرفت و به دوربینهای مادون قرمز و الکترو اپتیکال برای جمعآوری اطلاعات مجهز است.
شعاع ارتباطی آن برای ارسال اطلاعات ۱۰۰ کیلومتر بهحساب میآید و پس از بلند شدن بیشتر از ۲۰ ساعت میتواند با میانگین سرعت 111کیلومتر در ساعت گشتزنی کند. پرواز این هواپیما به وسیله یک پرتابکننده صورت میگیرد و به همینخاطر بلند شدن آن بدون نیاز به باندهای مرسوم از روی ناوها به راحتی صورت میگیرد.
اسکن ایگل تنها یکی از هواپیماهای بدون سرنشینی است که آمریکاییها برای ورود به حریم کشورهای دیگر جهت جاسوسی و ترور استفاده میکنند. در فهرست بلند بالای آمریکاییها اکنون بیش از ۱۱۵ نوع و مدل از هواپیماهای تجسسی و جنگنده بدون سرنشین دیده میشود. علاوه بر هواپیماهای بدون سرنشینی که سیا مورد استفاده قرار میدهد، براساس گزارشی که پنتاگون امسال منتشر کرد، نیروی هوایی آمریکا به تنهایی ۲۴۶ هواپیمای بدون سرنشین از انواع Predator، Reapers و Global Haw ks در اختیار داد.
گفته میشود صدها هواپیمای بدون سرنشین دیگر هم در اختیار ارتش، نیروی دریایی و تفنگداران دریایی آمریکاست که آمار دقیقی از آن در دست نیست. اگر پیش از این جنگندههای گرانقیمت با سر و صدای فراوان در نبردهای گاه و بیگاه رو در روی هم قرار میگرفتند این روزها با هواپیماهای بدون سرنشین، جنگ پنهان در آسمان، هر روز در جریان است.